Η Ευρωπαϊκή Ενωση δεν πρέπει να μετατραπεί σε εγχείρημα «πολλών ταχυτήτων», διαφορετικά θα χάσει τη μελλοντική δυναμική της, λέει ο πρόεδρος της Πολωνίας Αντρέι Ντούντα, ο οποίος πραγματοποιεί επίσημη επίσκεψη στην Αθήνα. Ο κ. Ντούντα τάσσεται αναφανδόν υπέρ της ένταξης των Δυτικών Βαλκανίων στην Ε.Ε., ενώ περιγράφει το ΝΑΤΟ ως τον βασικό πάροχο ασφαλείας της Ευρώπης. Υποστηρίζει ότι στην πρόσφατη διαμάχη μεταξύ Βρυξελλών και Βαρσοβίας, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπερέβη την αρχή της ουδετερότητας, ενώ αναφερόμενος στις διμερείς οικονομικές σχέσεις Ελλάδας – Πολωνίας, προβλέπει ότι αυτές μπορεί να ενισχυθούν ακόμη περισσότερο.
– Η Ελλάδα και η Πολωνία είναι σύμμαχες χώρες της Ε.Ε. και του ΝΑΤΟ. Σε μια περίοδο πολλαπλών κρίσεων οι απόψεις των δύο χωρών συγκλίνουν ή αποκλίνουν ως προς το μέλλον αυτών των δύο θεσμών;
– Οι αποφάσεις που ελήφθησαν στην περυσινή Σύνοδο του ΝΑΤΟ στη Βαρσοβία ικανοποίησαν τις προσδοκίες τόσο των ανατολικών συμμάχων που αισθάνονται την αποσταθεροποίηση στην περιφέρεια που είναι αποτέλεσμα της επιθετικής πολιτικής της Ρωσίας όσο και των συμμάχων στον Νότο, που αντιμετωπίζουν προκλήσεις με ρίζες στη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική. Οι αποφάσεις-κλειδί για την Πολωνία ήταν φυσικά αυτές που αφορούσαν την εγκαθίδρυση στις ανατολικές χώρες της ενισχυμένης παρουσίας του ΝΑΤΟ (eFP) και σήμερα είμαστε ικανοποιημένοι με την αποτελεσματική τους εφαρμογή. Ταυτόχρονα, ακολουθώντας τα βασικά σημεία της λεγόμενης προσέγγισης 360 μοιρών, η Πολωνία τηρεί πιστά τις δεσμεύσεις της, αποτελώντας παράγοντα ασφάλειας στις αποστολές της Συμμαχίας στη Μέση Ανατολή. Πιστεύω πως η Πολωνία και η Ελλάδα συμφωνούν ότι από την επόμενη Σύνοδο του ΝΑΤΟ, που θα λάβει χώρα του χρόνου στις Βρυξέλλες, θα πρέπει να ξεκινήσει ένα νέο στάδιο στρατηγικής προσαρμογής του ΝΑΤΟ. Κατά την άποψή μας, η ίδια αντίληψη ισορροπημένης συμμετοχής σε όλες τις κατευθύνσεις θα πρέπει να πρωτοστατεί στην περαιτέρω ανάπτυξη της Κοινής Πολιτικής Ασφάλειας και Aμυνας της Ε.Ε., στο πνεύμα της διακήρυξης της Συνόδου του ΝΑΤΟ στη Βαρσοβία. Δηλώνουμε υπέρ της στήριξης της Eνωσης στην ενίσχυση των ικανοτήτων των νότιων συμμάχων, συμπεριλαμβανομένης φυσικά της Ελλάδας, για την αντιμετώπιση της παράνομης μετανάστευσης και του αγώνα κατά της τρομοκρατίας.
– Η Ε.Ε. παρέχει το απαραίτητο πλαίσιο αντιμετώπισης αυτών των προκλήσεων από τα ανατολικά ή χρειάζεται να μεταρρυθμιστεί;
– Θα ήθελα να υπογραμμίσω πως για την Πολωνία το ΝΑΤΟ έχει τον ρόλο του εγγυητή της ασφάλειας στην Ευρώπη. Γι’ αυτόν τον λόγο θέλουμε οι δράσεις στο πλαίσιο της E.E. να είναι συμπληρωματικές προς αυτές που λαμβάνονται από το ΝΑΤΟ. Προϋπόθεση είναι να μην υπάρχει αλληλοεπικάλυψη μηχανισμών και δομών. Δηλώνουμε υπέρ, πάνω από όλα, της αποτελεσματικής υλοποίησης των ήδη προβλεπόμενων συνεργασιών μεταξύ του ΝΑΤΟ και της Ε.Ε. Αφορούν σε ζητήματα όπως: ο συντονισμός ανάπτυξης των ελλιπών στρατιωτικών ικανοτήτων, η διοικητική μέριμνα, οι ασκήσεις, οι λεγόμενες στρατιωτικές Σένγκεν, η κυβερνοασφάλεια, η μάχη κατά της τρομοκρατίας. Τους τελευταίους μήνες σημειώθηκε πρόοδος στην εμβάθυνση της συνεργασίας στην ασφάλεια μεταξύ των κρατών της Ε.Ε. Η Πολωνία θέλει να συμμετάσχει ενεργά στη δημιουργούμενη Μόνιμη Διαρθρωμένη Συνεργασία στον τομέα της ασφάλειας (PESCO).
– Κατά τη γνώμη σας η Ε.Ε. πρέπει να προχωρήσει σε περαιτέρω ενοποίηση ή τα εθνικά συμφέροντα θα πρέπει να υπερισχύουν στις περισσότερες των περιπτώσεων;
– Το ιστορικό σχέδιο της ευρωπαϊκής ενοποίησης, που έφερε τη χωρίς προηγούμενο σταθερότητα και ευημερία στην ήπειρό μας, δοκιμάζεται σήμερα, από εσωτερικούς και εξωτερικούς παράγοντες. Αναζητώντας λύσεις, δεν μπορούμε να πιέζουμε για τη «φυγή προς τα εμπρός», καθώς το αποτέλεσμά της θα είναι η διάλυση της ήδη εύθραυστης ευρωπαϊκής ενότητας. Γι’ αυτόν τον λόγο, εκτός από τον σεβασμό των τεσσάρων ελευθεριών που προκύπτουν από τις ευρωπαϊκές συνθήκες, χρειαζόμαστε την απόλυτη τήρηση των τεσσάρων θεσμικών ενώσεων. Μπορούμε να απολαύσουμε την ελευθερία στην απασχόληση, στο εμπόριο, στις υπηρεσίες και στην κίνηση του κεφαλαίου μόνο στο πλαίσιο του ενιαίου δικαίου, των ίδιων θεσμών, της κοινής αγοράς και του κοινού προϋπολογισμού. Η πραγματοποίηση της ιδέας της Ευρώπης των πολλών ταχυτήτων θα σημαίνει την οριστική απομάκρυνση από το ευρωπαϊκό σχέδιο, όπως αυτό είχε προταθεί από τους ιδρυτές της Ενωσης. Η δύναμη της Ευρώπης βρίσκεται στους λαούς της. Γι’ αυτό η Ενωση πρέπει να γυρίσει στις ρίζες της – στο μοντέλο της κοινότητας των ελεύθερων λαών και ίσων κρατών. Αυτό δεν σημαίνει το να τίθεται το εθνικό συμφέρον κάθε κράτους πάνω από το συμφέρον της Κοινότητας. Η πηγή της ευρωπαϊκής ενότητας, έτσι όπως αναφέρεται στις ευρωπαϊκές συνθήκες, είναι η πιστή συνεργασία μεταξύ των κρατών-μελών. Πιστή, δηλαδή στηριζόμενη στην εμπιστοσύνη και στο γεγονός ότι δεν σχεδιάζουμε προγράμματα που είναι για μας ωφέλιμα, ενώ για άλλα κράτη -μέλη επικίνδυνα, για παράδειγμα που παραβιάζουν την ενεργειακή τους ασφάλεια. Για να έχει η Ευρώπη παγκόσμια εμβέλεια πρέπει να είναι συμμαχία, και όχι μόνο ένας συγκερασμός επιμέρους συμφερόντων. Η Ενωση θα πρέπει επίσης να παραμείνει ανοιχτή υπόθεση. Το Brexit θα είναι η πραγματική αρχή του τέλους, εάν θεωρήσουμε πως ένα κράτος μπορεί πλέον μόνο να αποχωρήσει από αυτήν. Εάν κλείσουμε ή παγώσουμε την προοπτική ένταξης νέων κρατών-μελών, επικαλούμενοι τα εσωτερικά προβλήματα, αυτό θα αποτελέσει μια ξεκάθαρη δήλωση αποτυχίας και οριστική οπισθοχώρηση της προόδου όλης της ηπείρου.
– Η Πολωνία έχει δεχθεί κριτική από τις Βρυξέλλες σε διάφορες περιστάσεις. Θεωρείτε ότι οι διαφορές ανάμεσα στις Βρυξέλλες και στη Βαρσοβία μπορεί να γεφυρωθούν;
– Στην πολωνική πολιτική παράδοση λειτουργεί η έννοια της διαμάχης μεταξύ των απόψεων και πολιτικών πεποιθήσεων. Αυτό μεταφράζεται σε εμπεριστατωμένη παρουσίαση των απόψεων στους τομείς όπου υπάρχει η διαφορά και σε σεβασμό στις διαφορετικές αντιλήψεις χωρίς προκαταλήψεις. Γι’ αυτόν τον λόγο, οι διαφορετικές οπτικές, είτε στο εσωτερικό της χώρας είτε στις διακρατικές σχέσεις, δεν είναι κατά βάση κατακριτέες. Εχω την εντύπωση, όμως, ότι στον διάλογο μεταξύ Βαρσοβίας και Βρυξελλών, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπερέβη την αρχή της ουδετερότητας και η διαμάχη έχει χαρακτήρα πολιτικό και όχι ουσιαστικό.
– Υπάρχουν ισχυροί αν και όχι πολύ γνωστοί δεσμοί πολιτισμού ανάμεσα στην Ελλάδα και στην Πολωνία. Θεωρείτε ότι μπορεί να δημιουργηθούν ανάλογοι δεσμοί και στην οικονομική συνεργασία;
– Δεν έχω καμία αμφιβολία. Παρατηρούμε ήδη τη σταθερή άνοδο των εμπορικών συναλλαγών. Τα τελευταία 4 χρόνια οι διμερείς εμπορικές συναλλαγές μας αυξήθηκαν κατά 60% και το προηγούμενο έτος η αξία τους έφτασε στο σημείο-ρεκόρ του 1,3 δισ. δολ. Αισιόδοξες είναι, επίσης, οι πληροφορίες για την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας, η οποία προχωρά όλο και καλύτερα και επέστρεψε σε πορεία ανάπτυξης. Τα οικονομικά στοιχεία για την Πολωνία είναι επίσης ενθαρρυντικά. Αυτοί οι παράγοντες στηρίζουν την πεποίθησή μου ότι στο άμεσο μέλλον θα είμαστε μάρτυρες άλλων ρεκόρ στις διμερείς εμπορικές συναλλαγές μας. Την ίδια στιγμή, δεν θέλουμε να εφησυχάσουμε, γι’ αυτό και η επίσκεψή μου στην Ελλάδα. Είμαι πεπεισμένος ότι οι προγραμματισμένες συναντήσεις και συζητήσεις με τους πιο σημαντικούς Ελληνες πολιτικούς και με τους επιχειρηματίες των δύο κρατών, θα δώσουν ώθηση στην ακόμη πιο στενή πολιτική και οικονομική συνεργασία.
– Η Πολωνία συμφωνεί με την περαιτέρω διεύρυνση της Ε.Ε., ιδιαίτερα στα Δυτικά Βαλκάνια;
– Η Πολωνία, σταθερά και με συνέπεια, δηλώνει υπέρ της διατήρησης της «πολιτικής ανοιχτών θυρών» στην Ε.Ε. Δεν επιθυμούμε να κλείσουν οι θύρες για κανέναν, ούτε για τα κράτη των Δυτικών Βαλκανίων. Αυτό θα ήταν ασύμφωνο με το πνεύμα της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης. Στην Πολωνία ακόμη ζουν άνθρωποι, οι οποίοι θυμούνται καλά τις εποχές κατά τις οποίες λίγοι πίστευαν ότι η Πολωνία θα γίνει κάποτε μέλος της Ε.Ε. Φέτος συμπληρώθηκαν 13 χρόνια από την ένταξή μας. Ο απολογισμός της συμμετοχής μας, όπως αποδεικνύουν ξεκάθαρα οι δημοσκοπήσεις, κατά συντριπτική πλειονότητα εκτιμάται θετικά από την πολωνική κοινωνία. Σήμερα, όταν το ευρωπαϊκό σχέδιο όλο και πιο συχνά αντιμετωπίζει προκλήσεις, ο ενθουσιασμός, η αυθεντική φιλοευρωπαϊκή στάση των κοινωνιών που φιλοδοξούν να εισέλθουν στην Κοινότητα, θα ενέπνεαν την Ενωση και θα βοηθούσαν στην ανάκτηση της χαμένης δυναμικής της.
Έντυπη
