161 κατηγορούμενοι, σχεδόν 11.000 ημέρες ακροαματικής διαδικασίας, έξι φορές επιβολή της ανώτατης ποινής: ισόβια. Το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο των ΗΕ είναι ένα δικαστήριο μαμούθ. Σήμερα θα εκδώσει την τελευταία του απόφαση. Τον Ιούλιο 1998 στη Ρώμη 120 κράτη-μέλη των Ηνωμένων Εθνών υιοθέτησαν σύμβαση για τη σύσταση – για πρώτη φορά στην ιστορία – ενός μόνιμου διεθνούς ποινικού δικαστηρίου. Η σύμβαση αυτή τέθηκε σε ισχύ τον Ιούλιο 2002.
Η διεθνής κοινότητα είχε αποτύχει στον πόλεμο της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης (1992-1995) και δεν μπόρεσε να εμποδίσει τον κύκλο αίματος. Επρόκειτο για τα χειρότερα εγκλήματα σε ευρωπαϊκό έδαφος μετά το 1945. Η γενοκτονία της Σρεμπρένιτσα είχε συγκλονίσει τη διεθνή κοινή γνώμη.
Το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο ήταν το πρώτο διεθνές δικαστήριο για εγκλήματα πολέμου στην Ευρώπη μετά το 1945. Τότε κανείς δεν πίστευε πως οποιοσδήποτε θα μπορούσε να καταδικαστεί. Παρόλα αυτά η ιστορία εξελίχθηκε διαφορετικά. Ο πρώην ηγέτης των Σέρβων Ράντοβαν Κάρατζιτς παραδόθηκε το 2008 στη Χάγη και το 2016 καταδικάστηκε σε κάθειρξη 40 χρόνων. Ο αρχηγός των Σερβοβοσνίων Ράτκο Μλάντιτς συνελήφθη το 2011. Οι δικαστές μόλις την προηγούμενη εβδομάδα του επέβαλαν ισόβια.
Όργανο της Δύσης…
Σήμερα κανείς πλέον δεν βρίσκεται στον κατάλογο των καταζητουμένων του δικαστηρίου των ΗΕ. Οι 84 δικαστικές αποφάσεις αφορούν τους πολιτικούς και στρατιωτικούς υπεύθυνους ειδεχθών εγκλημάτων. Κανείς από τους καταδικασθέντες δεν κατάφερε να καλυφθεί πίσω από οποιαδήποτε ασυλία.
Ένα από τα μεγαλύτερα επιτεύγματα του δικαστηρίου είναι ότι κατάφερε να αλλάξει το διεθνές ποινικό δίκαιο και αναγνώρισε τη σεξουαλική βία ως έγκλημα κατά της ανθρωπότητας. Μέχρι τότε τα σεξουαλικά εγκλήματα θεωρούνταν παράπλευρες συνέπειες, λέει ο επικεφαλής εισαγγελέας Σέρζ Μπράμετς. Το 70% των αδικημάτων αφορούσαν και σεξουαλικά εγκλήματα. Οι δίκες στη Χάγη αφορούσαν τους κύριους υπαίτιους. Το δικαστήριο κατάφερε να λειτουργήσει μόνο μετά από μεγάλες πολιτικές πιέσεις των ΗΠΑ και της ΕΕ που υποχρέωσαν τη Σερβία να συνεργαστεί. Στη Σερβία βέβαια ο πρώην στρατηγός Μλάντιτς θεωρείται ήρωας και το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο όργανο της Δύσης. Η τελευταία απόφαση των δικαστών σήμερα, 29 Νοεμβρίου, αφορά έξι Κροάτες της Βοσνίας, πρώην πολιτικούς και στρατιωτικούς. Απειλούνται με ποινή κάθειρξης 25 χρόνων.
