Αποκάλυψη-βόμβα για τη λεηλασία της ιστορικής Μονής της Παναγίας Σουμελά στον Πόντο τη δεκαετία του ’50, έκανε Τούρκος ακαδημαϊκός, ο οποίος την απέδωσε σε Αμερικανούς αξιωματούχους του ΝΑΤΟ!
Σύμφωνα με τον καθηγητή Διεθνών Σχέσεων Ισμαήλ Κιοσέ, οι νατοϊκοί «έγδυσαν» κυριολεκτικά τη μονή αρπάζοντας πολύτιμα κειμήλια, σπάνιες εικόνες και άλλα αντικείμενα μεγάλης αξίας που μεταφέρθηκαν λαθραία στο εξωτερικό. Πρόσθεσε, μάλιστα, ότι τα περισσότερα από αυτά εκτίθενται σήμερα σε μουσεία των ΗΠΑ και της Βρετανίας, χωρίς να τα διεκδικεί κανείς!
«Γνωρίζουμε ότι οι στρατιώτες του ΝΑΤΟ που υπηρετούσαν το 1950 στην Τουρκία έβγαλαν με φορτηγά υλικό από το μοναστήρι Σουμελά. Αυτή τη στιγμή η σκαλιστή με κληματαριές πόρτα του μοναστηριού είναι σε μουσείο των ΗΠΑ, ενώ άλλα έργα βρίσκονται σε μουσεία της Βρετανίας» αποκάλυψε ο καθηγητής στην εφημερίδα «Μιλιέτ».
Όπως ανέφερε ο Ισμαήλ Κιοσέ, η Μονή της Παναγίας Σουμελά ήταν απροστάτευτη από το 1923, που έγινε η ανταλλαγή πληθυσμών ως το 1973, με αποτέλεσμα το διάστημα εκείνο να γίνει πλήθος αρπαγές κειμηλίων.
«Οι στρατιώτες του ΝΑΤΟ ανέβασαν έξι φορτηγά και έβγαλαν υλικό από το μοναστήρι. Αυτά μας τα είπαν οι ηλικιωμένοι που έζησαν εκείνη την περίοδο. Κάποια χειρόγραφα από το μοναστήρι ευτυχώς σώθηκαν και βρίσκονται πλέον στο Μουσείο Πολιτισμού στην Αγκυρα», είπε.
Ιστορικά, η επίσκεψη των Αμερικανών αξιωματούχων καταγράφεται το 1953, μετά την είσοδο της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ, όταν οι ίδιοι εξέφρασαν την επιθυμία να δουν από κοντά το μοναστήρι. Μάλιστα, εκδόθηκε και ειδική άδεια προκειμένου να φτάσουν ως εκεί από το γνωστό μονοπάτι που οδηγεί σε μια από τις εισόδους. Το κλειδί της εισόδου βρισκόταν στον σταθμό της τοπικής Δασοφυλακής και τους παραχωρήθηκε με παρέμβαση της Αγκυρας.
Μόλις οι Αμερικανοί μπήκαν στο μοναστήρι, έμειναν άφωνοι από τη μεγαλοπρέπεια των τοιχογραφιών και την ιερότητα που αναδυόταν από τον χώρο. Οι ίδιοι συνέταξαν αναφορά προς το τουρκικό υπουργείο Πολιτισμού, στην οποία επισήμαιναν την ανάγκη να ληφθούν άμεσα αποφάσεις για τη διάσωση των κτισμάτων και των ιερών αντικειμένων.
