Το μέτρο της κοινωφελούς εργασίας για ανηλίκους μπορεί πλέον να αξιοποιηθεί από τα δικαστήρια ανηλίκων και της Καλαμάτας, καθώς με απόφαση του υπουργείου Δικαιοσύνης, που ήδη δημοσιεύθηκε σε ΦΕΚ, ρυθμίσθηκαν αρκετά σχετικά ζητήματα.
Βασίζεται, δε, στις αρχές της συναίνεσης, της διαπαιδαγώγησης, της επικουρικότητας και της αναλογικότητας και δεν εντάσσεται στο πλαίσιο ενός τιμωρητικού μέτρου.
Αν και ως πρόβλεψη το μέτρο αυτό ίσχυε, δεν είχαν δοθεί οι απαραίτητες διευκρινίσεις ενώ δεν μπορούσε να εφαρμοστεί στη Μεσσηνία, καθώς εδώ και μια 5ετία τουλάχιστον δε λειτουργούσε η Υπηρεσία Επιμελητών Ανηλίκων, η οποία πλέον βρίσκεται σε πλήρη λειτουργία μετά τη στελέχωσή της από την κα Αγγελική Ρουμελιώτου – Πούπουζα.
Εξωιδρυματικό μέτρο
Ειδικότερα, η επιβολή του μέτρου αυτού αποβλέπει: στην υποβοήθηση της κοινωνικής ένταξης του ανηλίκου μέσω της εφαρμογής ενός εξωιδρυματικού μέτρου, στην ανάπτυξη μιας επανορθωτικής προς την τοπική κοινωνία δράσης, στην αξιοποίηση της ευεργετικής επίδρασης της εργασίας στην προσωπικότητα του ανηλίκου και στη διευκόλυνση των μαθησιακών διαδικασιών για την απόκτηση γνώσεων, δεξιοτήτων και ικανοτήτων.
Το αναμορφωτικό μέτρο της παροχής κοινωφελούς εργασίας επιβάλλεται σε ανηλίκους άνω των 15 ετών και νέους 18 έως 25 ετών. Η επιβολή του σε κάθε συγκεκριμένη περίπτωση διέπεται από τις αρχές της διαπαιδαγώγησης, της επικουρικότητας και της αναλογικότητας και προϋποθέτει τη συναίνεση του ανηλίκου.
Όπως διευκρινίζεται από την απόφαση του υπουργείου, το αναμορφωτικό μέτρο της παροχής κοινωφελούς εργασίας αποτελεί την έσχατη επιλογή πριν από την επιβολή της ιδρυματικής μεταχείρισης στον ανήλικο.
Προτείνει ο επιμελητής ανηλίκων
Η επιλογή της παροχής κοινωφελούς εργασίας ως αναμορφωτικού μέτρου, αλλά και η διάρκεια αυτής, διέπονται από την αρχή της αναλογικότητας ως προς τη βαρύτητα της πράξης που τέλεσε ο ανήλικος, την προσωπικότητά του και τις συνθήκες διαβίωσής του.
Ο επιμελητής ανηλίκων που προτείνει την επιβολή του αναμορφωτικού μέτρου της κοινωφελούς εργασίας επιλέγει τον πλέον κατάλληλο εγκεκριμένο φορέα στον οποίο ο ανήλικος θα παράσχει την εργασία του. Κατά την επιλογή αυτή θα πρέπει: να μην επιβάλλονται επικίνδυνες για τον ανήλικο εργασίες και δραστηριότητες, και σε κάθε περίπτωση να είναι σύμφωνες με την εργατική νομοθεσία που αφορά στην ηλικία του ανηλίκου ή νεαρού ενήλικα. Να επιλέγονται κατά προτίμηση φορείς της τοπικής κοινωνίας στην οποία διαμένει ο ανήλικος και ο φορέας και το είδος της εργασίας να ανταποκρίνονται στις γνώσεις και τις δεξιότητες κάθε ανηλίκου ή και στη φύση της παράβασης. Το είδος της εργασίας να έχει εκπαιδευτικό και διαπλαστικό χαρακτήρα, καθώς και να προσφέρονται κατά το δυνατόν συνοδευτικές υπηρεσίες στον ανήλικο, στην κατεύθυνση της ανάπτυξης κοινωνικών δεξιοτήτων και θετικών εμπειριών.
Η παροχή εργασίας από τον ανήλικο μπορεί να είναι είτε σε ημερήσια βάση είτε σε ορισμένες ημέρες της εβδομάδας, εκτός σχολικού, εκπαιδευτικού ή εργασιακού ωραρίου, και με τρόπο που να μην εμποδίζει την εκπλήρωση των εκπαιδευτικών ή εργασιακών του υποχρεώσεων. Η παροχή κοινωφελούς εργασίας δεν επιτρέπεται να ξεπερνά τις 4 ώρες την ημέρα, τις 12 ώρες την εβδομάδα για ανηλίκους και νέους από 15-20 ετών και τις 15 ώρες την εβδομάδα για νέους 21-25 ετών, ενώ το διάστημα μέσα στο οποίο αυτή μπορεί να παρασχεθεί δεν επιτρέπεται να ξεπερνά τους 9 μήνες.
Η παροχή κοινωφελούς εργασίας από τον ανήλικο και τον νεαρό ενήλικα δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να ξεπερνά τις 150 συνολικά ώρες.
Υπέρβαση των ορίων αυτών μπορεί να γίνει σε περιπτώσεις που η αξιόποινη πράξη θα ήταν κακούργημα εφόσον τελούνταν από ενήλικο ή ο ανήλικος έχει τελέσει αξιόποινες πράξεις κατ’ επάγγελμα ή κατ’ εξακολούθηση. Σ’ αυτές τις περιπτώσεις η κοινωφελής εργασία δεν μπορεί να ξεπεράσει σε καμία περίπτωση τις 180 ώρες.
Ήδη στο νέο αυτό μέτρο του υπουργείου έχουν ενταχθεί φορείς της Μεσσηνίας που μπορούν να δεχτούν ανήλικους παραβάτες.
