Χωρίς ιδιαίτερη αναφορά στα δικαιώματα των μειονοτήτων στην Αλβανία, και ειδικά της ελληνικής μειονότητας στη Χιμάρα, ολοκληρώθηκε σήμερα η ένατη συνάντηση ανάμεσα στην ειδική αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και την αλβανική κυβέρνηση σχετικά με την ενταξιακή πορεία της βαλκανικής χώρας.
Σε ανακοίνωσή της, η ΕΕ στάθηκε πρωτίστως στην ανάγκη μεταρρύθμισης της Δικαιοσύνης, την οποία χαρακτήρισε απαραίτητη για την ένταξη της Αλβανίας στην ενωμένη Ευρώπη, αλλά και «κλειδί» για την ευρύτερη προσπάθεια των Τυράννων εναντίον της διαφθοράς και του οργανωμένου εγκλήματος.
Τον Ιούνιο η Αλβανία δημιούργησε ελεγκτικούς θεσμούς που έχουν στόχο να διασφαλίσουν την ανεξαρτησία και το αδέκαστο των δικαστών και των εισαγγελέων, με την ΕΕ να σημειώνει σήμερα ότι αυτό είναι ένα «βήμα προς τα εμπρός» για την μεταρρύθμιση της Δικαιοσύνης.
Στον αντίποδα, η ανακοίνωση της ΕΕ δεν περιέχει αναφορά στις τακτικές κατεδαφίσεις ακινήτων που ανήκουν σε έλληνες ομογενείς στη Χιμάρα.
Αναφέρει αντίθετα ότι καταγράφει στα θετικά τα βήματα που έχουν γίνει για την προστασία των ανθρώπινων και των μειονοτικών δικαιωμάτων, μολονότι από την σκοπιά της Αθήνας ο νέος μειονοτικός νόμος δεν προστατεύει αρκετά τα δικαιώματα των Ελλήνων.
Το θέμα της Χιμάρας έχει αναδειχθεί σε «αγκάθι» σε ελληνοαλβανικές σχέσεις. Τον προηγούμενο μήνα, μιλώντας σε δημοσιογράφους, ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς δήλωσε ανοιχτός σε διάλογο με τα Τίρανα, όμως επαναβεβαίωσε ότι η Αθήνα έχει τη δυνατότητα να εγείρει ενστάσεις στην ενταξιακή πορεία της Αλβανίας με βάση τα μειονοτικά δικαιώματα.
Επικεφαλής της αποστολής της ΕΕ ήταν η υπεύθυνη εξωτερικής πολιτικής Φεντερίκα Μογκερίνι.
Πρόβλημα με «βαθιές ρίζες»
Από τη σκοπιά της ελληνικής διπλωματίας το πρόβλημα στην Χιμάρα έχει διπλή πηγή: την κοινοτικοποίηση περιουσιών που έγινε επί καθεστώτος Χότζα στην Αλβανία, που σημαίνει ότι η ελληνική μειονότητα δεν έχει τίτλους ιδιοκτησίας για να προστατεύσει τα ακίνητά της, και δεύτερον την αλβανική νομοθεσία, που δεν προσφέρει επαρκείς προστασίες.
Συγκεκριμένα παρά τον νέο νόμο για τις μειονότητες που πέρασε πριν λίγες εβδομάδες και τον οποίο χαιρέτισε η ΕΕ, η Αλβανία συνεχίζει να απονέμει τον χαρακτηρισμό του μειονοτικού με βάση την ληξιαρχική πράξη γεννήσεως του κάθε προσώπου.
Από την εποχή Χότζα όμως ο ελληνικός πληθυσμός αναγνωριζόταν ληξιαρχικά ως μειονοτικός μόνο σε συγκεκριμένες ζώνες της Αλβανίας που δεν περιλαμβάνουν τη Χιμάρα.
Στην πράξη, αυτό σημαίνει ότι παρά την μεταρρύθμιση οι κάτοικοι της Χιμάρας σταθερά δεν μπορούν να απολαύσουν τις πραγματικές προστασίες που κανονικά προβλέπονται πλέον για μειονότητες.