Ορέστης Σεϊμένης – Αλεξάνδρα Γεράγγελου
Α. ΓΕΝΙΚΑ:
A. Η δωρεάν παραχώρηση ακινήτου από φυσικό πρόσωπο σε άλλο φυσικό πρόσωπο, μπορεί να δοθεί:
• Σε συγγενείς ανιόντες πρώτου βαθμού εξ αίματος (παππούς, γιαγιά, πατέρας, μητέρα)
• Σε συγγενείς ανιόντες πρώτου βαθμού εξ αγχιστείας
• Σε συγγενείς κατιόντες πρώτου βαθμού εξ αίματος (παιδιά, εγγόνια)
• Σε συγγενείς κατιόντες πρώτου βαθμού εξ αγχιστείας
• Σε λοιπούς συγγενείς μη ανιόντες και μη κατιόντες (ξαδέλφια, ανήψια, θείοι κ.λπ.)
• Σε τρίτα πρόσωπα μη συγγενικά
B. Όταν η δωρεάν παραχώρηση δίδεται σε ανιόντες ή κατιόντες Α΄ βαθμού μέχρι τα 200 μ2 είναι αφορολόγητη ως προς τον παραχωρούντα.
Η επιπλέον των 200 μ2 παραχωρούμενη έκταση φορολογείται. Ο φόρος υπολογίζεται στο τεκμαρτό εισόδημα που υπολογίζεται με ποσοστό 3% στην αντικειμενική αξία του παραχωρούμενου ακινήτου την τελευταία ημέρα του έτους φορολογίας.
C. Στα παραχωρούμενα 200 μ2 περιλαμβάνονται και μία αποθήκη και ένα γκαράζ που υπάρχουν στο ίδιο κτίριο (στην απαλλαγή μετρούν όλα μαζί = σύνολο 200 μ2.)
D. Όλες οι άλλες περιπτώσεις δωρεάν παραχώρησης , φορολογούνται
E. Με την δωρεάν παραχώρηση μεταβιβάζεται μόνο η χρήση του ακινήτου
F. Ο παραχωρών ιδιοκτήτης του ακινήτου αποξενώνεται από τη χρήση του ακινήτου, χωρίς ταυτόχρονα να παρέχει άλλου είδους υπηρεσίες στο δεχόμενο την παραχώρηση (π.χ. καθαριότητα, ασφάλεια, κλπ.), οπότε χαρακτηρίζεται στο σύνολό του ως εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα.
G. Η δωρεάν παραχώρηση ακινήτων είναι εισόδημα από ακίνητη περιουσία
H. Αν φυσικό πρόσωπο αποκτά εισόδημα από …. δωρεάν παραχώρηση ακινήτου, δικαιούται να εκπέσει από το εισόδημα αυτό συνολικά ποσοστό 5% επί του ακαθαρίστου εισοδήματος για δαπάνες επισκευής, συντήρησης, ανακαίνισης, ή άλλες πάγιες και λειτουργικές δαπάνες του ίδιου του ακινήτου, ανεξάρτητα από το είδος και τη χρήση αυτού (κατοικία, κατάστημα, γραφείο, αποθήκη, κ.λπ.) ή των αντίστοιχων δαπανών που αναλογούν στο ακίνητο αυτό από τους κοινόχρηστους χώρους του κτιρίου που στεγάζεται. Η έκπτωση αυτή διενεργείται για όλα τα ακίνητα που αποφέρουν φορολογητέο εισόδημα από την δωρεάν παραχώρηση. Αυτονόητο είναι ότι δεν διενεργείται η έκπτωση των δαπανών αυτών για ακίνητα που δεν αποφέρουν εισόδημα …. κατά τη δωρεάν παραχώρηση της χρήσης μιας κύριας κατοικίας μέχρι 200τμ σε ανιόντες ή κατιόντες για χρήση σαν κύρια κατοικία, που απαλλάσσεται του φόρου εισοδήματος.
I. Για τις συνήθεις υποχρεώσεις εκείνου που δέχεται την δωρεάν παραχώρηση δείτε την τελευταία παράγραφο (Δ)
Β. ΕΙΔΗ ΔΩΡΕΑΝ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΕΩΝ
1. Δωρεάν παραχώρηση κυρίας κατοικίας μέχρι 200 μ2 σε ανιόντες και κατιόντες Α΄βαθμού, εξ αίματος ή εξ αγχιστείας
2. Δωρεάν παραχώρηση κυρίας κατοικίας πάνω από 200 μ2 σε ανιόντες και κατιόντες Α΄βαθμού εξ αίματος ή εξ αγχιστείας
3. Δωρεάν παραχώρηση κυρίας κατοικίας, ανεξαρτήτως επιφανείας, σε λοιπούς συγγενείς και τρίτους
4. Δωρεάν παραχώρηση δευτερεύουσας ή εξοχικής κατοικίας (όχι κυρία κατοικία)
5. Δωρεάν παραχώρηση επαγγελματικής στέγης
6. Δωρεάν παραχώρηση οικοπέδων
7. Δωρεάν παραχώρηση χρήσης χώρου γης ή ακινήτων για τοποθέτηση κεραίας
8. Δωρεάν παραχώρηση Ακινήτου για τοποθέτηση ανεμογεννήτριας
9. Δωρεάν παραχώρηση Ακινήτου για τοποθέτηση διαφημιστικών επιγραφών
10. Δωρεάν παραχώρηση κοινοχρήστων χώρων σε ακίνητα που ανήκουν στους ιδιοκτήτες των διηρημένων ιδιοκτησιών τους
11. Δωρεάν παραχώρηση χρήσης μεταλλείων, λατομείων
12. Δωρεάν παραχώρηση χρήσης δασικών και αγροτικών εκτάσεων
13. Παραχώρηση χρήσης κάθε είδους κατασκευών ή εγκαταστάσεων που είναι στην επιφάνεια του εδάφους ή κάτω από αυτή
14. Δωρεάν παραχώρηση χρήσης γης ή ακινήτου μαζί με τα έπιπλα ή τα μηχανήματα του (εξοπλισμός)
Γ. ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΓΙΑ ΤΑ ΕΙΔΗ ΤΩΝ ΔΩΡΕΑΝ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΕΩΝ ΑΠΟ ΦΥΣΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΟ
1. Δωρεάν παραχώρηση κυρίας κατοικίας μέχρι 200 μ2 σε ανιόντες και κατιόντες Α΄βαθμού εξ αίματος ή εξ αγχιστείας.
• Με την προϋπόθεση ότι θα χρησιμοποιηθεί ως κυρία κατοικία
• Ο παραχωρών απαλλάσσεται από τον φόρο εισοδήματος
• Ο δεχόμενος την παραχώρηση (παραχωρησιούχος) έχει τεκμήριο διαβίωσης για την χρήση της δωρεάν παραχώρησης που δέχεται.
2. Δωρεάν παραχώρηση κυρίας κατοικίας πάνω από 200 μ2 σε ανιόντες και κατιόντες Α΄βαθμού εξ αίματος ή εξ αγχιστείας.
• Με την προϋπόθεση ότι θα χρησιμοποιηθεί ως κυρία κατοικία
• Ο παραχωρών απαλλάσσεται από τον φόρο εισοδήματος για τα πρώτα 200 μ2
• Για την επιφάνεια πάνω από τα 200 μ2, ο παραχωρών φορολογείται στον τεκμαρτό ενοίκιο που προκύπτει από το 3% της αντικειμενικής αξίας που ισχύει την 31/12/.. του έτους φορολόγησης.
Ο δεχόμενος την παραχώρηση (παραχωρησιούχος) έχει τεκμήριο διαβίωσης για την χρήση της δωρεάν παραχώρησης που δέχεται.
3. Δωρεάν παραχώρηση κυρίας κατοικίας, ανεξαρτήτως επιφανείας, σε λοιπούς συγγενείς και τρίτους.
• Ο παραχωρών, ΔΕΝ απαλλάσσεται από τον φόρο εισοδήματος. Έχει ετήσιο τεκμαρτό εισόδημα 3% επί της αντικειμενικής αξίας του παραχωρούμενου ακινήτου.
• Ο δεχόμενος την παραχώρηση (παραχωρησιούχος) έχει τεκμήριο διαβίωσης για την χρήση της δωρεάν παραχώρησης που δέχεται.
4. Δωρεάν παραχώρηση δευτερεύουσας ή εξοχικής κατοικίας (όχι κυρία κατοικία)
• Ο παραχωρών, ΔΕΝ απαλλάσσεται από τον φόρο εισοδήματος. Έχει ετήσιο τεκμαρτό εισόδημα 3% επί της αντικειμενικής αξίας του παραχωρούμενου ακινήτου.
• Ο δεχόμενος την παραχώρηση (παραχωρησιούχος) έχει τεκμήριο διαβίωσης για την χρήση της δωρεάν παραχώρησης του ακινήτου που δέχεται.
5. Δωρεάν παραχώρηση επαγγελματικής στέγης
• Ο παραχωρών, ΔΕΝ απαλλάσσεται από τον φόρο εισοδήματος. Έχει ετήσιο τεκμαρτό εισόδημα 3% επί της αντικειμενικής αξίας του παραχωρούμενου ακινήτου.
6. Δωρεάν παραχώρηση οικοπέδων
• Ο παραχωρών, ΔΕΝ απαλλάσσεται από τον φόρο εισοδήματος. Έχει ετήσιο τεκμαρτό εισόδημα 3% επί της αντικειμενικής αξίας του παραχωρούμενου ακινήτου.
7. Δωρεάν παραχώρηση χρήσης χώρου γης ή ακινήτων για τοποθέτηση κεραίας
• Ο παραχωρών, ΔΕΝ απαλλάσσεται από τον φόρο εισοδήματος. Έχει ετήσιο τεκμαρτό εισόδημα 3% επί της αντικειμενικής αξίας του παραχωρούμενου ακινήτου.
8. Δωρεάν παραχώρηση Ακινήτου για τοποθέτηση ανεμογεννήτριας
• Ο παραχωρών, ΔΕΝ απαλλάσσεται από τον φόρο εισοδήματος. Έχει ετήσιο τεκμαρτό εισόδημα 3% επί της αντικειμενικής αξίας του παραχωρούμενου ακινήτου.
9. Δωρεάν παραχώρηση Ακινήτου για τοποθέτηση διαφημιστικών επιγραφών
• Ο παραχωρών, ΔΕΝ απαλλάσσεται από τον φόρο εισοδήματος. Έχει ετήσιο τεκμαρτό εισόδημα 3% επί της αντικειμενικής αξίας του παραχωρούμενου ακινήτου.
10. Δωρεάν παραχώρηση κοινοχρήστων χώρων σε ακίνητα που ανήκουν στους ιδιοκτήτες των διηρημένων ιδιοκτησιών τους.
• Ο παραχωρών, ΔΕΝ απαλλάσσεται από τον φόρο εισοδήματος. Έχει ετήσιο τεκμαρτό εισόδημα 3% επί της αντικειμενικής αξίας του παραχωρούμενου ακινήτου.
Σημείωση: από την 1/1/2014 και μετά τα εισοδήματα από εκμίσθωση των κοινόχρηστων χώρων δηλώνονται στο Ε1 μαζί με τα άλλα εισοδήματα από ενοίκια. Για τον λόγο αυτόν οι ιδιοκτήτες των διηρημένων ιδιοκτησιών παίρνουν βεβαίωση από τον διαχειριστή της πολυκατοικίας για το ποσοστό συμμετοχής τους στο εισόδημα των κοινοχρήστων χώρων που τους αναλογεί.
11. Δωρεάν παραχώρηση χρήσης μεταλλείων, λατομείων,
Ο παραχωρών φορολογείται σε τεκμαρτό εισόδημα. Το εισόδημα αυτό υπολογίζεται ως ποσοστό 3% επί της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου που παραχωρείται δωρεάν, σύμφωνα με τις ισχύουσες τιμές κατά την 31.12.….
12. Δωρεάν παραχώρηση χρήσης δασικών και αγροτικών εκτάσεων στις οποίες περιλαμβάνονται
• λιβάδια,
• καλλιεργήσιμες γαίες,
• βοσκήσιμες γαίες,
Ο παραχωρών φορολογείται σε τεκμαρτό εισόδημα. Το εισόδημα αυτό υπολογίζεται ως ποσοστό 3% επί της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου που παραχωρείται δωρεάν, σύμφωνα με τις ισχύουσες τιμές κατά την 31.12.…. Χρησιμοποιείται το έντυπο ΑΑ-ΓΗΣ για τον προσδιορισμός της αντικειμενικής αξίας της γης εκτός σχεδίου πόλης ή οικισμών που δεν έχουν ειδικούς όρους δόμησης.
Όμως όσον αφορά τους ασκούντες ατομική αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα δεν ισχύει το τεκμαρτό εισόδημα, και δεν πληρώνεται φόρος εισοδήματος, για την δωρεάν παραχώρηση προς ανιόντες, κατιόντες και συζύγους, αγροτικών εκτάσεων στις οποίες περιλαμβάνονται λιβάδια, καλλιεργήσιμες γαίες, βοσκήσιμες γαίες, και κάθε είδους κατασκευές ή εγκαταστάσεις που χρησιμοποιούνται για την άσκηση της αγροτικής δραστηριότητας.
Η δωρεάν παραχώρηση γαιών φορολογείται με ετήσιο τεκμαρτό εισόδημα που υπολογίζεται στο 3% της αντικειμενικής αξίας της γης. Υπολογίζεται με το έντυπο ΑΑ-ΓΗΣ, Προσδιορισμός της αντικειμενικής αξίας της γης εκτός σχεδίου πόλης ή οικισμών που δεν έχει ειδικούς όρους δόμησης) εκτός της περίπτωσης που ο παραχωρών είναι αγρότης και παραχωρεί δωρεάν τη γη στη/ο σύζυγο, ή στους ανιόντες ή κατιόντες του, προκειμένου να την χρησιμοποιήσουν για άσκηση αγροτικής δραστηριότητας.
13. Παραχώρηση χρήσης κάθε είδους κατασκευών ή εγκαταστάσεων που είναι στην επιφάνεια του εδάφους ή κάτω από αυτή, όπως:
• τα ιχθυοτροφεία,
• οι λίμνες,
• οι δεξαμενές,
• οι πηγές και
• τα φρέατα.
Ο παραχωρών φορολογείται στο τεκμαρτό εισόδημα. Το εισόδημα αυτό υπολογίζεται ως ποσοστό 3% επί της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου που παραχωρείται δωρεάν, σύμφωνα με τις ισχύουσες τιμές κατά την 31.12.….
14. Δωρεάν παραχώρηση χρήσης γης ή ακινήτου μαζί με τα έπιπλα ή τα μηχανήματα του (εξοπλισμός).
Κατά την δωρεάν παραχώρηση της χρήσης γης ή ακινήτου μαζί με τα έπιπλα ή τα μηχανήματά του (εξοπλισμός), υπολογίζεται ως εισόδημα από ακίνητη περιουσία και το εισόδημα (3%) που προκύπτει και από την εκμίσθωση των επίπλων ή μηχανημάτων. ΠΟΛ.1069/30.3.2015
Δ. ΠΟΙΕΣ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΣΥΝΗΘΕΙΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΙΟΥΧΟΥ (ΕΚΕΙΝΟΥ ΠΟΥ ΔΕΧΕΤΑΙ ΤΗΝ ΔΩΡΕΑΝ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΗ) ΠΟΥ ΑΝΑΓΡΑΦΟΝΤΑΙ ΣΤΙΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΔΩΡΕΑΝ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΗΣ
1. Ο παραχωρησιούχος οφείλει να χρησιμοποιεί το ακίνητο για τη χρήση για την οποία του παραχωρήθηκε. Απαγορεύεται η εκμίσθωση, καθώς και η παραχώρηση της χρήσης καθ’ οιονδήποτε τρόπο σε τρίτο πρόσωπο, εκτός και αν συναινέσει, εγγράφως, ο παραχωρών το ακίνητο.
2. Ο παραχωρησιούχος υποχρεούται να κάνει καλή χρήση του ακινήτου. Απαγορεύεται η κατάληψη άλλων χώρων γύρω από το παραχωρούμενο ακίνητο και η τοποθέτηση σε αυτό μηχανημάτων, εύφλεκτων ή εκρηκτικών υλών ή αντικειμένων, που μπορεί να βλάψουν το ακίνητο ή να ρυπαίνουν σοβαρά το περιβάλλον.
3. Ο παραχωρησιούχος υποχρεούται να καταβάλει κάθε δαπάνη που βαρύνει το ακίνητο σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία.
4. Σε όλη τη διάρκεια της παραχώρησης της χρήσης, ο παραχωρησιούχος έχει την αποκλειστική ευθύνη συντήρησης και επισκευής ζημιών ή βλαβών του παραχωρούμενου ακινήτου. Οποιαδήποτε τροποποίηση, προσθήκη ή μεταρρύθμιση παραμένει προς όφελος του παραχωρούμενου ακινήτου, χωρίς κανένα απολύτως δικαίωμα για αφαίρεση ή υποχρέωση για αποζημίωση του παραχωρησιούχου.
5. Κατά τη λήξη της παραχώρησης χρήσης, ο παραχωρησιούχος υποχρεούται, χωρίς όχληση, να αποχωρήσει από το παραχωρούμενο ακίνητο και να το παραδώσει στον παραχωρούντα.
6. Σε περίπτωση άρνησης του παραχωρησιούχου να εγκαταλείψει το ακίνητο, ο παραχωρών έχει το δικαίωμα να προχωρήσει σε μέτρα διοικητικά.
