Επιστροφή καταθέσεων της τάξεως του 1 δισ. ευρώ αναμένουν οι τράπεζες μέχρι τα τέλη του έτους, ενώ σύμφωνα με το αισιόδοξο σενάριό τους, μέχρι την έξοδο της χώρας από το πρόγραμμα προσαρμογής, οι ρυθμοί αύξησης των καταθέσεων δεν θα ξεπερνούν τα 1,5 – 2 δισ. ευρώ ανά τρίμηνο.
Με καταθέσεις 115 δισ. ευρώ να έχουν χαθεί στην οκταετή κρίση, από το 2010 μέχρι σήμερα, οι τράπεζες έχουν ακόμη έναν άθλο, αντίστοιχο της μείωσης των “κόκκινων” δανείων, να επιτύχουν. Συγκριτικά με τα ευρωπαϊκά μεγέθη, μάλιστα, ο άθλος της επιστροφής καταθέσεων είναι μεγαλύτερος αναλογικά. Ενώ στο πανευρωπαϊκό “στοκ” μη εξυπηρετούμενων δανείων, ύψους περίπου 1 τρισ. ευρώ, τα 100 δισ. ευρώ αναλογούν στην Ελλάδα, οι ελληνικές καταθέσεις επιχειρήσεων και νοικοκυριών ανέρχονται σε 122,5 δισ. ευρώ έναντι καταθέσεων 15,9 τρισ. ευρώ στην Ε.Ε. και 11,8 τρισ. ευρώ στην ευρωζώνη.
Οι καταθέσεις νοικοκυριών και επιχειρήσεων, αν και έχουν σταθεροποιηθεί και πλέον δεν υπάρχουν οι εκροές που σημειώνονταν μέχρι τον Ιούνιο του 2015 και την επιβολή των capital controls, εντούτοις παραμένουν αναιμικές: στα 122,577 δισ. ευρώ τον Σεπτέμβριο του 2017 από 120,833 δισ. ευρώ τον Ιούλιο του 2015. Σημειώνεται ότι τον Ιανουάριο του 2010, οι καταθέσεις νοικοκυριών και επιχειρήσεων ανέρχονταν σε 237,531 δισ. ευρώ, δηλαδή περίπου 115 δισ. ευρώ υψηλότερα από τα σημερινά επίπεδα. Από τον Δεκέμβριο του 2014 (160,285 δισ. ευρώ) μέχρι τον Ιούλιο του 2015 (120,833 δις. ευρώ) χάθηκαν καταθέσεις περίπου 40 δισ. ευρώ, καταφέροντας στις τράπεζες το “τελειωτικό χτύπημα” και κρατώντας την Οικονομία δέσμια της ελλιπούς χρηματοδότησης.
Οι τραπεζίτες έχουν επισημάνει, παράλληλα με το επενδυτικό κενό, το τεράστιο αποταμιευτικό κενό που παρουσιάζει η χώρα. Η εγχώρια αποταμίευση βρέθηκε πέρυσι στο 10% του ΑΕΠ από περίπου 17% που ήταν στις αρχές του 2000, την ώρα που στην ευρωζώνη το αντίστοιχο ποσοστό ανέρχεται σε 35%. Πρόσφατα, ο πρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών, Ν. Καραμούζης ανέφερε ότι δεδομένου του τεράστιου αποταμιευτικού κενού, η χώρα χρειάζεται καθαρές επενδύσεις 75 – 80 δισ. ευρώ τα επόμενα χρόνια προκειμένου να επανέλθει στα επίπεδα του ΑΕΠ του 2010.
Η αποταμίευση μοιάζει, πάντως, “ξεχασμένη υπόθεση” για το προσεχές μέλλον. Χθες, επομένη της 31ης Οκτωβρίου, ημέρας της Αποταμίευσης, τα στοιχεία από την Έρευνα Οικονομικής Συγκυρίας του ΙΟΒΕ που δημοσιεύτηκαν για το μήνα Οκτώβριο, ήταν απογοητευτικά για την προοπτική της αποταμίευσης. Ο δείκτης της πρόθεσης για αποταμίευση τους προσεχείς 12 μήνες επιδεινώθηκε τον Οκτώβριο και διαμορφώθηκε στις -78,6 μονάδες (από -75,8 μονάδες τον προηγούμενο μήνα). Το 89% (από 87%) των νοικοκυριών δεν θεωρεί καθόλου πιθανή την αποταμίευση στο επόμενο 12μηνο, ενώ το 10% τη θεωρεί αρκετά πιθανή.
Σημειώνεται ότι το τρίτο τρίμηνο του έτους, οι αγροτικές επιδοτήσεις που μπήκαν στο σύστημα ενίσχυσαν σημαντικά τις καταθέσεις των τραπεζών. Σύμφωνα με τις πληροφορίες, οι αγροτικές επιδοτήσεις που μπήκαν ανέρχονται σε 800 εκατ. ευρώ, ενώ άλλα 400 εκατ. ευρώ αναμένονται μέχρι τα τέλη του έτους.
Συνολικά από τις καταθέσεις που μπήκαν στο τραπεζικό σύστημα το γ΄ τρίμηνο του έτους, το 40% κατευθύνθηκε στην Τράπεζα Πειραιώς. Όπως ανέφερε χθες η διοίκηση της Τράπεζας, πρόκειται για καταθέσεις περί το 1 δισ. ευρώ από τα 2,4 δισ. ευρώ που ήταν η αύξηση των καταθέσεων στο σύνολο της αγοράς. Οι καταθέσεις της Τράπεζας Πειραιώς αυξάνονται σταθερά κάθε μήνα και ενισχύει το μερίδιό της στις νέες καταθέσεις. Με στοιχεία α΄ εξαμήνου, η Τρ. Πειραιώς έχει στην Ελλάδα καταθέσεις 38,2 δισ. ευρώ, το 30% της αγοράς, ενώ η αύξηση των καταθέσεων της επιτρέπει να βελτιώνει τον δείκτη δανείων προς καταθέσεις: από 115% τον Ιούνιο 2017, στο 111% τον Σεπτέμβριο. Παράλληλα, αποκλιμακώνεταιη χρήση του ELA από την Τράπεζα, με στόχο τον μηδενισμό του μέσα στο επόμενο έτος.
