Αλλαγή σελίδας στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας στο πολυνομοσχέδιο με τα προαπαιτούμενα
Αλλαγή σελίδας στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας αναμένεται με την ψήφιση του πολυνομοσχεδίου (την προσεχή Δευτέρα) για τα προαπαιτούμενα της γ΄ αξιολόγησης, στο οποίο περιλαμβάνονται ρυθμίσεις που αφορούν στο Χρηματιστήριο Ενέργειας και στον εξορυκτικό κλάδο. Οι προβλέψεις για την πώληση του 40% των λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ, σύμφωνα με πληροφορίες, τελικά θα περιληφθούν σε σχέδιο νόμου το οποίο αναμένεται να εισαχθεί στη Βουλή τον Φεβρουάριο.
Όσον αφορά στο Χρηματιστήριο Ενέργειας, θα πρέπει να λειτουργεί έως το καλοκαίρι του 2018 και αποτελεί προϋπόθεση για την αναδιοργάνωση της χονδρεμπορικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, με στόχο τη μείωση του ενεργειακού κόστους και την ενίσχυση της ασφάλειας εφοδιασμού. Τα εργαλεία για την επίτευξη του στόχου είναι η διαμόρφωση και η σταδιακή σύγκλιση της τιμής προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας, με χρήση καταρχάς μηχανισμών όπως το ενεργειακό χρηματιστήριο και δευτερευόντως με ενίσχυση και διεύρυνση των διασυνδέσεων μεταξύ των κρατών μελών.
Βάσει του νέου νομοθετικού πλαισίου – το πολυνομοσχέδιο μόλις κατατέθηκε στη Βουλή – τροποποιείται ο νόμος 4425/2016 για την αναδιοργάνωση της ελληνικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, σε εφαρμογή των Ευρωπαϊκών Κανονισμών και Οδηγιών για την ολοκλήρωση της ενιαίας ευρωπαϊκής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, το λεγόμενο και Target Model (Μοντέλο Στόχος).
Το Target Model προσδιορίζει τις ελάχιστες απαιτούμενες προδιαγραφές που θα πρέπει να ακολουθήσουν οι επιμέρους εθνικές αγορές ανά την Ευρώπη, ώστε να διαμορφώσουν μια κοινή αρχιτεκτονική στη λειτουργία τους. Σκοπός είναι η σύζευξη των ενεργειακών αγορών της ΕΕ, με εξισορρόπηση της προσφοράς και ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας σε πραγματικό χρόνο, ώστε να αποφεύγονται μη αποδοτικές λύσεις όσον αφορά στην κάλυψη αιχμών φορτίου ή στις στοχαστικές διακυμάνσεις των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ).
Με άλλα λόγια, η δημιουργία μιας διευρυμένης αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας που θα λειτουργεί με κοινούς κανόνες, παράλληλα με το διασυνοριακό εμπόριο, θα επιτρέπουν, ανά πάσα στιγμή, την κάλυψη του ενεργειακού ελλείμματος που μπορεί να προκύψει προσωρινά σε μία χώρα (π. χ. λόγω εκτάκτων καιρικών συνθηκών), από το πλεόνασμα μιας άλλης χώρας με όρους αγοράς. Το Χρηματιστήριο Ενέργειας θα διαχειριστεί τέσσερις αγορές:
– Την αγορά Επόμενης Ημέρας (για τις συναλλαγές που θα διενεργούνται, θα υπάρχει υποχρέωση να παραδοθούν φυσικά την επόμενη μέρα).
– Την Ενδοημερήσια Αγορά (intra day).
– Την Προθεσμιακή Αγορά, στην οποία θα μπορούν να κλείνονται συμβόλαια μεγάλης χρονικής διάρκειας.
– Την αγορά εξισορρόπησης, στην οποία προσφέρεται ισχύς για την κάλυψη απαιτήσεων εφεδρείας του συστήματος.
Οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες από την Πορτογαλία έως τη Φινλανδία (συμπεριλαμβανομένης και της Μεγάλης Βρετανίας), έχουν ήδη ενοποιήσει τις προ – ημερήσιες χονδρεμπορικές αγορές ηλεκτρικής ενέργειας. Οι χώρες της Ενεργειακής Κοινότητας έχουν ήδη δεσμευτεί για τη σύζευξη των αγορών τους με μια τουλάχιστον όμορη χώρα έως τα μέσα του 2018.
Ο ρυθμός των εξελίξεων και στη Βαλκανική είναι ενθαρρυντικός. Για παράδειγμα, η πΓΔΜ έχει ανακοινώσει την επικείμενη σύζευξή της με τη Βουλγαρία. Ήδη από το 2015, η Σερβία και η Βουλγαρία ίδρυσαν Χρηματιστήρια Ενέργειας και ακολουθεί το Μαυροβούνιο. Η Αλβανία προχωρά σε αντίστοιχο σχεδιασμό από κοινού με το Κόσοβο. Σημειώνεται επίσης ότι έως το 2020, η Βουλγαρία προτίθεται να ενοποιηθεί με τις τέσσερις συζευγμένες αγορές της Ουγγαρίας, της Τσεχίας, της Σλοβακίας και της Ρουμανίας.
Η προ – ημερήσια αγορά της Ελλάδας θα συζευχθεί με τις αντίστοιχες της Ιταλίας και αργότερα της Βουλγαρίας, αλλά και με άλλες όμορων χωρών της ενεργειακής κοινότητας, ανάλογα με τον βαθμό ετοιμότητάς τους.
Το Target Model αναμένεται ότι θα ενισχύσει και τις βιομηχανίες καθώς αφενός θα διαμορφωθούν οικονομικά προσιτές τιμές ενέργειας και αφετέρου θα μπορούν και οι ίδιες να συμμετέχουν στην αγορά, συνάπτοντας συμβόλαια με παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας και ελέγχοντας το ενεργειακό κόστος σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα.
Νέα πρόστιμα για παραβάσεις στα λατομεία
Στο πολυνομοσχέδιο εισάγεται ένα παραμετροποιημένο σύστημα καθορισμού προστίμων για παραβάσεις του Κανονισμού Μεταλλευτικών και Λατομικών Εργασιών. Με βάση το νέο σύστημα, λαμβάνεται υπόψη η σοβαρότητα και η επανάληψη της παράβασης, καθώς και ο αριθμός εργαζομένων στο έργο, σε αντίθεση με το υφιστάμενο πλαίσιο που αφήνει στην κρίση του Επιθεωρητή το ύψος του προστίμου.
Επιπρόσθετα, παραμετροποιούνται τα πρόστιμα που αφορούν στην παράνομη εκμετάλλευση, δηλαδή, στις εξορυκτικές εργασίες που γίνονται χωρίς τις νόμιμες εγκρίσεις. Με τις νέες ρυθμίσεις, τα πρόστιμα κλιμακώνονται από 5.000 ευρώ έως 90.000 ευρώ, ανάλογα με τα μέσα (χειρωνακτικά, μηχανικά ή χρήση εκρηκτικών) που χρησιμοποιήθηκαν από τον παραβάτη και τριπλασιάζονται εφόσον η παράβαση τελεστεί για περισσότερες από μία φορές.
Παράλληλα, στην προτεινόμενη νομοθεσία συγκεντρώνεται και επικαιροποιείται η πολύπλοκη και αποσπασματική λατομική νομοθεσία των τελευταίων 30-40 χρόνων. Με το νομοσχέδιο επιτυγχάνεται ενιαία αντιμετώπιση των διαδικασιών αλλά και της διάρκειας των μισθώσεων. Πιο συγκεκριμένα:
– το μέγιστο χρονικό διάστημα ισχύος των μισθώσεων του δικαιώματος εκμετάλλευσης για όλα τα λατομικά ορυκτά, ορίζεται πλέον στα 70 χρόνια, ώστε να επιτυγχάνεται η οικονομική βιωσιμότητα των κοιτασμάτων
– η μίσθωση δημοσίων ή δημοτικών εκτάσεων γίνεται μέσω δημοπρασίας. Η απευθείας μίσθωση επιλέγεται μόνον εφόσον έχει προηγηθεί σχετική έρευνα και έγκριση των αποτελεσμάτων από την αδειοδοτούσα αρχή.
Επίσης, καταργείται η άδεια εκμετάλλευσης. Στις δημόσιες και δημοτικές εκτάσεις η μίσθωση επέχει θέση άδειας, ενώ η εκμετάλλευση στις ιδιωτικές υπάγεται σε καθεστώς γνωστοποίησης. Καταργείται ακόμη η άδεια εγκατάστασης και τα απαιτούμενα δικαιολογητικά συνυποβάλλονται με την τεχνική μελέτη, ενώ η άδεια λειτουργίας εγκαταστάσεων γίνεται πλέον με γνωστοποίηση.
Νομοσχέδιο για το «λιγνιτικό πακέτο» της ΔΕΗ
Τον Φεβρουάριο αναμένεται το νομοσχέδιο, το οποίο θα περιλαμβάνει τις ρυθμίσεις για την πώληση του 40% των λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ. Όπως έχει κατά καιρούς τονίσει και ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Γιώργος Σταθάκης, τη σύνταξη του σχετικού σχεδίου νόμου έχει αναλάβει η ΔΕΗ. Οι ρυθμίσεις θα αναφέρονται στις μονάδας και τα ορυχεία που θα πωληθούν, αλλά και στους εργασιακούς όρους.
Σύμφωνα με τα όσα έχουν διαρρεύσει, θα περιλαμβάνει δύο πακέτα: το πρώτο με τις μονάδες Μελίτη Ι και την άδεια για τη Μελίτη ΙΙ και το δεύτερο τις δύο μονάδες (3 και 4) της Μεγαλόπολης μαζί με τα ορυχεία που τις τροφοδοτούν. Οι υποψήφιοι επενδυτές θα μπορούν να επιλέξουν ένα από τα δύο πακέτα ή και τα δύο.
Η ψήφιση των συγκεκριμένων ρυθμίσεων από την Ολομέλεια της Βουλής θα αποτελέσει και την μεγαλύτερη πρόκληση για την κυβέρνηση καθώς η αποεπένδυση της ΔΕΗ έχει ήδη προκαλέσει πολλές αντιδράσεις ακόμη και εντός του ΣΥΡΙΖΑ.
Νέος Οργανισμός για το Κτηματολόγιο
Στα προαπαιτούμενα του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας περιλαμβάνεται και το νομοσχέδιο για τον νέο ενιαίο φορέα του Κτηματολογίου («Ελληνικό Κτηματολόγιο»), στον οποίο σταδιακά θα συγχωνευτούν τα 394 υποθηκοφυλακεία και τα λειτουργούντα κτηματολογικά γραφεία, σε βάθος διετίας,
Οι νέες ρυθμίσεις έχουν εγείρει σοβαρότατες ενστάσεις από την πλευρά των άμισθων υποθηκοφυλάκων (τα υποθυκοφυλακεία προβλέπεται ότι θα κρατικοποιηθούν), αλλά και από τους 63 δικηγόρους της σημερινής εταιρείας, της ΕΚΧΑ (Εθνικό Κτηματολόγιο και Χαρτογράφηση). Οι δικηγόροι, καλούνται να αποφασίσουν εντός 30 ημερών από τη δημοσίευση του νόμου, αν επιθυμούν να παραμείνουν στο «Ελληνικό Κτηματολόγιο» ως νεοπροσλαμβανόμενοι δημόσιοι υπάλληλοι πανεπιστημιακής εκπαίδευσης. Ωστόσο, για να γίνει αυτό πρέπει να διαγραφούν από τον Δικηγορικό τους Σύλλογο καθώς υπάρχει ασυμβίβαστο της δικηγορικής ιδιότητας με εκείνη του δημοσίου υπαλλήλου. Διαφορετικά θα πρέπει να αποχωρίσουν από τον νέο φορέα. Υποθηκοφύλακες και δικηγόροι απέχουν επ΄ αόριστον από τα καθήκοντά τους.
Το Ελληνικό Κτηματολόγιο βάσει των νέων ρυθμίσεων διαρθρώνεται σε μία κεντρική καθώς και σε περιφερειακές υπηρεσίες που συμπεριλαμβάνουν 17 κτηματολογικά γραφεία και 75 υποκαταστήματα.
