Σημάδια σταθεροποίησης παρουσίασαν το 2017 τα μη οικιστικά ακίνητα, γραφεία και καταστήματα, σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος και επικεφαλής εταιρειών παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών.
“Το 2017 είδαμε σημαντικά σημάδια σταθεροποίησης και ανάκαμψης, ανά περιπτώσεις, με την αγορά να είναι διχοτομημένη μεταξύ των καλής ποιότητας – υψηλής ζήτησης επαγγελματικών χώρων και των υπολοίπων χώρων. Μάλιστα, καλοί γραφειακοί χώροι και καταστήματα στις παραδοσιακές εμπορικές αρτηρίες, όπως η οδός Ερμού τείνουν να γίνουν δυσεύρετα με αποτέλεσμα οι αξίες να ενισχύονται.
Ενδεικτικά, το 2017 καταγράφηκε στα γραφεία καλής ποιότητας αύξηση μισθωμάτων από ένα έως δύο ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο, σε σχέση με πέρυσι, τάση που αναμένεται να συνεχιστεί την επόμενη χρονιά, δεδομένου ότι υπάρχει μία, τρόπον τινά, ανακύκλωση του ίδιου αποθέματος” εξηγεί ο Γιάννης Παρασκευόπουλος, Γενικός Διευθυντής της εταιρείας παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών ΔΑΝΟΣ / BNP Paribas Real Estate.
Όπως αναφέρει, γραφεία και καταστήματα που βρίσκονται σε δευτερεύουσες περιοχές, θα εξακολουθήσουν να είναι προβληματικά, ενώ η αλλαγή της χρήσης τους θα ήταν, ίσως, ενδεδειγμένη.
“Ήδη στο κέντρο της Αθήνας κτήρια γραφείων, που παρέμεναν στα αζήτητα, έχουν μετασκευαστεί ή πρόκειται να μετασκευαστούν είτε σε μικρά ξενοδοχεία είτε σε serviced apartments ή διαμερίσματα που θα μισθώνονται βραχυχρόνια μέσω πλατφόρμων, όπως η Airbnb” σημειώνει.
Πώς διαμορφώνονται οι αξίες στα επαγγελματικά ακίνητα;
“Εκτιμούμε ότι έχουν φτάσει στο κατώτατο σημείο, ενώ οι αποδόσεις σε μισθωμένα, σε φερέγγυους χρήστες, ακίνητα μειώθηκαν το 2017 από 25 έως 50 μονάδες βάσης, σε σχέση με το 2016. Για το 2018 υπάρχει συγκρατημένη αισιοδοξία ότι η αγορά γραφείων και καταστημάτων θα εμφανίσει βελτιωμένες επιδόσεις, με την Ελλάδα, που βρίσκεται, βέβαια, αντιμέτωπη με την υπερφορολόγηση και την επαπειλούμενη αστάθεια, να τίθεται ξανά στο στόχαστρο των επενδυτών” διευκρινίζει ο κ. Παρασκευόπουλος.
Αποκλιμακώθηκε ο ρυθμός πτώσης
Σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος, στον κλάδο των επαγγελματικών ακινήτων, από το α’ εξάμηνο του 2014 και κυρίως από την αρχή του 2016 έως και το α’ εξάμηνο του 2017 καταγράφεται μια γενική τάση αποκλιμάκωσης των ρυθμών μείωσης των αξιών. Ωστόσο οι επιμέρους δείκτες (μισθωμάτων και ειδικά αξιών γραφείων και καταστημάτων) παρουσιάζουν μικτή συμπεριφορά από εξάμηνο σε εξάμηνο, η οποία εκτιμάται ότι είναι άμεσα συνυφασμένη με τις βραχυπρόθεσμες προσδοκίες της αγοράς.
Χαρακτηριστικά, στον τομέα των γραφείων υψηλών προδιαγραφών η τάση σταθεροποίησης και οριακής αύξησης των τιμών που καταγράφηκε για το σύνολο του 2016 (0,2%) φαίνεται να ανακόπτεται το α’ εξάμηνο του 2017, για το οποίο, με βάση τα προσωρινά στοιχεία, προκύπτει μείωση των τιμών κατά 0,7% σε σχέση με το αμέσως προηγούμενο εξάμηνο.
Στον τομέα των καταστημάτων αντιθέτως, το α’ εξάμηνο του 2017 καταγράφεται αύξηση των τιμών κατά 0,5%, σε σχέση με το προηγούμενο εξάμηνο, ενώ για το σύνολο του 2016 σημειώθηκε οριακή μείωση των τιμών κατά 0,4% σε ετήσια βάση. Αντίστοιχες μικτές τάσεις καταγράφονται και στα μισθώματα γραφείων και καταστημάτων, με διαρκή εναλλαγή πρόσημων από εξάμηνο σε εξάμηνο σε επίπεδο χώρας. Τα μισθώματα των γραφείων κατέγραψαν οριακή μείωση (-0,3%) για το σύνολο του 2016, ενώ κατά το πρώτο εξάμηνο του 2017 σημειώνεται οριακή αύξηση (0,1%) σε σχέση με το προηγούμενο εξάμηνο.
Αντίστοιχα, στα καταστήματα η αναθεωρημένη μέση ετήσια μείωση των μισθωμάτων ανέρχεται σε 1,8% για το 2016, ενώ κατά το α’ εξάμηνο του 2017 καταγράφεται μείωση 1,5% σε σχέση με το β’ εξάμηνο του 2016.
