Τα βήματα για τη διαδικασία του πλειστηριασμού και τις δυνατότητες αποτροπής του που έχει ο οφειλέτης σταχυολογεί η «Κ».
– Πώς εξασφαλίζεται ο οφειλέτης στη διαδικασία του πλειστηριασμού;
– Ο νόμος προβλέπει συγκεκριμένες εγγυήσεις: Η τράπεζα ή οι ιδιώτες, πριν κάνουν πλειστηριασμό, πρέπει να έχουν δικαστική απόφαση ή δικαστική διαταγή, που να δέχεται ότι ο οφειλέτης χρωστάει. Για να εκδοθεί αυτή η δικαστική απόφαση ή η δικαστική διαταγή έχει προηγουμένως λάβει έγκαιρα γνώση ο οφειλέτης, ώστε να μπορεί να υπερασπίσει αποτελεσματικά τη θέση του. Συνήθως, πριν γίνει ο πλειστηριασμός περνάει ένας τουλάχιστον χρόνος για να εκδοθεί η δικαστική απόφαση ή η διαταγή πληρωμής. Στο διάστημα αυτό ο οφειλέτης μπορεί να αποδείξει ότι δεν χρωστάει ή ότι χρωστάει λιγότερο και αν το αποδείξει και τον δικαιώσει το δικαστήριο, τότε δεν κινδυνεύει από πλειστηριασμό. Αν όμως οφείλει, τότε στο διάστημα αυτό –μέχρι να εκδοθεί η απόφαση και να φθάσουμε στον πλειστηριασμό– έχει όλο τον χρόνο στη διάθεσή του για να ζητήσει ρύθμιση των υποχρεώσεών του και να αποφύγει κάθε διαδικασία πλειστηριασμού. Επίσης και σε όλη τη διάρκεια της αναγκαστικής είσπραξης, δηλαδή από την ειδοποίηση, την κατάσχεση και τον πλειστηριασμό, πάλι μεσολαβεί ένα χρονικό διάστημα 8 τουλάχιστον μηνών. Δηλαδή, με βάση το δικαστικό μας σύστημα και όλες τις εγγυήσεις που υπάρχουν, ο οφειλέτης έχει πολύ χρόνο στη διάθεσή του (γύρω στο 1,5 έτος) για να επεξεργαστεί λύσεις. Μπορεί επίσης να ζητήσει από το δικαστήριο να ακυρωθεί η εκτέλεση, εάν έχει γίνει κάποιο ουσιαστικό ή και τυπικό λάθος από τον δανειστή.
– Υπάρχει περίπτωση να αιφνιδιαστεί ο οφειλέτης και να δει ξαφνικά ότι χάνει το σπίτι του στον πλειστηριασμό;
– Για να φθάσουμε στον πλειστηριασμό σημαίνει ότι έχουν εξαντληθεί όχι μόνο τα περιθώρια συζήτησης, αλλά και κάθε άλλης λύσης από το ίδιο το δικαστήριο. Εκτός από τη δικαστική διαδικασία, εδώ και 3 χρόνια οι τράπεζες πρέπει –πριν καν φθάσουν σε δικαστικές ενέργειες και καταγγελίες των δανείων– να ακολουθήσουν τη διαδικασία του Κώδικα Δεοντολογίας της Τράπεζας της Ελλάδος. Ο κώδικας υποχρεώνει τις τράπεζες, πριν καταγγείλουν το δάνειο και πριν προσφύγουν στα δικαστήρια για να εκδοθεί η δικαστική απόφαση ή διαταγή πληρωμής, να προσπαθήσουν να βρουν μια λύση σε συνεργασία με τον δανειολήπτη. Και αυτή η διαδικασία θέλει έναν τουλάχιστον χρόνο. Δηλαδή, από τη στιγμή που θα αποφασίσει η τράπεζα να προχωρήσει σε πλειστηριασμό χρειάζεται συνολικά 2 έως 2,5 χρόνια.
–Τι ισχύει για την α΄ κατοικία;
– Από το 2010 ισχύει ο ν. 3869 (γνωστός και ως νόμος Κατσέλη), ο οποίος δίνει τη δυνατότητα σε πολίτες, που δεν μπορούν να εξυπηρετήσουν το στεγαστικό τους ιδίως δάνειο, να ζητήσουν την προστασία της κύριας κατοικίας τους από το δικαστήριο. Και στην περίπτωση αυτή ο δανειολήπτης δεν απαλλάσσεται, ούτε και προστατεύεται ένα πολυτελές ακίνητο. Το δικαστήριο παρεμβαίνει και δίνει ένα χρονοδιάγραμμα πληρωμής του στεγαστικού δανείου, που ανταποκρίνεται στις οικονομικές δυνατότητες, αλλά και στην εν γένει κατάσταση του δανειολήπτη, όπως επίσης και στην αξία του ακινήτου.