Καθώς η χιλιετία ενηλικιώνεται, η 18η χρονιά της θεωρείται κρίσιμη για το μέλλον της Ευρώπης. Αν πέρυσι τα πράγματα πήγαν πιο καλά από ό,τι αναμενόταν, από την εκλογή Μακρόν και τις ολλανδικές εκλογές μέχρι την αποφασιστική στάση της Ευρωπαϊκής Ενωσης έναντι της Πολωνίας και την εμπρόθεσμη συμφωνία για το Brexit, φέτος υπάρχει σοβαρή περίπτωση να έχουμε καίριες εξελίξεις που θα καθορίσουν τη δυνατότητα μεταρρυθμίσεων στην Ενωση, την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των πολιτών στις Βρυξέλλες, αλλά και την επίδειξη εξωστρέφειας, σε αντίθεση με την πορεία που ακολουθούν οι ΗΠΑ. Ας ρίξουμε μια ματιά στις κρίσιμες ημερομηνίες του 2018.
Ιανουάριος
Λύση στο αδιέξοδο θέλει το Βερολίνο
● Ενώ οι περισσότερες χώρες της Ε.Ε. θα αδράξουν την ευκαιρία για μια επανεκκίνηση, Γερμανία και Ισπανία κληρονομούν σοβαρά προβλήματα από το 2017, τα οποία καλούνται να επιλύσουν. Το Βερολίνο δεν έχει ακόμη σχηματίσει βιώσιμη κυβέρνηση, τέσσερις μήνες μετά τις εκλογές του Σεπτεμβρίου 2017, όταν η Αγκελα Μέρκελ εξασφάλισε μια τέταρτη θητεία και η ξενοφοβική Εναλλακτική για τη Γερμανία πραγματοποίησε θεαματική επίδοση. Οιαδήποτε παράταση του αδιεξόδου θα θορυβήσει τις Βρυξέλλες, που βλέπουν τη Γερμανία σαν το προπύργιο σταθερότητας σε μια αβέβαιη Ευρώπη.
● Το ίδιο ισχύει και για την Καταλωνία, η οποία επίσης καλείται να σχηματίσει κυβέρνηση.
Η Μαδρίτη απέπεμψε τους πολιτικούς ηγέτες της αφότου η περιοχή ανακήρυξε την ανεξαρτησία της από την Ισπανία τον Οκτώβριο.
Ο Ισπανός πρωθυπουργός Μαριάνο Ραχόι προκήρυξε νέες εκλογές στις 21 Δεκεμβρίου, στις οποίες τα κόμματα υπέρ της ανεξαρτησίας κατέκτησαν μικρή πλειοψηφία εδρών. Ο Ραχόι έχει ζητήσει να συγκληθεί η νέα Βουλή έως τις 21 Ιανουαρίου.
● Στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, η Βουλγαρία αναλαμβάνει την προεδρία της Ε.Ε. για τους επόμενους έξι μήνες, ενώ στις 18 Ιανουαρίου συμπληρώνεται ένας χρόνος από τις διαδηλώσεις κατά της διαφθοράς στη γειτονική Ρουμανία.
● Η Τσεχία συμπληρώνει μισόν αιώνα από την έναρξη της «Ανοιξης της Πράγας», όταν η τότε Τσεχοσλοβακία επιχείρησε να χαλαρώσει τον σοβιετικό έλεγχο της χώρας.
● Τον Ιανουάριο συμπληρώνονται επίσης δώδεκα μήνες από την ανάληψη της αμερικανικής προεδρίας από τον Ντόναλντ Τραμπ, ενώ η ενιαία αγορά της Ε.Ε. γίνεται 25 ετών.
● Οι πόλεις Λεουβάρντεν στην Ολλανδία και Βαλέτα στη Μάλτα χρίζονται πολιτιστικές πρωτεύουσες της Ευρώπης για το 2018.
Φεβρουάριος
Δικάζεται ο Αμπντεσλάμ
● Η δίκη του Σαλέχ Αμπντεσλάμ, βασικού υπόπτου για τις επιθέσεις στο Παρίσι τον Νοέμβριο του 2015 με 130 νεκρούς, έχει προγραμματιστεί για τις 5 Φεβρουαρίου. Ο Αμπντεσλάμ διέφυγε στο Βέλγιο μετά τις επιθέσεις και κρυβόταν επί τέσσερις μήνες προτού συλληφθεί τον Μάρτιο του 2016.
● Αλλού στην Ευρώπη, ο Φεβρουάριος φέρνει δύο επετείους ανεξαρτησίας: Το Κόσοβο συμπληρώνει δέκα χρόνια από την απαγκίστρωσή του από τη Σερβία, ενώ η Λιθουανία υπέγραψε πριν από 100 χρόνια τη διακήρυξη που καθιστά τη χώρα δημοκρατία.
Μάρτιος
Εκλογές στην Ιταλία και στη Ρωσία
● Υπάρχουν δύο σοβαρές αναμετρήσεις που πραγματοποιούνται τον Μάρτιο: Οι βουλευτικές εκλογές στην Ιταλία και οι προεδρικές στη Ρωσία, όπου ο Βλαντιμίρ Πούτιν φιλοδοξεί να ανανεώσει τη θητεία του. Σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις ο Ρώσος πρόεδρος αναμένεται να επανεκλεγεί άνετα, αφού ο βασικός αντίπαλός του, Αλεξέι Ναβάλνι, έχει αποκλειστεί από τη διαδικασία με την κατηγορία της διαφθοράς.
● Οι ιταλικές εκλογές στο μεταξύ αναμένεται να αποτελέσουν μία ακόμη δοκιμασία για την Ε.Ε., με δεδομένα τα υψηλά ποσοστά του αντικαθεστωτικού Κινήματος των Πέντε Αστέρων. Τρεις είναι οι επικρατέστερες εναλλακτικές λύσεις. Η πρώτη βασίζεται στο ενδεχόμενο δημιουργίας κυβερνητικής συμμαχίας ανάμεσα στη Φόρτσα Ιτάλια του Μπερλουσκόνι και στο Δημοκρατικό Κόμμα του Ρέντσι. Η δεύτερη και ισχυρότερη θεωρητικά εναλλακτική αφορά μια αμιγώς δεξιά και ακροδεξιά συμμαχία, με τη Φόρτσα Ιτάλια, τη Λέγκα και τα Αδέλφια της Ιταλίας με πολιτικό πρότυπο τον Μπενίτο Μουσολίνι. Η τρίτη εναλλακτική σχετίζεται με το Κίνημα Πέντε Αστέρων, που ίδρυσε ο Μπέπε Γκρίλο. Υποψήφιος πρωθυπουργός του κινήματος δεν θα είναι ο Ιταλός ηθοποιός, αλλά ο νεαρός αντιπρόεδρος της Βουλής, Λουίτζι ντι Μάιο, τριάντα ενός ετών, ο οποίος έχει υιοθετήσει μετριοπαθείς, συγκρατημένους τόνους.
● Στις 11 Μαρτίου συμπληρώνεται ένας αιώνας από το πρώτο κρούσμα γρίπης, σε μια παγκόσμια επιδημία που στοίχισε τη ζωή σε 20 εκατομμύρια ανθρώπους.
Απρίλιος – Μάιος
Τριπλή γιορτή για τους Βρετανούς
● Ο Απρίλιος θα είναι ο πιο γλυκός μήνας για τη βρετανική μοναρχία και όχι επειδή η βασίλισσα Ελισάβετ θα σβήσει 92 κεράκια στις 21 Απριλίου. Τον ίδιο μήνα αναμένεται να γεννηθεί το τελευταίο της δισέγγονο, αφού ο πρίγκιπας Ουίλιαμ και η δούκισσα του Κέμπριτζ περιμένουν να φέρουν στον κόσμο το τρίτο τους παιδί. Λίγες ημέρες αργότερα, τον Μάιο, ο Χάρι, αδελφός του Ουίλιαμ, θα παντρευτεί την εκλεκτή της καρδιάς του, Μέγκαν Μαρκλ.
● Η Ουγγαρία θα προσφύγει στις κάλπες είτε τον Απρίλιο είτε τον Μάιο και θεωρείται σχεδόν δεδομένο πως ο ευρωσκεπτικιστής πρωθυπουργός της χώρας Βίκτορ Ορμπαν θα κερδίσει με απόλυτη πλειοψηφία, για τρίτη συνεχή φορά. O Oρμπαν οδήγησε τη χώρα του σε αντιπαράθεση με την Ε.Ε., πραγματοποιώντας σκληρή αντιμεταναστευτική πολιτική, ενισχύοντας τον ασφυκτικό έλεγχό του στα ΜΜΕ και στη Δικαιοσύνη και επικρίνοντας τις προσπάθειες περαιτέρω ομοσπονδιοποίησης της Ευρώπης. Η στάση του αποδίδει δημοσκοπικούς καρπούς και το προβάδισμά του είναι σαφές και σταθερό. Μάλιστα, δεν αποκλείεται η Κεντροαριστερά να επισκιαστεί από το ακροδεξιό κόμμα Γιόμπικ, το οποίο κλίνει περισσότερο προς τον εθνικισμό σε σχέση με το Φιντέτς του Ορμπαν.
● Δεν είναι τυχαίο το κοινό μέτωπο Βουδαπέστης – Βαρσοβίας, με τους ηγέτες Ουγγαρίας και Πολωνίας Ορμπαν και Ματέους Μοραβιέτσκι να συναντώνται την επαύριο της Πρωτοχρονιάς. Η επιλογή της Ουγγαρίας ως πρώτου προορισμού για διμερή επίσκεψη από τον νέο πρωθυπουργό της Πολωνίας είχε σκοπό την κατάρτιση κοινής στάσης ενόψει των διαπραγματεύσεων για τον νέο προϋπολογισμό της Ε.Ε. Οι διαπραγματεύσεις για την εξαετία 2020-2026 αναμένονται σκληρές, μεταξύ άλλων λόγω της απώλειας της συνεισφοράς της Βρετανίας, η οποία θα ανοίξει «τρύπα» περίπου 10 δισ. ευρώ ετησίως. Οι κυβερνήσεις της Γαλλίας και της Γερμανίας έχουν προτείνει να εξαρτηθεί η χορήγηση κονδυλίων των ταμείων συνοχής από τον σεβασμό που επιδεικνύουν οι χώρες-δικαιούχοι στις ευρωπαϊκές αξίες. Πρόκειται για ανοικτή προειδοποίηση προς την Πολωνία, η οποία ερευνάται από τις Βρυξέλλες, με βάση το άρθρο 7 της Συνθήκης της Ε.Ε., για παραβίαση των θεμελιωδών ευρωπαϊκών αξιών. Συγκεκριμένα, η διαδικασία κυρώσεων πυροδοτήθηκε από τις μεταρρυθμίσεις στην πολωνική Δικαιοσύνη, με βάση τις οποίες οι Βρυξέλλες θεωρούν ότι πλήττεται η διάκριση των εξουσιών.
● Στις ΗΠΑ θα τιμηθεί τον Μάιο η 50ή επέτειος από τη δολοφονία του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, ηγέτη των πολιτικών δικαιωμάτων των Αφροαμερικανών στη χώρα. Στη Γαλλία, εκδηλώσεις μνήμης για την επέτειο του Μάη του 1968 αναμένεται να μονοπωλήσουν το ενδιαφέρον της τοπικής αλλά και της ευρωπαϊκής κοινής γνώμης. Οι κινητοποιήσεις και οι απεργίες του Μαΐου και του Ιουνίου του 1968 συσπείρωσαν φοιτητές και εργάτες εναντίον του κράτους, οδηγώντας τη χώρα σε παράλυση. Μπορεί οι διαδηλωτές να μην κέρδισαν την πολιτική μάχη, αφού ο στρατηγός Ντε Γκωλ αποκατέστησε την εξουσία του μετά τις εκλογές του Ιουνίου, επικράτησαν όμως σε επίπεδο κουλτούρας, προωθώντας μια πιο ελεύθερη κοινωνία.
Ιούνιος
Μουντιάλ και Γκραν Πρι
● Η Γαλλία αναμένεται να τραβήξει τα φώτα της δημοσιότητας σε αθλητικό επίπεδο φέτος το καλοκαίρι, στη διάρκεια του Μουντιάλ στη Ρωσία, αλλά και στο γαλλικό Γκραν Πρι, τον Ιούνιο, για πρώτη φορά ύστερα από δέκα χρόνια απουσίας.
● Στο Ηνωμένο Βασίλειο συμπληρώνεται ένας χρόνος από την ένοπλη επίθεση με βαν στο κέντρο του Λονδίνου, στην οποία σκοτώθηκαν οκτώ άνθρωποι. Η ενέργεια σημειώθηκε λίγες εβδομάδες αφότου 22 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους σε επίθεση στη διάρκεια ποπ συναυλίας στο Μάντσεστερ.
Ιούλιος
Στην προεδρία της Ε.Ε. η Αυστρία
● Πενήντα χρόνια συμπληρώνονται από την υπογραφή της συνθήκης μη διάδοσης των πυρηνικών όπλων. Η επέτειος συμπίπτει με την αντιπαράθεση του Ντόναλντ Τραμπ με τον Βορειοκορεάτη Κιμ Γιονγκ Ουν για το πυρηνικό οπλοστάσιο των δύο χωρών και τον ανταγωνισμό ποιος εκ των δύο διαθέτει… το μεγαλύτερο πυρηνικό κουμπί.
● Στην Ευρώπη, πάντως, η Αυστρία αναλαμβάνει την προεδρία της Ε.Ε. για έξι μήνες μετά τη Βουλγαρία. Υπενθυμίζεται πως ο νεαρός καγκελάριος Σεμπάστιαν Κουρτς συγκυβερνά με το ακροδεξιό Κόμμα της Ελευθερίας.
Αύγουστος
Τραγική επέτειος για τη Βαρκελώνη
● Ενας χρόνος πέρασε από την ημέρα που ομάδα 12 τζιχαντιστών εξαπέλυσε σειρά επιθέσεων μέσα και γύρω από τη Βαρκελώνη. Δεκαέξι άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, συμπεριλαμβανομένων 14 στην πολυσύχναστη λεωφόρο Ράμπλας.
● Τον Αύγουστο είναι, άλλωστε, η επέτειος μισού αιώνα από την εισβολή των σοβιετικών στρατευμάτων στην Τσεχοσλοβακία για να καταπνίξουν τη σύντομη περίοδο πολιτικής φιλελευθεροποίησης, που είναι γνωστή ως «Ανοιξη της Πράγας».
Σεπτέμβριος
Κύπελλο Ράιντερ στη Γαλλία
● Η Γαλλία εξακολουθεί να επιδεικνύει την αθλητική της πυγμή το 2018, φιλοξενώντας το Κύπελλο Ράιντερ στο γκολφ για πρώτη φορά.
Οκτώβριος
Η συμφωνία για το Brexit
● Ο μήνας-κλειδί για το Brexit, καθώς ο διαπραγματευτής της Ε.Ε. Μισέλ Μπαρνιέ έχει πει ότι θέλει να έχει κλείσει η συμφωνία μέχρι τον Οκτώβριο του 2018. Αυτό επειδή θα χρειαστούν αρκετοί μήνες για τη Βρετανία, τους κοινοτικούς θεσμούς και άλλες 27 χώρες να επικυρώσουν το ντιλ, προτού οριστικοποιηθεί η αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου, στα τέλη Μαρτίου 2019.
● Στις 16 Οκτωβρίου, εν τω μεταξύ, είχε σημειωθεί το 2017 η φονική έκρηξη κατά της Μαλτέζας δημοσιογράφου Ντάφνε Καρουάνα Γκαλίσια, η οποία καταπιανόταν συχνά με υποθέσεις διαφθοράς.
Νοέμβριος
Μόλις εκατό χρόνια πριν…
● Την 11η ώρα, την ενδέκατη ημέρα, τον ενδέκατο μήνα του 1918, ακριβώς εκατό χρόνια νωρίτερα, είχε τελειώσει επισήμως ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, μια σύρραξη που προκάλεσε τον θάνατο 17 εκατομμυρίων στρατιωτών και αμάχων.
● Στις ΗΠΑ το εκλογικό σώμα θα συμμετάσχει στις ενδιάμεσες εκλογές για το Κογκρέσο, που θεωρούνται βαρόμετρο για τη δημοτικότητα του προέδρου.
Δεκέμβριος
Ταξιδιώτες στο φεγγάρι
● Την παραμονή των Χριστουγέννων κλείνουν 50 χρόνια από όταν το Apollo 8 έγινε το πρώτο επανδρωμένο διαστημόπλοιο που τέθηκε σε τροχιά γύρω από τη Σελήνη. Η επέτειος συμπίπτει με τα σχέδια του Ιλον Μασκ να στείλει τους πρώτους επιβάτες σε τροχιά γύρω από το φεγγάρι ώς τα τέλη του 2018. Η εταιρεία του Μασκ, SpaceX, έχει προαναγγείλει ότι θα θέσει δύο ιδιώτες – επιβάτες του διαστημοπλοίου της Dragon σε τροχιά, αν και οι επικριτές του θεωρούν αμφίβολο κατά πόσον θα μπορέσει να τηρήσει το συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα.
● Επίσης στα τέλη του 2018, αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί η ανάπτυξη αμερικανικής αντιπυραυλικής ασπίδας στην Πολωνία, ολοκληρώνοντας μια αμυντική γραμμή που θα εκτείνεται από τη Γροιλανδία μέχρι τις Αζόρες.
