Αλλαγή «αρχιτεκτονικής»
Τον επανασχεδιασμό του ασφαλιστικού συστήματος με την ένταξη στο υφιστάμενο σύστημα των τριών πυλώνων και του ιδιωτικού τομέα, δηλαδή των ιδιωτικών ασφαλιστικών εταιρειών, προτείνουν οι δανειστές, ενώ το ΔΝΤ – διά της επικεφαλής του Κριστίν Λαγκάρντ – εκτιμά ότι «οι συντάξεις, παρά τις μειώσεις που έχουν υποστεί, παραμένουν σε υψηλό επίπεδο σε σχέση με άλλες χώρες της Ευρώπης».
Η Ευρωπαϊκή Ενωση προωθεί την αλλαγή της υφιστάμενης «αρχιτεκτονικής» των συντάξεων στο σύνολο των χωρών της Ευρώπης. Ταυτοχρόνως, οι δανειστές επιμένουν να συμπεριληφθούν οι αλλαγές αυτές στη συμφωνία για τη μετά το μνημόνιο εποχή, τροποποιώντας τον δεύτερο (επικουρική σύνταξη) και τον τρίτο (συμπληρωματική) πυλώνα του συστήματος.
Οι νέες ευρωπαϊκές συντάξεις της επόμενης δεκαετίας, όπου θα κυριαρχούν τα ατομικά συνταξιοδοτικά συμβόλαια, διαμορφώνεται την περίοδο αυτή στα όργανα της Ευρωπαϊκής Ενωσης, επιταχύνοντας τις εξελίξεις και στο ταλαιπωρημένο και ευάλωτο ελληνικό συνταξιοδοτικό σύστημα.
Ενα νέο, πρωτοποριακό, πανευρωπαϊκό, ατομικό συνταξιοδοτικό πρόγραμμα PEPP, το οποίο συζητείται στο Ευρωκοινοβούλιο και αναμένεται να εγκριθεί εντός του 2019, στρέφει τους ασφαλισμένους προς τα συμπληρωματικά ατομικά ασφαλιστικά συμβόλαια που θα έχουν ισχύ σε όλες τις χώρας της Ενωσης. Με τον τρόπο αυτόν επιχειρείται να λυθεί το πρόβλημα ασφάλισης σε συνδυασμό με την κινητικότητα των πολιτών μεταξύ των κρατών-μελών της ΕΕ, ενώ δίνεται διέξοδος για την αντιμετώπιση των συνεχών μειώσεων των συντάξεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Στη χώρα μας το συγκεκριμένο πρόγραμμα αναμένεται να δώσει λύσεις στην πλήρη κατάρρευση που έχει υποστεί ο δεύτερος πυλώνας της επικουρικής ασφάλισης, καθιστώντας πλέον τις επικουρικές συντάξεις βοηθήματα ολίγων ευρώ. Η ευρωπαϊκή πρόταση – που θα ισχύσει υποχρεωτικά σε όλες τις χώρες-μέλη – προβλέπει ότι ανάλογα προγράμματα μπορούν να προσφέρουν, εκτός από τις ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες, οι τράπεζες, οι διαχειριστές στοιχείων ενεργητικού, τα ταμεία επαγγελματικής συνταξιοδότησης, οι επιχειρήσεις επενδύσεων κ.λπ.
Ενδεικτική των περιθωρίων ανάπτυξης των ατομικών προγραμμάτων στη χώρα μας, ως συμπληρωματική λύση στην κύρια σύνταξη μετά την κατάρρευση των επικουρικών ταμείων, είναι η τεράστια κινητικότητα που παρατηρείται την περίοδο αυτή στην αγορά των ασφαλιστικών εταιρειών που δραστηριοποιούνται στη χώρα μας. Οι εξαγορές μεταξύ των εταιρειών, η είσοδος νέων παικτών στην ελληνική αγορά και ο διαγκωνισμός για το μερίδιο της πίτας καταδεικνύουν τα όσα αναμένεται να συμβούν τα επόμενα χρόνια στον χώρο των συνταξιοδοτικών προγραμμάτων ασφάλισης.
«Η συζήτηση – επιστημονική, πολιτική, κοινωνική – για το κοινωνικό-ασφαλιστικό σύστημα κατά τη μεταμνημονιακή περίοδο έχει ήδη ξεκινήσει» εξηγεί ο κ. Σ. Ρομπόλης, ομότιμος καθηγητής του Παντείου Πανεπιστημίου, περιγράφοντας τις εξελίξεις ως εξής: «Σε αυτή προτείνεται η διατήρηση της εθνικής και της ανταποδοτικής σύνταξης όπως έχει διαμορφωθεί με τις μνημονιακές πολιτικές της περιόδου 2010-2021 και επιπλέον διατυπώνεται η πρόταση της πλήρους αναμόρφωσης της επικουρικής ασφάλισης προκειμένου να καταλήξει σταδιακά σ’ ένα περισσότερο ευέλικτο σύστημα και με δυνατότητα επιλογών: πρώτον, μιας επικουρικής ασφάλισης για όλους και με κίνητρο συμμετοχής, δεύτερον, κεφαλαιοποίησης των εισφορών των νέων ασφαλισμένων, ώστε οι εισφορές να αποκτήσουν χαρακτήρα αποταμίευσης και, τρίτον, ενοποίησης των εισφορών της επικουρικής και της εφάπαξ παροχής σε μία ενιαία εισφορά, με καταγραφή στον ατομικό λογαριασμό κάθε ασφαλισμένου».
