Φορολογικές πολιτικές στην Ευρωπαϊκή Ένωση 2017 – Η θέση της Ελλάδας
Η μελέτη “Φορολογικές πολιτικές στην έρευνα της ΕΕ” εξετάζει τον τρόπο με τον οποίο τα φορολογικά συστήματα των κρατών μελών συμβάλλουν στην προώθηση των επενδύσεων και της απασχόλησης, πώς εργάζονται για τη μείωση της φοροδιαφυγής, της φοροδιαφυγής και της αποφυγής και πώς τα φορολογικά συστήματα συμβάλλουν στην αντιμετώπιση των ανισοτήτων εισοδήματος και στην εξασφάλιση κοινωνικής δικαιοσύνης.
Υποστηρίζει τις προτεραιότητες που περιγράφονται στην ετήσια επισκόπηση της ανάπτυξης στον τομέα της φορολογίας και παρουσιάζει με σαφή και προσπελάσιμο τρόπο τις πλέον πρόσφατες μεταρρυθμίσεις στα κράτη μέλη και τους κύριους δείκτες που χρησιμοποιεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την ανάλυση των φορολογικών πολιτικών στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου .
Παρουσιάζει επίσης επιλογές μεταρρύθμισης για τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας και της δικαιοσύνης στα φορολογικά συστήματα.
– Αποτελεσματικοί φορολογικοί συντελεστές
Η απόφαση για το εάν θα επενδυθούν λιγότερα ή περισσότερα σε μια οικονομία, εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τον αποτελεσματικό οριακό φορολογικό συντελεστή (EMTR – Effective Marginal Tax Rate). Όσο μικρότερος είναι ο πραγματικός οριακός φορολογικός συντελεστής, τόσο πιο ευνοϊκό είναι για τις επενδύσεις το φορολογικό σύστημα.
Υπάρχουν διάφοροι τρόποι μείωσης του EMTR και σχεδιασμού ενός φορολογικού συστήματος που μπορεί να ευνοεί τις επενδύσεις, για παράδειγμα, προσφέροντας ταχύτερα χρονοδιαγράμματα απόσβεσης, ή βελτιώνοντας τους όρους για τη μεταφορά των ζημιών. Οι οικονομολόγοι επικρίνουν τα σημερινά συστήματα φορολογίας εταιρικού εισοδήματος, καθώς οι εταιρικοί φόροι είναι στρεβλωτικοί και επηρεάζουν όχι μόνο το επίπεδο των επενδύσεων αλλά επίσης, π.χ. τη θέση της επιχείρησης, τη μετατόπιση των κερδών και την επιλογή της δομής της εταιρείας.
Διάγραμμα 2.1: Αποτελεσματικοί συντελεστές οριακών φορολογικών συντελεστών στην ΕΕ, 2005-2016
– Βελτίωση της φορολογικής διοίκησης
Τα έξοδα συμμόρφωσης σχετίζονται κυρίως με το χρόνο που δαπανάται και όχι με το άμεσο κόστος, όπως αυτά που συνδέονται με τη λογιστική. Το παρακάτω γράφημα δείχνει τον αριθμό των ωρών που απαιτούνται για τη συμμόρφωση με τους φόρους ετησίως για μια μεσαίου μεγέθους εταιρεία. Ο χρόνος που αφιερώνεται περιλαμβάνει τις ώρες που απαιτούνται για την αντιμετώπιση του εταιρικού φόρου εισοδήματος, του φόρου προστιθέμενης αξίας και των φόρων επί των εργαζομένων, συμπεριλαμβανομένων των φόρων επί των μισθών και των κοινωνικών εισφορών. Ο χρόνος που απαιτείται για τη συμμόρφωση με τους φόρους για τις μεσαίες επιχειρήσεις μπορεί να χρησιμεύσει ως καλός δείκτης για το πόσο υψηλό είναι το κόστος φορολογικής συμμόρφωσης σε μια χώρα.
Διάγραμμα 2.13: Αριθμός ωρών που απαιτούνται για τη συμμόρφωση με τους φόρους ετησίως για μια μεσαία επιχείρηση, 2010-2016
–Ποσοστό απασχόλησης του συνολικού πληθυσμού
Στο Διάγραμμα 2.17 απεικονίζεται το ποσοστό απασχόλησης του συνολικού πληθυσμού, των γυναικών και των ατόμων με χαμηλή μόρφωση, για την ηλικιακή ομάδα 20-64 ετών. Αυτό αποτελεί ένδειξη για τα κράτη μέλη που αντιμετωπίζουν μια πρόκληση για την τόνωση της απασχόλησης, συνολικά ή για συγκεκριμένες ομάδες. Άλλοι δείκτες, όπως το ποσοστό απασχόλησης πλήρους απασχόλησης, μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν για να παράσχουν μια πληρέστερη εικόνα των συνθηκών της αγοράς εργασίας.
– Φορολογικές οφειλές ως μερίδιο της είσπραξης εσόδων
Όλοι οι φόροι δεν πληρώνονται εγκαίρως. Φορολογικοί οφειλέτες είναι οι φορολογούμενοι που δεν συμμορφώνονται με τις προθεσμίες πληρωμής. Ένα υψηλό επίπεδο φορολογικού χρέους μπορεί να είναι ενδεικτικό των προκλήσεων με τη φορολογική συμμόρφωση με ευρύτερη έννοια από την πληρωμή.
Το κατωτέρω γράφημα απεικονίζει το λόγο των συνολικών φορολογικών οφειλών στο τέλος του έτους, εξαιρουμένου του χρέους που θεωρείται ότι δεν μπορεί να εισπραχθεί, και των συνολικών καθαρών εσόδων κατά τα έτη 2014 και 2015 αντίστοιχα.
Διάγραμμα 2.28: Συνολικό φορολογικό χρέος στο τέλος του έτους (εξαιρουμένου του χρέους που θεωρείται ότι δεν μπορεί να εισπραχθεί) / συνολικά καθαρά έσοδα, 2014-2015
