Με την εγκύκλιο 2/92306/ΔΕΠ/2017 παρέχονται διευκρινίσεις για την εφαρμογή του άρθρου 43 του ν. 4484/2017.
Αναλυτικά:
Με το άρθρο 43 του ν.4484/2017 που τέθηκε σε ισχύ την 1η Αυγούστου 2017 μεταφέρθηκε σε διακριτό άρθρο ήδη υπάρχουσα ρύθμιση που αφορά τις μη μισθολογικές παροχές η οποία είχε ενσωματωθεί στην υποπαράγραφο Δ.9 της παραγράφου Δ’ του ν. 4336/2015 (άρθρο 24), προς αποφυγή συγχύσεων και παρερμηνειών. Στο πεδίο εφαρμογής του εν λόγω άρθρου συμπεριλαμβάνεται εφεξής το σύνολο των φορέων της Γενικής Κυβέρνησης ενώ οι σχετικές διατάξεις συμπληρώνονται με την πρόβλεψη υποχρεωτικής σύμπραξης του Υπουργού Οικονομικών σε κάθε συλλογική σύμβαση ή απόφαση (υπουργική, κοινή υπουργική ή Διοικητικού Συμβουλίου) που προβλέπει τη χορήγηση μη μισθολογικών παροχών αξίας άνω των 5.000 ευρώ σε ετήσια βάση σε υπαλλήλους των προαναφερόμενων φορέων.
Οι εν λόγω διατάξεις αναλύονται ως ακολούθως:
Παράγραφος 1:
Προσδιορίζεται το πεδίο εφαρμογής του εν λόγω άρθρου το οποίο διαλαμβάνει τους υπαλλήλους των φορέων της Γενικής Κυβέρνησης.
Παράγραφος 2:
Προβλέπεται ότι κάθε συλλογική σύμβαση ή υπουργική απόφαση ή απόφαση Δ.Σ. που προβλέπει τη χορήγηση μη μισθολογικών παροχών από φορείς της Γενικής Κυβέρνησης συνυπογράφεται από τον Υπουργό Οικονομικών όταν η δαπάνη είναι μεγαλύτερη των 5.000 ευρώ ετησίως. Από τη ρύθμιση αυτή εξαιρούνται οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Επιπλέον, σε κάθε συλλογική σύμβαση, που αφορά στη χορήγηση μη μισθολογικών παροχών επισυνάπτεται-ως παράρτημα και αναπόσπαστο μέρος αυτής-μελέτη με τον αριθμό των εργαζόμενων που αφορά η παροχή, την προκαλούμενη δαπάνη καθώς και τον τρόπο κάλυψης η οποία εγκρίνεται από τον γενικό Διευθυντή Οικονομικών υπηρεσιών του εποπτεύοντος Υπουργείου, λαμβάνοντας υπόψη το εγκεκριμένο κάθε φορά Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής.
Για την ενιαία αντιμετώπιση, ερμηνεία και εφαρμογή των αναφερόμενων διατάξεων παρέχονται οι ακόλουθες οδηγίες:
-Στις περιπτώσεις συμπερίληψης μη μισθολογικών παροχών σε εν ισχύ συλλογικές συμβάσεις εργασίας φορέων της Γενικής Κυβέρνησης, τα συμβαλλόμενα μέρη οφείλουν, δυνάμει των διατάξεων του ν. 1876/1990όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει, να προβούν άμεσα στις κατά νόμο απαραίτητες ενέργειες προς κατάρτιση νέας συλλογικής σύμβασης για τη χορήγηση μη μισθολογικών παροχών αφού προηγουμένως συνεκτιμήσουν τα αποτελέσματα της μελέτης αξιολόγησης επιπτώσεων χορήγησης των εν λόγω παροχών (περ. β’, παρ. 2, αρθ. 43, ν.4484/2017). Η συγκεκριμένη μελέτη θα πρέπει κατ’ ελάχιστο να περιλαμβάνει τον αριθμό των εργαζομένων που αφορά η παροχή, την προκαλούμενη δαπάνη καθώς και τον τρόπο κάλυψης η οποία θα συνοδεύεται υποχρεωτικά από έγκριση του Γενικού Διευθυντή Οικονομικών Υπηρεσιών του εποπτεύοντος Υπουργείου λαμβάνοντας υπόψη το εγκεκριμένο κάθε φορά Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής- ΜΠΔΣ- για όλη τη χρονική διάρκειά του. Επισημαίνεται ότι η μελέτη αυτή επισυνάπτεται ως παράρτημα και αναπόσπαστο μέρος στην νέα Συλλογική Σύμβαση Εργασίας που πρόκειται να υπογραφεί. Είναι προφανές ότι οι μη μισθολογικές παροχές δύναται να χορηγηθούν μόνο εφόσον τεκμαίρεται από την εξέλιξη των οικονομικών δεδομένων του φορέα η δυνατότητα παροχής τους, λαμβάνοντας υπόψη το εγκεκριμένο κάθε φορά Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής.
-Στις περιπτώσεις που επίκειται η υπογραφή νέας Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας, επισημαίνεται ότι πριν την κατάρτισή της οφείλει να ακολουθηθεί η ανωτέρω διαδικασία ήτοι η σύνταξη μελέτης επιπτώσεων, η έγκριση της από τον αρμόδιο ΓΔΟΥ του εποπτεύοντος Υπουργείου, η συνεκτίμηση επιπτώσεών της καθώς και η προσάρτησή της στην προς κατάρτιση Σ.Σ.Ε. Όπως και στην προηγούμενη περίπτωση, οι μη μισθολογικές παροχές δύναται να χορηγηθούν μόνο εφόσον τεκμαίρεται από την εξέλιξη των οικονομικών δεδομένων του φορέα η δυνατότητα παροχής τους, λαμβάνοντας υπόψη το εγκεκριμένο κάθε φορά Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής.
Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δίδεται στο γεγονός ότι εφεξής κάθε Συλλογική Σύμβαση Εργασίας φορέα Γενικής Κυβέρνησης, κατά το μέρος που θα καθορίζει τη χορήγηση μη μισθολογικών παροχών ετήσιου ύψους άνω των 5.000 ευρώ, οφείλει να συνυπογράφεται από τον Υπουργό Οικονομικών. Για το σκοπό αυτό καλούνται οι εν λόγω φορείς όπως υποβάλλουν εγκαίρως στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους-Δ/νση Εισοδηματικής Πολιτικής (ΓΛΚ-ΔΕΠ) όλα τα απαραίτητα στοιχεία (κείμενο Σ.Σ.Ε, μελέτη εκτίμησης οικονομικών επιπτώσεων και έκθεση ΓΔΟΥ εποπτεύοντος Υπουργείου) προκειμένου η αρμόδια Διεύθυνση, σε συνεργασία με άλλες Δ/νσεις του Γ.Λ.Κ. και του ΥΠΟΙΚ να ετοιμάζει την σχετική εισήγηση προς τον Υπουργό Οικονομικών περί συνυπογραφής ή μη της εν λόγω συλλογικής ρύθμισης.
-Στις περιπτώσεις όπου η χορήγηση μη μισθολογικών παροχών απορρέει από εν ισχύ υπουργική απόφαση ή κοινή υπουργική απόφαση, πρέπει να ακολουθηθεί αναλογικώς η ανωτέρω διαδικασία. Κατά συνέπεια, από την ημερομηνία δημοσίευσης του ανωτέρω νόμου (1η Αυγούστου 2017) και λόγω ορισμού υποχρεωτικής σύμπραξης του Υπουργού Οικονομικών σε υπουργικές αποφάσεις κάθε μορφής κατά το μέρος που ρυθμίζουν μη μισθολογικές παροχές η αξία των οποίων ξεπερνά τα 5.000 ευρώ ετησίως, οι εν λόγω κανονιστικές πράξεις οφείλουν άμεσα να επικαιροποιηθούν. Τα νέα σχετικά σχέδια υ.α. ή κ.υ.α. οφείλουν να προωθηθούν με πρωτοβουλία των καθ’ύλην αρμόδιων Υπουργείων στην ανωτέρω Δ/νση του Γ.Λ.Κ. (Εισοδηματικής Πολιτικής) προκειμένου η τελευταία να διαμορφώνει – σε συνεργασία με άλλες αρμόδιες Δ/νσεις – την εισήγηση περί συνυπογραφής της ή μη από τον Υπουργό Οικονομικών.
-Σε ο,τι αφορά περιπτώσεις στο πλαίσιο των οποίων μη μισθολογικές παροχές έχουν χορηγηθεί με απόφαση Διοικητικού Συμβουλίου ή άλλου οργάνου διοίκησης φορέα Γενικής Κυβέρνησης ή/και φορέων που ανήκουν στο Κεφάλαιο Α’ του Ν.3429/2005, οι διοικήσεις των εν λόγω φορέων υποχρεούνται σε άμεση ανάκληση των εν λόγω αποφάσεων, κατά το μέρος που προβλέπουν χορήγηση μη μισθολογικών παροχών και υποβολή σχεδίων νέων αποφάσεων στην Δ/νση Εισοδηματικής Πολιτικής του Γ.Λ.Κ. μαζί με όλα τα αναγκαία οικονομικά δεδομένα που θα τεκμηριώνουν την οικονομική δυνατότητα του φορέα να προβεί στην χρηματοδότηση των εν λόγω μη μισθολογικών παροχών, λαμβάνοντας υπόψη το εγκεκριμένο κάθε φορά Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής, προκειμένου η Δ/νση να διαμορφώνει την εισήγηση προς τον ΥΠΟΙΚ περί έγκρισης ή μη της εν λόγω απόφασης, σύμφωνα με τα διαλαμβανόμενα στην περ. α’ της παρ 2 του ν. 4484/2017. Αυτονόητο είναι ότι η εν λόγω έκθεση πρέπει να συνοδεύεται από έγκριση του ΓΔΟΥ του εποπτεύοντος, κατά περίπτωση, Υπουργείου.
Γενική παρατήρηση επί της παραγράφου 2:
Εφιστάται η προσοχή των αποδεκτών καθώς και των προσώπων που εποπτεύονται από αυτούς στο γεγονός ότι η μελέτη εκτίμησης οικονομικών επιπτώσεων των μη μισθολογικών παροχών, που χορηγούνται ή πρόκειται να χορηγηθούν σε υπαλλήλους φορέων Γενικής Κυβέρνησης, οφείλει να καταρτίζεται κατά την διαδικασία που περιγράφεται στην περ. β’, παρ. 2 του αρθ. 43 του ν. 4484/2017, σε κάθε περίπτωση χορήγησης των εν λόγω παροχών ανεξαρτήτως του νομικού πλαισίου που καθορίζει τον τρόπο χορήγησης (Συλλογική Σύμβαση Εργασίας, κανονιστική πράξη (υ.α. ή κ.υ.α. ή απόφαση Δ.Σ.). Επίσης, κατά την προώθηση των σχετικών κανονιστικών πράξεων θα πρέπει να τηρούνται οι οδηγίες που έχουν διατυπωθεί στην αριθμ. 2/14226/0021/25.2.2015 εγκύκλιο του Υπουργείου Οικονομικών (ΑΔΑ: ΩΜΛ2Η-89Ζ). Από την υποχρέωση κατάρτισης της εν λόγω μελέτης και έγκρισής της από τον ΓΔΟΥ των εποπτεύοντος Υπουργείου δεν εξαιρούνται οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Επί της παραγράφου 3:
Καθιερώνεται ανώτατο ύψος ποσού για τις παροχές κινητής τηλεφωνίας το οποίο διαφοροποιείται ανάλογα με τη θέση ευθύνης και τα καθήκοντα του υπαλλήλου προκειμένου να καλυφθεί η υπηρεσιακή ανάγκη για απρόσκοπτη λειτουργία του φορέα. Το ύψος του εν λόγω ποσού θα καθορισθεί με απόφαση του οικείου Υπουργού ή του εξουσιοδοτημένου από αυτόν οργάνου. Εξυπακούεται ότι η κάλυψη του ποσού που θα υπερβαίνει το προαναφερόμενο όριο θα επιβαρύνει τον υπάλληλο που είναι δικαιούχος της εν λόγω παροχής.
Επί της παραγράφου 4:
Παραμένει σε ισχύ η προηγούμενη ρύθμιση με βάση την οποία οι παροχές που έχουν στόχο τη διασφάλιση της υγιεινής και της ασφάλειας των συνθηκών εργασίας πρέπει να χορηγούνται αποκλειστικά σε είδος. Στην εν λόγω παράγραφο ενσωματώνονται ορισμένες εξαιρέσεις που είχαν ήδη υιοθετηθεί αποσπασματικά όπως η εξαίρεση αποζημίωσης για προμήθεια στολής στους διασώστες και πληρώματα του EKAB για τα έτη 2016 και 2017 καθώς και τα Μέσα Ατομικής Προστασίας και το γάλα προηγουμένων ετών εργαζομένων στους ΟΤΑ τα οποία μπορεί να καταβάλλονται σε χρήμα.
Επί της τελευταίας περίπτωσης επισημαίνεται ότι από την ημερομηνία δημοσίευσης του ν. 4484/2017 και εξής οι ΟΤΑ οφείλουν να καταβάλλουν κάθε δυνατή προσπάθεια προκειμένου η χορήγηση των Μέσων Ατομικής Προστασίας και η χορήγηση γάλακτος στους εργαζομένους τους να γίνεται αποκλειστικά και μόνο σε είδος.
Επί της παραγράφου 5:
Προβλέπεται η κατάργηση παροχών από φορείς της Γενικής Κυβέρνησης που αφορούν σε κάθε είδους Ασφαλιστήρια Συμβόλαια ή Προγράμματα Ιατροφαρμακευτικής Κάλυψης εργαζομένων καθώς και σε μειωμένα εισιτήρια και δωρεάν κάρτες Διαδρομών. Εξαιρείται μόνο η ασφάλιση προσωπικού του ΕΚΑΒ και των Μονάδων Μεταμοσχεύσεων κατά την εκτέλεση διατεταγμένης υπηρεσίας με τα μέσα μεταφοράς επειγόντων περιστατικών.
