Ο όρος «ατύχημα» σύμφωνα με τη ασφαλιστική νομοθεσία νοείται το «βίαιο συμβάν που επέρχεται κατά την εκτέλεση της εργασίας ή με αφορμή αυτή συμπεριλαμβανομένης και της επαγγελματικής ασθένειας» (άρθρο 8 Α.Ν.1846/51).
του Βασίλη Πρασσά (Εξειδικευμένος Σύμβουλος Εργασιακών Θεμάτων)
Ο όρος «εργατικό ατύχημα» σύμφωνα με τη ασφαλιστική νομοθεσία νοείται το «βίαιο συμβάν ή θάνατος ή ανικανότητα ή η επιδείνωση προϋπάρχουσας νόσου του ασφαλισμένου που προκλήθηκε από ένα βίαιο εξωτερικό περιστατικό που συνέβη κατά την εκτέλεση της εργασίας ή εξαιτίας αυτής και συνδέεται με την εργασία άμεσα ή έμμεσα σε σχέση αιτίου προς αποτέλεσμα».
Εδώ θα πρέπει να διευκρινιστεί ότι υπάρχει διάκριση των ατυχημάτων σε:
- α) εργατικά
- β) εξωεργατικά
Ως εργατικά διακρίνουμε τα ακόλουθα:
- α) ατύχημα κατά την εκτέλεση της εργασίας (π.χ. τραυματισμός κατά την εργασία),
- β) με αφορμή την εργασία (π.χ. μεταφορά εργαζομένων προς το χώρο ή από το χώρο εργασίας),
- γ) επαγγελματικές ασθένειες (οι οποίες προήλθαν λόγω της εργασίας).
Ως εξωεργατικά ατυχήματα είναι όλα όσα συμβαίνουν στον εργαζόμενο αλλά δεν οφείλονται στην παροχή εργασίας από μέρους του είτε αμέσως είτε εμμέσως (π.χ. τραυματισμός του εργαζόμενου στο σπίτι του ή σε άλλη δική του απασχόληση).
Η διαφορά των εργατικών από τα εξωεργατικά ατυχήματα σχετίζεται με την ασφαλιστική κάλυψη και παροχές. Το εργατικό ατύχημα έχει ευνοϊκότερη αντιμετώπιση ως προς τις παροχές ασφάλισης από τον κύριο ασφαλιστικό φορέα τόσο από την απλή ασθένεια όσο και από το εξωεργατικό ατύχημα
Οι παροχές του Ι.Κ.Α. σχετικά με το ατύχημα είναι οι ακόλουθες:
Εργατικό ατύχημα:
- ο εργαζόμενος – ασφαλισμένος δικαιούται επιδότησης ασθενείας ανεξαρτήτως ημερών ασφάλισης στον φορέα,
- ο εργαζόμενος – ασφαλισμένος δικαιούται συνταξιοδότησης ανεξαρτήτως ημερών ασφάλισης.
Εξωεργατικό ατύχημα:
- ο εργαζόμενος – ασφαλισμένος δικαιούται επιδότησης ασθενείας με το 1/2 των ημερών ασφάλισης που απαιτούνται για τη χορήγηση παροχών από τον ασφαλιστικό φορέα,
- ο εργαζόμενος – ασφαλισμένος δικαιούται συνταξιοδότησης με το 1/2 των ημερών ασφάλισης που απαιτούνται για τη χορήγηση σύνταξης από τον ασφαλιστικό φορέα.
Αναγγελία εργατικού ατυχήματος.
- στην πλησιέστερη Αστυνομική αρχή χωρίς αναβολή και με το ταχύτερο μέσο,
- στην Επιθεώρηση Εργασίας. Αν δεν υπάρχει σώμα επιθεωρητών τότε στην πλησιέστερη αστυνομική αρχή ως ανωτέρω.
Συμπληρωματικά οι εργοδότες, υποβάλλουν, το έντυπο της αναγγελίας του εργατικού ατυχήματος καθώς και το έντυπο της αναγγελίας ασθενειών των εργαζομένων που οφείλονται στην εργασία στο Ο.Π.Σ.-Σ.ΕΠ.Ε, μέσω της ηλεκτρονικής διεύθυνσης www.sepenet.gr σύμφωνα με την οριζόμενη στην υπουργική απόφαση 34331/Δ9.8920/26-7-2016, διαδικασία.
- Στο Ι.Κ.Α. (αρμόδιο υποκατάστημα) εντός 5 ημερών είτε από τον εργοδότη είτε από τον παθόντα.
Υποχρεώσεις εργοδότη
α) Ο εργοδότης οφείλει να έχει στη διάθεσή του μια γραπτή εκτίμηση των υφισταμένων κατά την εργασία κινδύνων για την ασφάλεια και την υγεία συμπεριλαμβανομένων εκείνων που αφορούν ομάδες εργαζομένων που εκτίθενται σε ιδιαίτερους κινδύνους. Η εκτίμηση αυτή πραγματοποιείται από τους, τεχνικό ασφάλειας, γιατρό εργασίας, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις. Στους ανωτέρω ο εργοδότης οφείλει να παρέχει κάθε βοήθεια σε μέσα και προσωπικό για την εκπλήρωση του σκοπού αυτού.
β) Να καθορίζει τα μέτρα προστασίας που πρέπει να ληφθούν και, αν χρειαστεί, το υλικό προστασίας που πρέπει να χρησιμοποιηθεί.
γ) Να αναγγέλλει στις αρμόδιες επιθεωρήσεις εργασίας και στις αρμόδιες υπηρεσίες του ασφαλιστικού οργανισμού στον οποίο υπάγεται ο εργαζόμενος όλα τα εργατικά ατυχήματα και εφόσον πρόκειται περί σοβαρού τραυματισμού ή θανάτου, να τηρεί αμετάβλητα όλα τα στοιχεία που δύνανται να χρησιμεύσουν για εξακρίβωση των αιτιών του ατυχήματος.
δ) Σύμφωνα με το Π.Δ.17/1996 για όλες τις επιχειρήσεις, εγκαταστάσεις, εκμεταλλεύσεις και εργασίες του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα (βιομηχανικές, γεωργικές, εμπορικές, διοικητικές, εκπαιδευτικές, πολιτιστικές δραστηριότητες, δραστηριότητες παροχής υπηρεσιών, αναψυχής, κ.λπ.) ο εργοδότης οφείλει να τηρεί ειδικό βιβλίο ατυχημάτων στο οποίο να αναγράφονται τα αίτια και η περιγραφή του ατυχήματος και να το θέτει στη διάθεση των αρμόδιων αρχών. Τα μέτρα που λαμβάνονται για την αποτροπή επανάληψης παρόμοιων συμβάντων, καταχωρούνται στο ειδικό βιβλίο του άρθρου 6 (παράγραφος 1) και του άρθρου 9 (παράγραφος 1) του Ν.1568/85.
ε) Σύμφωνα με το άρθρο 34 παρ. 2 του Α.Ν.1846/1951 αν με δικαστική απόφαση βεβαιωθεί ότι το εργατικό ατύχημα οφείλεται σε δόλο του εργοδότη, τότε αυτός υποχρεώνεται να καταβάλει στο Ι.Κ.Α. κάθε δαπάνη στην οποία υποβλήθηκε και παροχή που προκλήθηκε από τη χορήγηση στο μισθωτό παροχών λόγω του ατυχήματος, στον παθόντα ή σε περίπτωση θανάτου στους κληρονόμους του και τη διαφορά μεταξύ του ποσού της κατά τον Α.Κ. αποζημίωσης που επιδικάστηκε και του ολικού ποσού των παροχών που θα χορηγηθούν και καθορίζονται με κανονισμό ως η εκδοθείσα ΑΥΕ 51476/1954 (ΦΕΚ Β΄ 172) περί διαδικασίας υπολογισμού δαπανών. Αντίθετα σύμφωνα με το άρθρο 60 παρ. 3 του Α.Ν.1846/1951απαλλάσσεται ο εργοδότης της ανωτέρω ειδικής καταβολής αποζημιώσεως στον παθόντα, όταν ο παθών είναι ασφαλισμένος στο Ι.Κ.Α. το οποίο εκ της ασφαλιστικής σχέσης του καταβάλλει τις νόμιμες παροχές ασθενείας, σύνταξης κ.λπ..
Το κείμενο αποτελεί απόσπασμα από το βιβλίο του κ. Βασίλη Πρασσά «ΕΡΓΑΤΙΚΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ & ΜΙΣΘΟΔΟΣΙΑ-Πρακτικό Γραφείο» – Β’ ΕΚΔΟΣΗ 2015
