Εναλλακτικές δυνατότητες για τη μείωση του προσωπικού τους εξετάζουν οι τράπεζες, καθώς τα προγράμματα εθελουσίας αποχώρησης εργαζομένων δεν βρίσκουν πια ανταπόκριση. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι τράπεζες εξετάζουν, μεταξύ άλλων, την αποκοπή τμημάτων υποστήριξης, που, μαζί με τους εργαζομένους, θα αυτονομηθούν ως νέες εταιρείες και τα οποία θα συνεχίσουν να παρέχουν υπηρεσίες ως εξωτερικοί συνεργάτες (outsourcing). Σύμφωνα με τραπεζικά στελέχη, η συμμετοχή των εργαζομένων στα προγράμματα εθελουσίας αποχώρησης είναι πολύ χαμηλή, καθώς πλέον τα οικονομικά κίνητρα δεν είναι ελκυστικά, ενώ οι νεότεροι σε ηλικία εργαζόμενοι, στους οποίους απευθύνονται τα σχετικά προγράμματα, διστάζουν να αποχωρήσουν οικειοθελώς, δεδομένης της πολύ κακής κατάστασης στην αγορά εργασίας και ειδικά στον χρηματοοικονομικό κλάδο. Σημειώνεται ότι οι μεγαλύτερης ηλικίας εργαζόμενοι έχουν αποχωρήσει τα προηγούμενα χρόνια με πολύ πιο γενναιόδωρα προγράμματα εθελουσίας αποχώρησης.
Η πρόταση που έχουν επεξεργαστεί οι τράπεζες προβλέπει την απόσχιση τμημάτων οι εργαζόμενοι των οποίων θα αποζημιωθούν πλήρως, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, και επιπλέον η τράπεζα δεσμεύεται ότι θα συνεχίσει να τους απασχολεί για διάστημα τουλάχιστον 2 ετών ως εξωτερικούς συνεργάτες. Μετά το διάστημα αυτό, ωστόσο, η τράπεζα δεν θα έχει καμία υποχρέωση. Με την κίνηση αυτή οι τράπεζες επιδιώκουν να επιτύχουν τη μείωση του προσωπικού τους χωρίς να διαταράξουν το θετικό εργασιακό κλίμα.
Οι τράπεζες εκτιμούν ότι σε ορίζοντα 3ετίας η μείωση των θέσεων εργασίας μπορεί να φθάσει τις 10.000, παρά το γεγονός ότι από το 2009 η απασχόληση στις εμπορικές τράπεζες έχει μειωθεί κατά περίπου 22.000 θέσεις εργασίας, ενώ έχουν διακόψει τη λειτουργία τους πάνω από 1.700 τραπεζικά καταστήματα.
Οι τράπεζες υποχρεώνονται σε περαιτέρω –μεγάλη– μείωση του προσωπικού τους για τρεις βασικούς λόγους:
• Μετά την πολυετή κρίση έχει περιοριστεί δραστικά το μέγεθος της οικονομίας –έχει χαθεί περίπου το 25% του εθνικού εισοδήματος– κάτι που επιβάλλει την προσαρμογή των τραπεζών στο νέο σημείο ισορροπίας.
• Για την αντιμετώπιση του μεγάλου προβλήματος των κόκκινων δανείων οι τράπεζες πρέπει να ενισχύσουν τα λειτουργικά κέρδη τους, ώστε να συνεχίσουν να διενεργούν υψηλές προβλέψεις. Δεδομένης της χαμηλής πτήσης της οικονομίας, οι τράπεζες δεν μπορούν να ελπίζουν σε μεγάλη αύξηση εσόδων, με αποτέλεσμα να εστιάζουν στη μείωση των δαπανών.
• Οι τεχνολογικές εξελίξεις μετασχηματίζουν δραστικά το μοντέλο λειτουργίας των τραπεζών. Το mobile banking και το internet banking καθιστούν περιττά τα εκτεταμένα δίκτυα καταστημάτων, όπως αναπτύχθηκαν τη δεκαετία του 2000, καθώς ολοένα και περισσότεροι πραγματοποιούν τις συναλλαγές τους ηλεκτρονικά.
Το fintech, η επέλαση των νέων τεχνολογιών και εφαρμογών στον χρηματοπιστωτικό κλάδο, θα αλλάξει δραστικά τη μορφή και τον τρόπο λειτουργίας του κλάδου. Είναι χαρακτηριστικό ότι η Bank of America στις ΗΠΑ έχει περιορίσει το δίκτυο καταστημάτων της από 6.000 σημεία το 2011 σε 4.800 το 2016, συρρίκνωση που οφείλεται στην προσαρμογή του ομίλου στις τεχνολογικές εξελίξεις. Την ίδια περίοδο, ο αριθμός πελατών της τράπεζας που πραγματοποιεί συναλλαγές μέσω κινητού τηλεφώνου από 6 εκατομμύρια το 2011 έχει φθάσει τα 18 εκατομμύρια σήμερα.
