Παρά τις προειδοποιήσεις της Αθήνας, τον Αύγουστο του 2015 τα Τίρανα κατεδάφισαν μέσα στη νύχτα την εκκλησία, με το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών να παρομοιάζει τότε την αλβανική κυβέρνηση με τους τζιχαντιστές συνδέοντας ευθέως τις ενέργειες και αποφάσεις της κυβέρνησης του Έντι Ράμα με τις φρικιαστικές πράξεις του Ισλαμικού Κράτους
Το 2014 οι αλβανικές Αρχές κατεδάφισαν αυθαίρετα την εκκλησία του Αγίου Αθανασίου στις Δρυμάδες της Χειμάρρας, προκαλώντας έντονες αντιδράσεις. Σήμερα ανακοινώνουν προκλητικά, πως θα την… ανοικοδομήσουν εκ νέου στο ίδιο σημείο, μιλώντας για «δώρο» προς τους κατοίκους της περιοχής.
Με μία ανάρτηση στον προσωπικό της λογαριασμό στο Facebook, η υπουργός Πολιτισμού της Αλβανίας Μιρέλα Κουμπάρο ανακοίνωσε την ανοικοδόμηση του κατεστραμμένου ναού, μετά και το σύμφωνο «ΟΚ» του Εθνικού Συμβουλίου Αποκατάστασης. «Το Εθνικό Συμβούλιο Αποκατάστασης (KKR) ενέκρινε το έργο της ανασυγκρότησης της εκκλησίας του Αγίου Αθανασίου, στο ιστορικό κέντρο των Δρυμάδων, όπως ήταν η παλαιά εκκλησία, όπως αξίζει στους κατοίκους των Δρυμάδων» έγραψε η ίδια, αναρτώντας και φωτογραφίες από την παλαιότερη όψη της εκκλησίας καθώς και τα σχέδια ανακατασκευής της.
Η κατεδάφιση και ο Καταλάνο
Τον Αύγουστο του 2015, συνεργεία του δήμου Χειμάρρας, κατεδάφισαν το ναό του Αγίου Αθανασίου, που χτίστηκε μετά το 1990 στα ερείπια παλαιότερου που προϋπήρχε (καταστράφηκε επί κομμουνιστικού καθεστώτος) με εντολή του υπουργείου Πολιτισμού. Η επίσημη δικαιολογία ήταν τότε, πως η νέα εκκλησία «είχε χτιστεί σε χώρο που έχει χαρακτηριστεί πολιτιστικό μνημείο».
Παρά τις προειδοποιήσεις της Αθήνας, τα Τίρανα κατεδάφισαν μέσα στη νύχτα την εκκλησία, με το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών να παρομοιάζει τότε την αλβανική κυβέρνηση με τους τζιχαντιστές συνδέοντας ευθέως τις ενέργειες και αποφάσεις της κυβέρνησης του Έντι Ράμα με τις φρικιαστικές πράξεις του Ισλαμικού Κράτους.
Η κατεδάφιση είχε προκαλέσει και την έντονη αντίδραση της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Αλβανίας, που είχε καταγγείλει δημόσια την προκλητική ενέργεια, δημοσιοποιώντας έγγραφα πως ήταν ο κύριος ιδιοκτήτης του ναού.
Ωστόσο βασικός στόχος των αλβανικών Αρχών, ήταν η υποτιθέμενη εύρεση των οστών του ρωμαιοκαθολικού ιεραποστόλου Νίλο Καταλάνο, που έδρασε στην περιοχή στα τέλη του 17ου αιώνα και η τοποθέτηση ανδριάντα του στο ίδιο σημείο.
Ο Καταλάνο προσπάθησε μεθοδικά να προσηλυτίσει στον καθολικισμό ελληνορθόδοξους πληθυσμούς της Βορείου Ηπείρου, χωρίς όμως ιδιαίτερη επιτυχία. Ως καθολικός επίσκοπος Δυρραχίου, επισκέφθηκε τις Δρυμάδες και επιχείρησε να πείσει τους κατοίκους να αποκηρύξουν την ορθόδοξη πίστη τους. Σύμφωνα με τις πηγές η αντίδραση των πιστών ήταν έντονη, με αποτέλεσμα ο καθολικός αξιωματούχος να επιστρέψει άπρακτος στην έδρα του. Ο Καταλάνο τιμάται από τους Αλβανούς, επειδή φέρεται να προώθησε τη διδασκαλία της αλβανικής γλώσσας, που για την ιστορία απέκτησε αλφάβητο μόλις το 1908. Να σημειωθεί πως στην περιοχή της Χειμάρρας, δεν υπάρχουν γηγενείς καθολικοί, αφού η συντριπτική πλειοψηφία του πληθυσμού είναι Έλληνες Ορθόδοξοι αν και για Τίρανα επισήμως θεωρούνται «ελληνόφωνοι Αλβανοί».
Σύμφωνα με πολιτικούς αναλυτές η κυβέρνηση Ράμα, επιχείρησε με την κατεδάφιση του ελληνορθόδοξου ναού και το υποτιθέμενο ενδιαφέρον για τον εντοπισμό των οστών του ρωμαιοκαθολικού ισαποστόλου, να κερδίσει την εύνοια του Βατικανού, αλλά και την… ψήφο των καθολικών συμπατριωτών του που αγγίζουν το 17% του πληθυσμού της Αλβανίας
Ωστόσο η προσπάθεια εύρεσης των οστών του Καταλάνο, κατέληξε σε… φιάσκο, με αποτέλεσμα να ναυαγήσουν τα σχέδια για την κατασκευή καθολικού μνημείου στην περιοχή.
Η βορειοηπειρωτική ενημερωτική πύλη himara.gr σχολιάζει με νόημα : «Η κυβέρνηση του Έντι Ράμα το 2014 κατεδάφισε την εκκλησία του Αγίου Αθανασίου στο χωριό Δρυμάδες με την πρόφαση πως στα θεμέλια της υπήρχαν τα οστά καθολικού ιερέα. Αφού λοιπόν αυτή η πρόφαση δεν επιβεβαιώθηκε ποτέ και οι ιθύνοντες εκτέθηκαν ακόμη περισσότερο, ήρθε η ώρα να παρουσιάσουν την εκ νέου ανέγερση του Ι.Ν του Αγίου Αθανασίου ως «δώρο» στους κατοίκους της Χειμάρρας».
Η ελληνορθόδοξη ιστορία της εκκλησίας
Όσο και εάν οι Αλβανοί επιχειρούν να σβήσουν την ιστορία της εκκλησίας του Αγίου Αθανασίου, από το κομμουνιστικό καθεστώς του Χότζα έως την δημοκρατική κυβέρνηση Ράμα- οι πέτρες και τα χαρτιά μαρτυρούν την αλήθεια.
Σε μαρμάρινη επιγραφή που υπήρχε εντοιχισμένη στον παλαιό ναό που κατεδάφισε το 1972 το καθεστώς Χότζα την περίοδο της αθεΐας, ήταν χαραγμένα τα ονόματα των κτητόρων που χρηματοδότησαν την ανέγερση το έτος 1671, «Ττετε Νικολο Λέκκας, δημο/θοδορα Νικολο, Ττετε κ(αι) των τέκνων αυτών γγηνι, κοκαλι /αχοαι (=1671)» έγραφε συγκεκριμένα η επιγραφή, που η τύχη της αγνοείται, αλλά φωτογραφία της δημοσιεύτηκε το 1998 σε έκδοση της αλβανικής Ακαδημίας, για τους ορθόδοξους ναούς της χώρας. Σύμφωνα με όσα αναφέρονται στην έκδοση, η εκκλησία αφιερώθηκε στον Άγιο Αθανάσιο, ως τάμα των κατοίκων για την προστασία του από επιδημία χολέρας που είχε πλήξει την περιοχή.
Επίσης, οι αλβανικοί ισχυρισμοί καταρρίπτονται και από επίσημα δημόσια έγγραφα, τα οποία φυλάσσονται στο Κεντρικό Αρχείο της χώρας. Συγκεκριμένα, σε απογραφή του 1921 η εκκλησία του Αγίου Αθανασίου, είναι καταχωρημένη ως περιουσιακό στοιχείο της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Αλβανίας και μόνο.
