Είκοσι πέντε χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης άρχισαν επισήμως σήμερα μια πρωτόγνωρη στρατιωτική συνεργασία, για να αναπτύξουν εξοπλισμούς και όπλα και να διευκολύνουν τη διεξαγωγή επιχειρήσεων στο εξωτερικό, με δεδηλωμένη φιλοδοξία να προωθήσουν την Ευρώπη της Άμυνας.
Μόνο η Μάλτα, η Δανία και η Βρετανία δεν συμμετέχουν σε αυτήν τη «μόνιμη διαρθρωμένη συνεργασία» στην άμυνα, η οποία συνδυάζεται με έναν κατάλογο 17 προγραμμάτων που πρέπει να τεθούν σε εφαρμογή μέσα στους επόμενους μήνες.
Ανάμεσα στα προγράμματα αυτά είναι η δημιουργία ενός «πυρήνα απάντησης στις κρίσεις» που θα επιταχύνει την ανάπτυξη στρατευμάτων, όταν η Ένωση διεξάγει μια επείγουσα στρατιωτική επιχείρηση -ένα πρόγραμμα που προωθεί η Γερμανία-, ή η ανάπτυξη κοινών «ραδιολογισμικών», ώστε να επιτραπεί στα στρατεύματα των διαφόρων ευρωπαϊκών χωρών να επικοινωνούν ευκολότερα στο πεδίο, την οποία προωθεί η Γαλλία.
Επίσης, πολλές χώρες θέλουν να δημιουργηθεί μια ευρωπαϊκή ιατρική διοίκηση που θα επιτρέψει την καλύτερη διαχείριση ορισμένων σπάνιων ιατρικών πόρων και εξοπλισμών για την υποστήριξη των εξωτερικών επιχειρήσεων της ΕΕ ή την ανάπτυξη ενός υποβρύχιου ρομπότ εντοπισμού ναρκών.
Μετά την αποτυχία να δημουργηθεί πριν από 60 χρόνια μια Ευρωπαϊκή Κοινότητα Άμυνας, οι Ευρωπαίοι ουδέποτε κατάφεραν να προχωρήσουν στον τομέα αυτόν, καθώς οι περισσότερες χώρες θέλουν να διατηρήσουν τον έλεγχο σε κάτι που θεωρούν ότι εξαρτάται αυστηρά από την εθνική κυριαρχία.
Όμως, διαδοχικές κρίσεις από το 2014 (προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία και σύγκρουση στην ανατολική Ουκρανία, κύμα προσφύγων) και μετά η ψήφος υπέρ του Brexit και η άνοδος στην εξουσία του Ντόναλντ Τραμπ άλλαξαν τα δεδομένα.
Τα μέτρα αυτά «ρίχνουν τα θεμέλια μιας Ευρωπαϊκής Ένωσης της Άμυνας. Η Ευρώπη δεν μπορεί και δεν πρέπει να αναθέτει σε υπεργολάβους την ασφάλεια και την άμυνά μας» χαιρετίζει σε ανακοίνωσή του ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ.
«Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Άμυνας, το οποίο πρότεινε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, θα συμπληρώσει τις προσπάθειες αυτές και θα λειτουργήσει σαν μια επιπλέον προτροπή για συνεργασία στον τομέα της άμυνας, χρηματοδοτώντας ενδεχομένως ορισμένα από τα προγράμματα που παρουσιάζονται σήμερα» διαβεβαίωσε ο Γιούνκερ.
Αυτό το νέο ταμείο, που αποτελεί μια καινοτομία για την Κομισιόν, η οποία επιφυλασσόταν ανέκαθεν να επεμβαίνει σε έναν τομέα που είναι ευαίσθητος και μακριά από την οικονομική και κοινωνική σφαίρα, πρόκειται να προικοδοτηθεί από το 2020 με 1,5 δισεκατομμύριο ευρώ ετησίως για προγράμματα έρευνας, αλλά επίσης για αγορές από κοινού ή για την ανάπτυξη πρωτοτύπων με τη συμμετοχή κυβερνήσεων και επιχειρήσεων της ΕΕ.
Οι 28 χώρες της ΕΕ πρέπει να εγκρίνουν επισήμως τη δημιουργία αυτού του ταμείου αύριο Τρίτη, σύμφωνα με την Επιτροπή. Η ψηφοφορία αυτή θα ανοίξει το δρόμο για διαπραγματεύσεις με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, που αναμένεται να δώσει το πράσινο φως του.