Οι υπουργοί Εσωτερικών των 28 συνέρχονται σήμερα στη Σόφια, για να βάλουν στις ράγες τη μεταρρύθμιση του ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου, που βρίσκεται σε τέλμα εδώ και ενάμιση χρόνο εξαιτίας της άρνησης χωρών της ανατολικής Ευρώπης να εφαρμόσουν την αρχή των ποσοστώσεων στη μετεγκατάσταση των προσφύγων από την Ιταλία και την Ελλάδα.
Η άτυπη σύνοδος, από την οποία δεν αναμένονται αποφάσεις, οργανώνεται από τη βουλγαρική προεδρία της Ευρωπαϊκής Ενωσης, η οποία έχει θέσει ως στόχο την επίτευξη συμφωνίας μεταξύ των χωρών-μελών μέχρι τον Ιούνιο.
«Πιστεύω ότι, με την εμπιστοσύνη που υπάρχει μεταξύ μας, θα καταλήξουμε σε έναν λογικό συμβιβασμό» δήλωσε ο πρωθυπουργός της Βουλγαρίας, Μπόικο Μπορίσοφ, επιμένοντας στην ανάγκη αλλαγής του κανονισμού του Δουβλίνου, που ισχύει στην Ευρωπαϊκή Ένωση και αναθέτει τη διαχείριση της αίτησης στη χώρα εισόδου κάθε αιτούντος άσυλο στο ευρωπαϊκό έδαφος, καθεστώς που επιβάλλει τεράστιο βάρος στις χώρες της πρώτης γραμμής. Οι ρυθμίσεις του κανονισμού του Δουβλίνου πυροδοτούν εντάσεις ανάμεσα στις ευρωπαϊκές χώρες, όταν αιτούντες άσυλο πρέπει να μετακινηθούν από τη μία στην άλλη.
«Το μόνο που κάνει είναι ότι διαιρεί την Ευρώπη, την κατακερματίζει κυριολεκτικά» δήλωσε ο Μπόικο Μπορίσοφ.
Ασυνάφειες
Ο πρόεδρος της Γαλλίας, Εμανουέλ Μακρόν, κατήγγειλε πρόσφατα τις «ασυνάφειες» του συστήματος. Η αντικατάστασή του από ένα ρυθμιστικό πλαίσιο που θα προβλέπει ότι η αίτηση ασύλου μπορεί να κατατεθεί σε οποιαδήποτε χώρα της ΕΕ «δεν αποτελεί πιθανή λύση βραχυπρόθεσμα, διότι θα οδηγούσε στην άρση κάθε ευθύνης των χωρών εισόδου» εξήγησε ο Εμανουέλ Μακρόν.
Οι αφίξεις προσφύγων και μεταναστών διά θαλάσσης, η τεράστια αύξηση των οποίων δημιούργησε τις προϋποθέσεις για την προσφυγική κρίση που έπληξε την Ευρωπαϊκή Ενωση το 2015, έχουν δραστικά μειωθεί. Αρχικά, το 2016, στις ελληνικές ακτές, μετά την εφαρμογή της αμφιλεγόμενης συμφωνίας ανάμεσα στην Τουρκία και την Ευρωπαϊκή Ενωση, στη συνέχεια στην Ιταλία, στα μέσα του 2017, μέσω της συνεργασίας με τις λιβυκές αρχές, που αποτελεί επίσης αντικείμενο επικρίσεων.
Όμως, οι Ευρωπαίοι θέλουν να είναι έτοιμοι να αντιμετωπίσουν μια νέα κρίση και να αποφύγουν την κακοφωνία του 2015.
Παρά την απουσία συναίνεσης, η Ευρωπαϊκή Ενωση είχε υιοθετήσει τότε ένα σχέδιο «μετεγκατάστασης» των αιτούντων άσυλο από την Ιταλία και την Ελλάδα, επιβάλλοντας υποχρεωτικές ποσοστώσεις υποδοχής στις ευρωπαϊκές χώρες επί πληθυσμού 120.000 ατόμων, το οποίο ίσχυε μέχρι το Σεπτέμβριο του 2017.
Αυτή η προσωρινή εξαίρεση από τους κανόνες του Δουβλίνου, που αφορούσε κυρίως τους πρόσφυγες από τη Συρία και την Ερυθραία, δεν επέτρεψε παρά τη μετεγκατάσταση 33.000 ανθρώπων. Και τροφοδότησε ατέρμονες διαμάχες, καθώς πολλές χώρες της ανατολικής Ευρώπης αρνήθηκαν να εφαρμόσουν το σχέδιο.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε την εφαρμογή νέων ποσοστώσεων στο πλαίσιο της μεταρρύθμισης του καθεστώτος ασύλου που βρίσκεται υπό επεξεργασία. Σύμφωνα με την πρόταση, η ρύθμιση θα ισχύσει σε περίπτωση νέας δραματικής αύξησης των προσφυγικών και μεταναστευτικών ροών προς μία από τις χώρες-μέλη.
Ωστόσο, και αυτό συναντά την αντίσταση ορισμένων χωρών, κυρίως των χωρών της ομάδας του Visegrad (Σλοβακία, Πολωνία, Τσεχία, Ουγγαρία), που απορρίπτουν την εφαρμογή υποχρεωτικών ποσοστώσεων και προτιμούν να επιδείξουν την «αλληλεγγύη» τους με άλλον τρόπο, κατά κανόνα με την προσφορά χρηματικής συνδρομής.
Οι ευρωπαίοι υπουργοί Εσωτερικών, οι οποίοι θα συζητήσουν επίσης θέματα ασφαλείας, θα υποδεχθούν σήμερα στη Σόφια και τον υπουργό Εσωτερικών της νέας κυβέρνησης της Αυστρίας, ο οποίος προέρχεται από το ακροδεξιό Κόμμα των Ελευθέρων, εταίρο τού υπό τον Σεμπάστιαν Κουρτς κυβερνητικού συνασπισμού.
Ο Χέρμπερτ Κικλ, το κόμμα του οποίου ιδρύθηκε από πρώην ναζί, έχει ήδη προκαλέσει πολεμική στη χώρα του με την πρότασή του για τον περιορισμό των αιτούντων άσυλο κατά «συγκεντρωμένο» τρόπο σε ειδικά κέντρα, φρασεολογία που παρέπεμψε κατευθείαν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης της εποχής όπου η Αυστρία ανήκε στο Γερμανικό Ράιχ.
