Ευρείες αλλαγές στον νέο σωφρονιστικό κώδικα δρομολογεί το υπουργείο Δικαιοσύνης για μεταβολή του τοπίου των φυλακών, με διατάξεις που ενδέχεται να ασκήσουν επιρροή και στον θεσμό των αδειών των κρατουμένων, η εφαρμογή του οποίου στην περίπτωση του καταδικασμένου σε 11 φορές ισόβια Δημήτρη Κουφοντίνα προκάλεσε έντονες αντιδράσεις εκτός και εντός Ελλάδος.
Η εφαρμογή του νόμου του 1999, μετά την κατάργηση αυστηρότερων διατάξεων που είχαν περιληφθεί στο νομοθέτημα για τις φυλακές υψίστης ασφαλείας (νόμος 4274 του 2014) επί υπουργίας Νίκου Παρασκευόπουλου, αλλά πρωτίστως το γεγονός ότι και ο αρμόδιος εισαγγελέας συμφώνησε για την παροχή της άδειας, οδήγησε τον Δημήτρη Κουφοντίνα έστω για δύο ημέρες εκτός φυλακής.
Ο ισχύων νόμος
Σύμφωνα με τον ισχύοντα νόμο, που χρονολογείται από το 1999, αν ο εισαγγελικός λειτουργός ήταν αρνητικός για τη χορήγηση της άδειας, ο Κουφοντίνας δεν θα έβγαινε, καθώς ο νόμος προβλέπει ότι η μειοψηφία του εισαγγελικού λειτουργού αναστέλλει, σε κάθε περίπτωση, τη χορήγηση της άδειας.
Ομως στο προσχέδιο του νέου σωφρονιστικού κώδικα, το οποίο έχει δοθεί ήδη σε διαβούλευση, πριν οριστικοποιηθεί και κατατεθεί στη Βουλή, περιλαμβάνεται διάταξη σύμφωνα με την οποία το δικαίωμα του εισαγγελέα, διά της μειοψηφίας του, να οδηγεί πάντα σε αναστολή στη χορήγηση της άδειας, μειώνεται.
Σύμφωνα με την εν λόγω διάταξη, και όπως εισάγεται, αν ο εισαγγελέας μειοψηφήσει στο συμβούλιο των φυλακών για τη χορήγηση της άδειας σε έναν κρατούμενο, τότε η άδεια αναστέλλεται μόνον αν ο εισαγγελέας ασκήσει προσφυγή και φέρει την υπόθεση προς κρίση σε δικαστικό συμβούλιο. Με μόνη τη μειοψηφία του δεν αναστέλλεται η άδεια όπως γίνεται μέχρι σήμερα. Ωστόσο, ο εισαγγελέας μπορεί –και πάλι– αν θέλει να ασκήσει προσφυγή και το θέμα της άδειας να κριθεί από δικαστικό συμβούλιο, αλλά η αναστολή της άδειας γίνεται αυτοδίκαια από τον νόμο.
Πηγές από το υπουργείο Δικαιοσύνης ανέφεραν ότι «η εν λόγω διάταξη του προσχεδίου του νέου σωφρονιστικού κώδικα έχει τεθεί προς εναρμόνιση με τις γενικότερες διατάξεις, όπου ο εισαγγελέας, όταν προτείνει κάτι αντίθετο από ό,τι αποφασίζει το δικαστήριο, δεν ασκεί βέτο», ενώ τόνιζαν πως «οι τελικές διατάξεις του νέου σωφρονιστικού κώδικα ακόμα δεν έχουν οριστικοποιηθεί». Από την πλευρά τους, εισαγγελικές πηγές κάνουν λόγο για «μείωση του δικαιώματος του εισαγγελικού λειτουργού που εποπτεύει τις φυλακές» και τονίζουν πως ενδέχεται η εφαρμογή μιας τέτοιας διατάξεως να «οδηγήσει εκτός φυλακής κρατουμένους οι οποίοι δεν συγκεντρώνουν τις ουσιαστικές προϋποθέσεις».