Για την ανάγκη εξοικονόμησης χρημάτων και την αύξηση των επενδύσεων στην πρόληψη ασθενειών και την προαγωγή της υγείας, έκανε λόγο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή την Πέμπτη (23 Νοεμβρίου), τονίζοντας ότι οι καλές πολιτικές για την υγεία απαιτούν πρωτίστως πολιτική βούληση σε όλους τους τομείς.
Μετά από σχετική έκθεσή της που δημοσιεύτηκε χθες, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κάλεσε τα κράτη μέλη να επανεξετάσουν τα συστήματα υγείας τους, για να διασφαλίσουν, ότι μπορούν να ανταποκριθούν στις μελλοντικές προκλήσεις.
Οι Βρυξέλλες δεν έχουν αρμοδιότητα να νομοθετούν για θέματα υγείας, τα οποία παραμένουν στην αποκλειστική ευθύνη κάθε κράτους μέλους. Ωστόσο, οι πολιτικές προτάσεις της Κομισιόν συμπληρώνουν τους ευρύτερους στόχους της ΕΕ.
«Όλοι οι τομείς» πρέπει να σκεφτούν τον αντίκτυπό τους στη δημόσια υγεία, δήλωσε ο Ευρωπαίος Επίτροπος για την Υγεία, Vytenis Andriukaitis. «Η έκθεση επισημαίνει ότι οι ευρωπαϊκές χώρες χρειάζονται θεμελιώδη μεταρρύθμιση και ριζική μεταστροφή προς την πρόληψη», τόνισε.
Προτεραιότητες πρόληψης και πρωτοβάθμια φροντίδα
Στις προτεραιότητες της Κομισιόν εντάσσονται η μείωση της επιβάρυνσης των ασθενειών που μπορούν να αποφευχθούν στα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης. «Δεν αρκεί η δαπάνη μόνο του 3% των προϋπολογισμών για την υγεία και την πρόληψη, σε σύγκριση με το 80% για τη θεραπεία ασθενειών», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Επίτροπος.
Η πρόληψη δεν θα πρέπει απαραίτητα να είναι δαπανηρή. Στην πραγματικότητα, μπορεί ακόμη και να εξοικονομήσει χρήματα για τις χώρες.
Ερωτηθείς από τη EURACTIV, εάν αυτό ισχύει και για χώρες, όπως η Ελλάδα, οι οποίες υπόκεινται σε αυστηρές υποχρεώσεις στο πλαίσιο του προγράμματος διάσωσης, ο κ. Andriukaitis απάντησε ότι η πρόληψη παραγόντων, όπως το κάπνισμα ήταν θέμα πολιτικής βούλησης και όχι χρηματοδότησης.
«Οι υγιεινές συνήθειες στον τρόπο ζωής μπορεί να έχουν τεράστιο αντίκτυπο – με μικρό κόστος σε κανέναν και μεγάλο όφελος για πολλούς», αναφέρει η έκθεση.
Επιπροσθέτως, για την Επιτροπή η παχυσαρκία αποτελεί σημαντικό τομέα για τις πολιτικές πρόληψης με τη δυνατότητα μεγάλων ανταμοιβών: κάθε χρόνο 2,8 εκατομμύρια θάνατοι στην ΕΕ συνδέονται με παχυσαρκία, η οποία απορροφά το 7% των εθνικών προϋπολογισμών για την υγεία.
Εξίσου σημαντικό αντίκτυπο έχουν το κάπνισμα και η κατανάλωση αλκοόλ, που ευθύνονται για δαπανηρές χρόνιες ασθένειες, όπως οι καρκίνοι και η ΧΑΠ (χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια).
Πέραν της αποθάρρυνσης του ανθυγιεινού τρόπου ζωής, ο Επίτροπος τόνισε τη σημασία των αποτελεσματικών συστημάτων πρωτοβάθμιας περίθαλψης για την πρόληψη της ανάπτυξης χρόνιων ασθενειών. «Η αποτελεσματική πρωτοβάθμια φροντίδα βοηθά στην αποφυγή εισαγωγών στο νοσοκομείο και την επίτευξη καλύτερων αποτελεσμάτων με λιγότερα έξοδα», τόνισε.
Κοινωνική ισότητα και υγεία
Σύμφωνα με την έκθεση, πολλά από τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα συστήματα υγείας της ΕΕ αποτελούν ένα «φαύλο κύκλο που σχετίζεται με τις συνθήκες φτώχειας». Τα κράτη μέλη πρέπει να κάνουν περισσότερα, για να εξομαλύνουν τις κοινωνικές ανισότητες που επηρεάζουν την ποιότητα της φροντίδας που λαμβάνουν οι πολίτες.
«Η φτώχεια, η ανεργία και η υλική αποδυνάμωση είναι οι κύριοι παράγοντες κινδύνου για την ψυχική και σωματική υγεία», αναφέρει η έκθεση.
Οι μη εύποροι και λιγότερο μορφωμένοι άνθρωποι τείνουν να έχουν λιγότερη πρόσβαση σε προσυμπτωματικό έλεγχο και προληπτική ιατρική περίθαλψη, με αποτέλεσμα να υπάρχει η πιθανότητα να οδηγηθούν σε έναν περισσότερο ανθυγιεινό τρόπο ζωής.
Το γεγονός αυτό επιβεβαιώνεται στα δεδομένα της έκθεσης: οι άνθρωποι με χαμηλό εισόδημα έχουν λιγότερες πιθανότητες να γυμνάζονται σε σχέση με τα άτομα υψηλότερου εισοδήματος. Επιπλέον, τα ποσοστά καπνίσματος μεταξύ των ανέργων (46%) και εκείνων που αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες (43%) είναι πολύ υψηλότερα από τον μέσο όρο της ΕΕ (18,4%).
Το αποτέλεσμα, σύμφωνα με την έκθεση, είναι ότι το 80% των Ευρωπαίων πολιτών με υψηλό μορφωτικό επίπεδο θεωρεί ότι έχει καλή υγεία, σε σύγκριση με το 60% των λιγότερο μορφωμένων.
Ενώ η ΕΕ δεν έχει αρμοδιότητα να νομοθετεί σε αυτόν τον τομέα, ο Επίτροπος ελπίζει ότι τα κράτη μέλη θα προχωρήσουν σε «εθελοντικές συνεισφορές» με βάση τα πορίσματα της έκθεσης.
«Η κοινή γνώμη είναι πολύ ευαίσθητη σε θέματα υγείας», ανέφερε. «Δεν μπορώ να φανταστώ μια κυβέρνηση να αγνοεί τα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων για ένα θέμα που οι ενδιαφερόμενοι στον τομέα της υγείας θέλουν να συζητήσουν».
