Νίκου Μελέτη
Σοβαρό κίνδυνο εμπλοκής και της Ελλάδας σε μια σκληρή αντιπαράθεση που έχει ξεκινήσει για το μέλλον των Ιεροσολύμων προκαλεί η σκοτεινή υπόθεση διαχείρισης της περιουσίας του Ελληνορθόδοξου Πατριαρχείου και οι αποκαλύψεις για πώληση μεγάλου μέρους της περιουσίας του στην ιερή πόλη σε off shore εταιρείες ισραηλινών συμφερόντων.
Το Πατριαρχείο είναι ο μεγαλύτερος ιδιοκτήτης γης στα Ιεροσόλυμα μετά το ισραηλινό κράτος και είναι χαρακτηριστικό ότι ακόμη και η ισραηλινή βουλή, η Κνεσέτ, είναι κτισμένη σε έκταση που έχει μισθώσει από το Πατριαρχείο, ενώ σημαντική είναι η περιουσία του εντός των τειχών της παλιάς Πόλης (υπολογίζεται σε σχεδόν 30% της συνολικής έκτασής της) αλλά και εκτός της Ιερουσαλήμ.
Πλήγμα για την Ελλάδα
Δεν έχει γίνει γνωστό εάν η Αθήνα έχει ζητήσει και έχει λάβει επαρκείς εξηγήσεις από το Πατριαρχείο, καθώς πρόκειται για θεσμό με «ελληνική ταυτότητα» και είναι η ελληνική σημαία που δεσπόζει στη θύρα του, λίγα μόλις μέτρα μακριά από τον Πανάγιο Τάφο, συμβολίζοντας μια υπερχιλιόχρονη παρουσία στον ιερότερο τόπο της Χριστιανοσύνης. Κάθε πλήγμα στην αξιοπιστία και το κύρος του Πατριαρχείου αποτελεί πλήγμα και για την Ελλάδα.
Παλαιστίνιοι που αποτελούν το σημαντικότερο μέρος του ποιμνίου του Πατριαρχείου δηλώνουν ότι δεν θα αποδεχθούν την παραχώρηση της περιουσίας του Πατριαρχείου σε εταιρείες ισραηλινών συμφερόντων, που θα επιδιώξουν να αλλοιώσουν την ταυτότητα των Ιεροσολύμων, ενώ από την άλλη πλευρά Ισραηλινοί που ζουν μέχρι τώρα στις περιοχές που πωλούνται έχουν ξεσηκωθεί, καθώς είναι ορατός ο κίνδυνος να χρειαστεί να μετακινηθούν από τα σπίτια και τα μαγαζιά τους.
Οι πωλήσεις, ο Ειρηναίος και ο Θεόφιλος Γ’
Η διαμάχη για την περιουσία του Πατριαρχείου ξεκίνησε πριν από μια δεκαετία, όταν στην περίφημη είσοδο της παλιάς Πόλης, την Jaffa Gate, τα δύο εμβληματικά ξενοδοχεία που ανήκαν στο Πατριαρχείο και τα διαχειρίζονταν Παλαιστίνιοι πουλήθηκαν, σύμφωνα με τον ισραηλινό Τύπο, σε μια ομάδα Εβραίων εποίκων (Ateret Cohamin) που αγόραζε εκτάσεις στην Ιερουσαλήμ προκειμένου να αυξήσει τις εκτάσεις που ελέγχονται από Εβραίους. Η αποκάλυψη της πώλησης η οποία φαίνεται να έγινε με αδιαφανείς διαδικασίες με εμπλοκή και ενός Ελληνα πολίτη, ο οποίος φέρεται να είχε αποσπάσει τις εξουσιοδοτήσεις του τότε Πατριάρχη Ειρηναίου, έδωσε αφορμή για να ξεσπάσουν έντονες αντιδράσεις, με αποτέλεσμα την καθαίρεση του Ειρηναίου. Από τότε ο Ειρηναίος ζει κλεισμένος στο «κελί» του σε χώρο του Πατριαρχείου και επιβιώνει με τρόφιμα που του μεταφέρουν ορισμένοι πιστοί, καθώς εφόσον βγει από τον χώρο αυτό θεωρεί -και σωστά- ότι δεν θα του επιτρέψουν να επιστρέψει ξανά.
Αλλά και ο νέος Πατριάρχης Θεόφιλος Γ’, ενώ είχε προσφύγει στην ισραηλινή δικαιοσύνη για να ακυρώσει την πώληση των ξενοδοχείων στην Jaffa Gate, υπόθεση που έχει φθάσει τελικά στο Ανώτατο Ισραηλινό Δικαστήριο, φαίνεται ότι προχώρησε το καλοκαίρι σε πώληση σημαντικών περιουσιακών στοιχείων του Πατριαρχείου, πυροδοτώντας νέο κύμα αντιδράσεων.
ΤΟ JEWISH NATIONAL FUND – JNF
Ενα από τα περιουσιακά στοιχεία αφορά μεγάλη έκταση στην Ιερουσαλήμ που έχει μισθωθεί από το 1950 στο κυβερνητικό ίδρυμα Jewish National Fund-JNF, το οποίο για 100 χρόνια έχει αποστολή να εξασφαλίζει γη και να αναπτύσσει εβραϊκές κοινότητες στο Ισραήλ. Σύμφωνα με πηγές του Πατριαρχείου, το JNF πίεζε για ανανέωση του συμβολαίου αυτού των 100 ετών τώρα πριν από τη λήξη του, προσφέροντας όμως πολύ χαμηλή τιμή και έτσι το Πατριαρχείο προχώρησε στην πώληση της έκτασης αυτής στη συνοικία Rehavia.
Το Πατριαρχείο έχει πουλήσει ακόμη γη σε σημαντικά θέρετρα στη Χάιφα, με αγοραστές εταιρείες στην Καραϊβική. Αλλοι Ισραηλινοί επενδυτές εξασφάλισαν εκτάσεις σε πολυτελείς συνοικίες της Ιερουσαλήμ, ενώ οι εταιρείες αυτές θα αποφασίσουν μελλοντικά για την τύχη των περιουσιών αυτών στις οποίες είναι εγκατεστημένοι Ισραηλινοί πολίτες με μακροχρόνια συμβόλαια μίσθωσης.
Αντιδρούν Παλαιστίνιοι και Ισραηλινοί
Καθώς οι εξελίξεις αυτές έχουν προκαλέσει αναταράξεις, εκδηλώνονται αντιδράσεις και από τις δύο πλευρές.
Παλαιστίνιοι πραγματοποίησαν σειρά διαμαρτυριών εναντίον του Πατριάρχη Θεόφιλου, αμφισβητώντας έτσι ευθέως και τον ελληνικό χαρακτήρα του Πατριαρχείου, καθώς ζήτησαν να αποδοθεί ο έλεγχός του στους Αραβες, θεωρώντας ότι η πώληση της περιουσίας του σε Ισραηλινούς αποδυναμώνει τον θεσμό και τη σχέση του με τους Αραβες χριστιανούς και υπονομεύει την παλαιστινιακή παρουσία στην Ιερουσαλήμ. Εντάσσουν μάλιστα την πώληση των περιουσιών με την ιστορική διαμάχη για τον έλεγχο της Ιερουσαλήμ, που τις τελευταίες ημέρες έχει λάβει τις γνωστές ανεξέλεγκτες διαστάσεις.
Ομως και οι Ισραηλινοί που θίγονται έχουν ξεσηκωθεί εναντίον του Πατριαρχείου, με αποτέλεσμα να ακούγονται και από αυτήν την πλευρά ακραίες φωνές, ενώστην Κνεσέτ υποβλήθηκε πρόταση για απαλλοτρίωση της περιουσίας της Ελληνορθόδοξης Εκκλησίας που επιχειρείται να πωληθεί.
Ενα ακόμη σοβαρό θέμα έχει προκύψει από τον αδιαφανή τρόπο που γίνονται αυτές οι συναλλαγές, ενώ δεν γίνεται γνωστό ούτε καν το ποσό το οποίο εισπράττει το Πατριαρχείο και ισραηλινές εφημερίδες έκαναν και πάλι λόγο για κατάθεση μεγάλων ποσών σε λογαριασμούς και εταιρείες στο εξωτερικό. Από πλευράς του Πατριαρχείου, βεβαίως, υποστηρίζεται ότι τα έσοδα θα διατεθούν είτε για κοινωφελείς δραστηριότητες είτε για τη συντήρηση των μνημείων που ανήκουν στο Πατριαρχείο.
Η κρίση αυτή δεν μπορεί και δεν πρέπει να αφήνει αδιάφορη την Αθήνα…
