Έμμισθοι δικηγόροι: «Υπολογισμός συντάξεων με το ν. 4387/2016 για νομικούς, μηχανικούς και υγειονομικούς (τ.ΕΤΑΑ) με συνυπολογισμό κοινωνικών πόρων»

Ανδρέας Κουτσόλαμπρος
Δικηγόρος, Πρόεδρος της Ένωσης Εμμίσθων Δικηγόρων

emmisthos.blogspot.gr

Αν και έχουν συμπληρωθεί 21 μήνες από τη δημοσίευση του Ν.4387/2016 οι αρμόδιες υπηρεσίες του ΕΦΚΑ αδυνατούν να εκδώσουν με ορθό τρόπο τις συνταξιοδοτικές αποφάσεις των δικηγόρων και λοιπών αυτοαπασχολουμένων του τ. ΕΤΑΑ, ενώ ερωτηματικά γεννώνται για την αξιοπιστία της ηλεκτρονικής εφαρμογής υπολογισμού συντάξεων του ΕΦΚΑ, όπως είχαμε και οι ίδιοι την ευκαιρία να διαπιστώσουμε.

Με το παρόν θα επιχειρήσουμε με απλά λόγια να δώσουμε οδηγίες στους ασφαλισμένους και συνταξιούχους, ώστε να μπορούν μόνοι τους να ελέγξουν τις νέες συνταξιοδοτικές αποφάσεις.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Ο υπολογισμός αφορά απλές περιπτώσεις αυτοαπασχολουμένων χωρίς παράλληλη ή διαδοχική ασφάλιση και χωρίς έμμισθη απασχόληση. Επίσης δεν αφορά σε συμβολαιογράφους που κατέβαλαν εισφορές με βάση ποσοστό επί των δικαιωμάτων τους.

Ως γνωστόν η κυρία σύνταξη μετά το Ν.4387/2016 αποτελείται από το άθροισμα δύο ποσών, δηλαδή της εθνικής (384 ευρώ υπό καθεστώς πλήρους συντάξεως) και της ανταποδοτικής για την οποία θα αναλύσουμε κατωτέρω:

Κατ’ αρχήν σύμφωνα με το άρθρο 28 του Ν.4387/2016 προβλέπεται:

«2. Ως συντάξιμες αποδοχές για τον υπολογισμό του ανταποδοτικού μέρους σύνταξης κύριας ασφάλισης λόγω γήρατος, αναπηρίας ή θανάτου λαμβάνονται υπόψη:
α. Για τους μισθωτούς…
β. Για τους αυτοαπασχολούμενους, τους ελεύθερους επαγγελματίες και τους ασφαλισμένους του άρθρου 40, το εισόδημα, το οποίο υπόκειται σε εισφορές, σύμφωνα με τα άρθρα 39 και 40, καθ’ όλη τη διάρκεια του ασφαλιστικού βίου. Για το διάστημα μέχρι την έναρξη ισχύος του νόμου αυτού εισόδημα νοείται το ποσό που θα αποτελούσε το ασφαλιστέο μηνιαίο εισόδημα αν εκλαμβανόταν ως μηνιαία εισφορά το ποσό που πράγματι καταβλήθηκε για κάθε μήνα ασφάλισης, συνυπολογιζομένων, με αναγωγή κατά κεφαλήν, τυχόν υφισταμένων κατά το διάστημα αυτό κοινωνικών πόρων υπέρ των αντίστοιχων ταμείων. Στο ποσό της ασφαλιστικής εισφοράς που πράγματι καταβλήθηκε για κάθε ασφαλισμένο συνυπολογίζεται, όπου υπήρχε, και η ασφαλιστική εισφορά που έχει καταβληθεί από τον εργοδότη. «Για τον υπολογισμό των συντάξιμων αποδοχών λαμβάνονται υπόψη οι αποδοχές του ασφαλισμένου για κάθε ημερολογιακό έτος, προσαυξανόμενες κατά τον τρόπο που προβλέπεται στην παράγραφο 4 του άρθρου 8 του παρόντος.».

Από το αρμόδιο Υπουργείο εκδόθηκαν τρεις σχετικές εγκύκλιοι:
1. Η  Φ.80000/οικ.60271/2195/23.12.2016 εγκύκλιος με γενικές οδηγίες.
2. Η οικ. 15726/605/5.4.2017 με οδηγίες υπολογισμού συντάξεων με βάση την προσαύξηση του δείκτη τιμών καταναλωτή και
3. Η οικ.20680/814/15.5.2017 με οδηγίες υπολογισμού προσαύξησης συνταξίμων αποδοχών με βάση τον κατά κεφαλήν κοινωνικό πόρο.

Επίσης εξεδόθη η υπ’αριθμ. εγκύκλιο 24/2017 του ΕΦΚΑ χωρίς ειδικές οδηγίες για τους ασφαλισμένους του ΕΤΑΑ, ενώ αναμένονται οδηγίες για τους κοινωνικούς πόρους (σελ.10) και ειδικότερες οδηγίες για τους ασφαλισμένους του τ.ΕΤΑΑ (σελ.11).

Με βάση τους εμπεριεχόμενους στη δεύτερη εγκύκλιο πίνακες μπορούμε να εξάγουμε μέσους όρους συνταξίμων αποδοχών για τους ασφαλισμένους του τ. ΕΤΑΑ ως εξής:

Α. ΕΞΕΡΧΟΜΕΝΟΙ ΤΟ 2016
1. ΤΑΝ:                                                                 774,25
2. ΤΣΜΕΔΕ:                                                         733,19
3. ΤΣΑΥ:                                                                961,21

Β. ΕΞΕΡΧΟΜΕΝΟΙ ΤΟ 2017
1. ΤΑΝ:                                                                 771,48
2.ΤΣΜΕΔΕ:                                                           729,58
3.ΤΣΑΥ:                                                                 956,86

Επίσης με βάση τον πίνακα της τρίτης εγκυκλίου μπορούμε να εξάγουμε τις προσαυξήσεις των συνταξίμων αποδοχών μέχρι και το 2016 που καταργήθηκαν οι κοινωνικοί πόροι (άρθρο 39 παρ.14 Ν.4387/2016).

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:

1. Ο πίνακας είναι αρκετά αξιόπιστος σε σχέση με το ΤΑΝ, σύμφωνα με τα δικά μας στοιχεία, όπως αυτά περιλαμβάνονται στο βιβλίο «ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ ΚΑΙ ΝΟΜΙΚΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ».

2. Σαφώς προκύπτει ότι το τ.Ταμείο Νομικών είχε σημαντικά υψηλότερους κοινωνικούς πόρους από τα υπόλοιπα Ταμεία, οι οποίοι προέρχονταν από εταιρικές συμβάσεις, χρηματικές ποινές, συμβολαιογραφικές πράξεις κλπ. Αυτονόητο είναι πως το ΤΕΕ, ο ΠΙΣ και οι λοιποί επιστημονικοί σύλλογοι θα πρέπει να ελέγξουν την ακρίβεια των στοιχείων.

Σύμφωνα με την εγκύκλιο, η προσαύξηση των μηνιαίων συνταξίμων αποδοχών υπολογίζεται με διαίρεση του κατά κεφαλήν ποσού του κοινωνικού πόρου διά 0,20 (ποσοστό εισφοράς 20%). Οι ετήσιες συντάξιμες αποδοχές προσαυξάνονται με πολλαπλασιασμό του μηνιαίου ποσού Χ 12. Στη συνέχεια οι συνολικές συντάξιμες αποδοχές προσαυξάνονται με την αύξηση του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή, όπως προβλέπεται στη σχετική εγκύκλιο.

Σημείωση: Το Υπουργείο δεν προσδιόρισε την προσαύξηση με βάση το Δείκτη Τιμών Καταναλωτή, με αποτέλεσμα οι Υπηρεσίες Συντάξεων να αδυνατούν να το πράξουν.

Συνυπολογίζοντας τους κοινωνικούς πόρους, αλλά και την προσαύξηση του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή, ο οποίος κατά τους δικούς μας υπολογισμούς για το σύνολο του χρόνου (από το 2002 έως και το 2016) δίδει μια προσαύξηση 13,57%, και συνεπώς (με βάση την εγκύκλιο), οι συντάξιμες αποδοχές (για το σύνολο των ετών 2002-2016) είναι:

1. ΤΑΝ: 2.368,88 Χ 12  =28.426,57: 0,20 = 142.132,85 + 13,57% (προσαύξηση δείκτη τιμών καταναλωτή) = 161.420,28: 174 μήνες= 927,70 ευρώ για το 2016 και 161.420,28: 180 μήνες = 896,78 ευρώ για το 2017.

2. ΤΣΜΕΔΕ: 668,21 Χ 12 = 8.018,52: 0,20 = 40.092,60 + 13,57% (προσαύξηση δείκτη τιμών καταναλωτή) = 45.533,16: 174 μήνες= 261,68 ευρώ για το 2016 και 45.533,16: 174 μήνες = 252,96 ευρώ για το 2017

3. ΤΣΑΥ: 9,44 Χ 12 = 113,28 : 0,20 = 566,40 προσαύξηση δείκτη τιμών καταναλωτή) = 643,26 : 174 μήνες = 3,70 ευρώ για το 2016 και 643,26: 180 μήνε ς= 3,57 ευρώ για το 2017.

Έτσι προκύπτει ο ακόλουθος πίνακας συνταξίμων αποδοχών για τους ασφαλισμένους του τ. ΕΤΑΑ:

Για την εξεύρεση της ανταποδοτικής σύνταξης πολλαπλασιάζουμε τις ανωτέρω συντάξιμες αποδοχές Χ το ποσοστό αναπλήρωσης.

Α. Τα ποσοστά αναπλήρωσης είναι:

Κατά συνέπεια και ενδεικτικώς προκύπτουν οι ακόλουθες συντάξεις για τους ασφαλισμένους του τ.ΕΤΑΑ  που εξέρχονται το 2016 ανάλογα με τα χρόνια υπηρεσίας:

Ι. ΚΥΡΙΑ ΣΥΝΤΑΞΗ ΤΑΝ ΜΕ Ν.4387/2016:

ΙΙ. ΚΥΡΙΑ ΣΥΝΤΑΞΗ ΤΣΜΕΔΕ ΜΕ ν.4387/2016:

Σημείωση: Οι ασφαλισμένοι του τ. ΤΣΜΕΔΕ που κατέβαλαν εισφορές ειδικής προσαύξησης δικαιούνται επιπλέον προσαύξηση της σύνταξης (με βάση τις καταβληθείσες εισφορές στον καταργηθέντα ειδικό λογαριασμό προσθέτων παροχών ΤΣΜΕΔΕ), η οποία υπολογίζεται  για κάθε έτος καταβολής επιπλέον εισφοράς με ετήσιο συντελεστή αναπλήρωσης 0,075% για κάθε ποσοστιαία μονάδα (1%) επιπλέον εισφοράς.

ΙΙΙ. ΚΥΡΙΑ ΣΥΝΤΑΞΗ ΤΣΑΥ ΜΕ Ν.4387/2016

Σημείωση: Οι ασφαλισμένοι του τ. ΤΣΑΥ που κατέβαλαν εισφορές μονοσυνταξιούχου δικαιούνται επιπλέον προσαύξηση της σύνταξης (με βάση τις καταβληθείσες εισφορές στον καταργηθέντα κλάδο μονοσυνταξιούχων του ΤΣΑΥ), η οποία υπολογίζεται  για κάθε έτος καταβολής επιπλέον εισφοράς με ετήσιο συντελεστή αναπλήρωσης 0,075% για κάθε ποσοστιαία μονάδα (1%) επιπλέον εισφοράς.

Τελειώνοντας θα θέλαμε να επισημάνουμε πως οι άνω πολύπλοκοι υπολογισμοί έγιναν με ίδια μέσα και χωρίς να υφίστανται οι πλήρεις οδηγίες του Υπουργείου και του ΕΦΚΑ σε σχέση με τις τιμές βάσης υπολογισμού ως και τους συντελεστές προσαύξησης των συνταξίμων αποδοχών. Ως εκ τούτου υπάρχει περιθώριο λάθους. Το τοπίο θα ξεκαθαρίσει με την αντιπαραβολή των πρώτων Συνταξιοδοτικών Αποφάσεων που θα εκδοθούν.