Το κρίσιμο “στοίχημα” της επιστροφής καταθέσεων, καλούνται να κερδίσουν οι τράπεζες το 2018, διαμορφώνοντας τις συνθήκες για την άρση των κεφαλαιακών περιορισμών στη συνέχεια. Πρόκειται για “στοίχημα” που θα κριθεί από το αποτέλεσμα των stress tests, αλλά και από την πορεία της ανάπτυξης της Οικονομίας και την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης.
Στη διάρκεια του 2017 (συγκεκριμένα μέχρι τα τέλη Νοεμβρίου) οι καταθέσεις νοικοκυριών και επιχειρήσεων αυξήθηκαν κατά 4,1 δις. ευρώ (επίπεδα που δεν αναμένεται να ξεπεράσουν τον Δεκέμβριο, ο οποίος είναι παραδοσιακά μήνας κατανάλωσης και όχι αποταμίευσης). Συνολικά, οι καταθέσεις επιχειρήσεων και νοικοκυριών διαμορφώνονται στα 123,868 εκατ. ευρώ, προσεγγίζοντας τα επίπεδα καταθέσεων του Αυγούστου 2016.
Τον Νοέμβριο 2017 οι καταθέσεις του ιδιωτικού τομέα παρουσίασαν αύξηση κατά 273 εκατ. ευρώ, έναντι αύξησης κατά 1.037 εκατ. ευρώ τον Οκτώβριο, ενώ ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής τους διαμορφώθηκε στο 4,8% από 4,6% τον προηγούμενο μήνα.
Ειδικότερα, αύξηση κατά 206 εκατ. ευρώ παρουσίασαν οι συνολικές καταθέσεις των επιχειρήσεων, έναντι αύξησης κατά 452 εκατ. ευρώ τον Οκτώβριο και ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής διαμορφώθηκε στο 12,5% από 13,9% τον προηγούμενο μήνα. Οι καταθέσεις των νοικοκυριών αυξήθηκαν κατά 67 εκατ. ευρώ, έναντι αύξησης κατά 585 εκατ. ευρώ τον Οκτώβριο, ενώ ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής διαμορφώθηκε στο 3,1% από 2,6% τον προηγούμενο μήνα.
Τα στοιχεία για την αύξηση των καταθέσεων δείχνουν σαφώς την αναιμική πρόοδο που συντελείται για την επιστροφή των κεφαλαίων που έφυγαν από τις τράπεζες μετά τον Δεκέμβριο του 2014 και η οποία είναι ενδεικτική όχι μόνο του ελλείμματος εμπιστοσύνης (παρά τη χαλάρωση των κεφαλαιακών περιορισμών και τη δυνατότητα πλήρους ανάληψης των μετρητών που επιστρέφουν από το εξωτερικό), αλλά και της μεγάλης συρρίκνωσης του διαθέσιμου εισοδήματος σε συνδυασμό με τα βάρη της υπερφορολόγησης.
Σημειώνεται ότι από τον Ιανουάριο του 2010, όταν οι καταθέσεις νοικοκυριών και επιχειρήσεων ανέρχονταν σε 237,531 δισ. ευρώ, σήμερα οι καταθέσεις βρίσκονται 113,663 εκατ. ευρώ χαμηλότερα. Η μεγάλη εκροή καταθέσεων σημειώθηκε από τον Δεκέμβριο του 2014 (160,285 δισ. ευρώ) μέχρι τον Ιούλιο του 2015 (120,833 δισ. ευρώ) και την επιβολή των capital controls (29/6/2015). Στο διάστημα αυτό οι καταθέσεις μειώθηκαν κατά περίπου 40 δισ. ευρώ, καταφέροντας στις τράπεζες το “τελειωτικό χτύπημα” και κρατώντας την Οικονομία δέσμια της ελλιπούς χρηματοδότησης.
Συγκριτικά με τα ευρωπαϊκά μεγέθη, ο άθλος της επιστροφής καταθέσεων στις ελληνικές τράπεζες είναι μεγαλύτερος αναλογικά. Ειδικότερα, ενώ στο πανευρωπαϊκό “στοκ” μη εξυπηρετούμενων δανείων, ύψους περίπου 1 τρισ. ευρώ, τα 100 δισ. ευρώ αναλογούν στην Ελλάδα, οι ελληνικές καταθέσεις επιχειρήσεων και νοικοκυριών ανέρχονται σε 123,8 δις. ευρώ έναντι καταθέσεων 15,9 τρισ. ευρώ στην Ε.Ε. και 11,8 τρισ. ευρώ στην ευρωζώνη.
Πέρυσι, η εγχώρια αποταμίευση βρέθηκε στο 10% του ΑΕΠ από περίπου 17% που ήταν στις αρχές του 2000, την ώρα που στην ευρωζώνη το αντίστοιχο ποσοστό ανέρχεται σε 35%. Δεδομένου του τεράστιου αποταμιευτικού κενού, η Ελλάδα χρειάζεται καθαρές επενδύσεις 75 – 80 δισ. ευρώ τα επόμενα χρόνια προκειμένου να επανέλθει στα επίπεδα του ΑΕΠ του 2010, όπως έχει επισημάνει ο πρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών, Ν. Καραμούζης.
