«Φθηνότερες» –τουλάχιστον στο σκέλος των φόρων– αναμένεται να γίνουν από τον Απρίλιο οι μεταβιβάσεις ακινήτων στις περιοχές όπου θα υπάρξει μείωση των αντικειμενικών αξιών. Το υπουργείο Οικονομικών προσανατολίζεται να αφήσει αμετάβλητους όλους τους συντελεστές που συνδέονται με τις αγοραπωλησίες, τις γονικές παροχές, τις δωρεές και τις κληρονομιές.
Οι νέες αξίες σε ό,τι αφορά τις μεταβιβάσεις θα ισχύσουν από τη δημοσίευσή τους προκειμένου να μην τεθεί θέμα αναδρομικής επιστροφής φόρων για τα συμβόλαια που έχουν υπογραφεί από τις αρχές του χρόνου, ενώ ειδική μέριμνα θα υπάρξει μόνο για τον ΕΝΦΙΑ της φετινής χρονιάς, ώστε αυτός να υπολογιστεί με βάση τις νέες τιμές ζώνης. Οι συντελεστές υπολογισμού του ΕΝΦΙΑ θα αλλάξουν ώστε να καλυφθεί το όποιο δημοσιονομικό κενό από τη μείωση των αντικειμενικών αξιών, ενώ στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων έχει τεθεί και θέμα αντικατάστασης του «ατομικού αφορολογήτου» για τον συμπληρωματικό φόρο ακινήτων με «οικογενειακό», κάτι που σημαίνει ότι θα προστίθεται και θα φορολογείται με ενιαία κλίμακα ο φόρος των γονέων και των ανήλικων παιδιών τους.
Αν υιοθετηθεί αυτό το σενάριο, θα διευρυνθεί ο αριθμός των φορολογουμένων που θα πληρώνει συμπληρωματικό φόρο και θα υλοποιηθεί και η δέσμευση για «διεύρυνση της φορολογικής βάσης» που αναφέρεται στο μνημόνιο.
Ειδικά στις «ακριβές περιοχές» του Λεκανοπεδίου, όπου οι τιμές ζώνης αναμένεται να υποχωρήσουν ακόμη και πάνω από 10-15% σε ορισμένες περιπτώσεις, η μείωση του φόρου γονικών παροχών και δωρεών θα είναι σημαντική. Για ακίνητο με σημερινή αντικειμενική αξία της τάξεως των 250.000 ευρώ, μια μείωση της τιμής ζώνης κατά 15% (που σημαίνει ότι η αντικειμενική αξία θα περιοριστεί στις 212.500 ευρώ) θα ρίξει τον φόρο από τα 1.000 ευρώ στα 625 ευρώ, με το όφελος να ανέρχεται στα 375 ευρώ. Επίσης, μείωση 15% στην τιμή ζώνης σημαίνει:
1. Μείωση 450 ευρώ στον φόρο δωρεών και γονικών παροχών για ακίνητο με σημερινή αντικειμενική αξία 300.000 ευρώ.
2. Οφελος 2.525 ευρώ για ακίνητο με σημερινή αντικειμενική αξία 350.000 ευρώ.
3. Οφελος 3.000 ευρώ για ακίνητο με σημερινή αντικειμενική αξία 400.000 ευρώ.
Το υπουργείο Οικονομικών έχει προϋπολογίσει ότι μέσα στο 2018 οι εισπράξεις από τους φόρους κληρονομιών, δωρεών και γονικών παροχών θα είναι αισθητά μειωμένες σε σχέση με το 2017, ακριβώς εξαιτίας του επικείμενου «παγώματος» των φορολογικών συντελεστών:
1. Οι φόροι και τα τέλη κληρονομιών προβλέπεται να αποδώσουν 74 εκατ. ευρώ έναντι 97 εκατ. ευρώ το 2017.
2. Οι φόροι γονικών παροχών και δωρεών σχεδιάζεται να αποφέρουν μόλις 40 εκατ. ευρώ από 52 εκατ. ευρώ το 2017.
3. Οι φόροι από τις αγοραπωλησίες εκτιμάται ότι θα φέρουν περίπου τα ίδια έσοδα με το 2017 (περίπου 149 εκατ. ευρώ από οικοδομές και επιπλέον 47 εκατ. ευρώ από οικόπεδα), καθώς οι απώλειες από τη μείωση των αντικειμενικών αξιών (σ.σ. ο φόρος θα εξακολουθήσει να υπολογίζεται με 3%) εκτιμάται ότι θα αντισταθμιστούν από την προβλεπόμενη αύξηση στον αριθμό των συναλλαγών.
Οπως αναφέρει κυβερνητικός αξιωματούχος, η κυβέρνηση δεν θέλει να προχωρήσει σε αύξηση των συντελεστών υπολογισμού των φόρων γονικών παροχών, δωρεών και αγοραπωλησιών, καθώς προτεραιότητα αυτή τη στιγμή είναι να αυξηθεί ο αριθμός των συναλλαγών κάτι που έχει αρχίσει να διαφαίνεται τα τελευταία 2-3 χρόνια, έστω και για «ειδικούς» λόγους (μείωση συμπληρωματικού φόρου ακινήτων, εξασφάλιση «χρυσής βίζας», διευθέτηση χρεών κ.λπ.).
Κύμα γονικών παροχών για να μειωθούν οι επιβαρύνσεις
Οι γονικές παροχές και οι δωρεές μετατράπηκαν τα τελευταία τρία χρόνια σε «εργαλείο» στα χέρια των γονέων προκειμένου να μειώσουν ή και να μηδενίσουν ακόμη τον συμπληρωματικό φόρο ακινήτων. Με βάση τη νομοθεσία του ΕΝΦΙΑ, το αφορολόγητο των 200.000 ευρώ είναι ατομικό και όχι οικογενειακό. Δηλαδή, αν στο όνομα του πατέρα ή της μητέρας υπάρχουν ακίνητα αντικειμενικής αξίας 200.000 ευρώ και το τέκνο έχει περιουσία επίσης 200.000 ευρώ, τότε ο συμπληρωματικός φόρος μηδενίζεται.
Αντίθετα, αν ο γονιός εμφανίζεται με ατομική περιουσία 400.000 ευρώ, τότε επιβαρύνεται με 425 ευρώ ετησίως. Χιλιάδες από τις γονικές παροχές και τις δωρεές οφείλονται σε φορολογικούς λόγους. Από τη στιγμή που η σημερινή κυβέρνηση αύξησε το 2016 τους συντελεστές του συμπληρωματικού φόρου, προχωρώντας ταυτόχρονα σε μείωση του «αφορολογήτου» στις 200.000 ευρώ, οι οικογένειες έσπευσαν να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα, μεταβιβάζοντας ακίνητα (ή τις ψιλές κυριότητες ακινήτων) στα παιδιά τους. Στο υπουργείο Οικονομικών εξετάζεται σοβαρά το ενδεχόμενο να εγκαταλειφθεί το «ατομικό» αφορολόγητο που ισχύει σήμερα και να επιστρέψουμε στο «οικογενειακό αφορολόγητο» που ίσχυε μέχρι και το 2012 όταν εφαρμοζόταν ο ΦΜΑΠ. Πάντως, το πιθανότερο είναι ότι τέτοιου είδους αλλαγές δεν θα εφαρμοστούν από φέτος.
