Η Κομισιόν παρουσίασε την στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τα Δυτικά Βαλκάνια

Η Κομισιόν ορίζει το 2025 ως “ημερομηνία ορόσημο” για την ενσωμάτωση του Μαυροβουνίου και της Σερβίας στη ΕΕ, “ενώ ταυτόχρονα θα προωθείται η ενταξιακή διαδικασία για τα υπόλοιπα τέσσερα κράτη της περιοχής”, στο έγγραφο της στρατηγικής για τη διεύρυνση της ΕΕ, ενόψει της Συνόδου της 17ης Μαΐου στη Σόφια.
Το έγγραφο υιοθέτησε σήμερα το Κολέγιο των Επιτρόπων στο Στρασβούργο και παρουσίασαν η Ύπατη Εκπρόσωπος Μογκερίνι και ο Επίτροπος Χαν.
Τόσο ο Γιοχάνες Χαν, όσο και ο Ζ.Κ.Γιούνκερ νωρίτερα, εξήγησαν ότι η ημερομηνία (2025) είναι “φιλόδοξη” και “δεν συνεπάγεται χαλάρωση των κριτηρίων”. “Η ΕΕ δεν θα δεχθεί κανένα νέο κράτος που δεν θα έχει επιλύσει τα διμερή του ζητήματα”, κάτι που δεν αποτελεί μόνο ένδειξη για την Αλβανία και τα Σκόπια, αλλά ρητή υπόδειξη (κατά τον Γιοχάνες Χαν) και για το Κόσοβο.
Ωστόσο είναι σαφές πως το μήνυμα της ΕΕ είναι πως η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση στην περιοχή πρέπει να συμβεί “στην γενιά μας και όχι σε ένα μακρινό μέλλον”, όπως είπε η Μογκερίνι, έχοντας υπόψιν ότι “ή θα εξάγουμε σταθερότητα ή θα εισάγουμε αστάθεια”, όπως εξήγησε ο Χαν.
Αναλυτικά η Κομισιόν με το έγγραφο της στρατηγικής για τη διεύρυνση καλεί τα εν λόγω Κράτη να πραγματοποιήσουν πρόοδο σε 6 βασικές πολιτικές. Υπό αυτό το πρίσμα το 2025 Σερβία και Μαυροβούνιο θα μπορούσαν να ενταχθούν, θα εκδώσει την γνωμάτευσή της για την έναρξη (ή όχι) διαπραγματεύσεων για τα Σκόπια και την Αλβανία, και θα απευθύνει περαιτέρω οδηγίες στη Βοσνία. Το Κόσοβο “έχει την ευκαιρία για βιώσιμη πρόοδο μέσω της εφαρμογής της Συμφωνίας Σταθεροποίησης και Σύνδεσης και να προωθήσει την ευρωπαϊκή της πορεία μόλις το επιτρέψουν οι αντικειμενικές συνθήκες”, αναφέρει το έγγραφο της στρατηγικής. Οι 6 πολιτικές είναι οι εξής:
– Κράτος δικαίου: Επέκταση λεπτομερών σχεδίων δράσης για ευθυγράμμιση με τα πρότυπα της ΕΕ σε όλα τα Δυτικά Βαλκάνια. Βελτίωση της αξιολόγησης της εφαρμογής των μεταρρυθμίσεων, μεταξύ άλλων μέσω νέων συμβουλευτικών αποστολών.
– Ασφάλεια και μετανάστευση: Ενίσχυση της συνεργασίας για την καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος, την ανάσχεση της τρομοκρατίας και του βίαιου εξτρεμισμού και τη βελτίωση της ασφάλειας των συνόρων και της διαχείρισης της μετανάστευσης με τη στήριξη των εργαλείων και της εμπειρογνωσίας της ΕΕ. Ενίσχυση του συντονισμού με τους οργανισμούς της ΕΕ για την ασφάλεια των συνόρων και τη διαχείριση της μετανάστευσης.
– Κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη: Προώθηση της παροχής εγγυήσεων για ιδιωτικές επενδύσεις, στήριξη νεοφυών επιχειρήσεων και ΜΜΕ και μεγαλύτερη διευκόλυνση του εμπορίου. Μεγαλύτερη έμφαση στην απασχόληση και τις κοινωνικές πολιτικές, με αύξηση της χρηματοδοτικής συνδρομής για τη στήριξη του κοινωνικού τομέα, και ιδίως της εκπαίδευσης και της υγείας. Διπλασιασμός της χρηματοδότησης στο πλαίσιο του προγράμματος Erasmus+.
– Συνδεσιμότητα στους τομείς των μεταφορών και της ενέργειας: Πρωτοβουλίες μεταξύ των χωρών της περιοχής και αυτών με την ΕΕ, που περιλαμβάνουν νέα στήριξη για επενδύσεις. Επέκταση της Ενεργειακής Ένωσης της ΕΕ στην περιοχή.
– Ψηφιακό Θεματολόγιο: Κατάρτιση χάρτη πορείας για τη μείωση των τελών περιαγωγής, στήριξη της εγκατάστασης ευρυζωνικών δικτύων και της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, των ηλεκτρονικών προμηθειών, της ηλεκτρονικής υγείας και των ψηφιακών δεξιοτήτων.
– Συμφιλίωση και σχέσεις καλής γειτονίας: Υποστήριξη των προσπαθειών για καταπολέμηση της ατιμωρησίας και για μεταβατική δικαιοσύνη, μεταξύ άλλων μέσω Περιφερειακής Επιτροπής για τη διαπίστωση των πραγματικών περιστατικών σχετικά με τα εγκλήματα πολέμου. Αύξηση της συνεργασίας στους τομείς της εκπαίδευσης, του πολιτισμού, της νεολαίας και του αθλητισμού· προώθηση της πολιτιστικής κληρονομιάς και του προγράμματος «Δημιουργική Ευρώπη».
Η Κομισιόν ταυτόχρονα προτείνει να αυξηθεί η υφιστάμενη χρηματοδότηση για τα Δυτικά Βαλκάνια μέχρι το 2020 δυνάμει του Μηχανισμού Προενταξιακής Βοήθειας (IPA), επιπλέον του 1,07 δισ. ευρώ που προβλέπεται ήδη για την περιοχή για το 2018. Θα απαιτηθεί αυξημένη χρηματοδότηση για σημαντικές επενδύσεις, ιδίως στον τομέα των υποδομών – μεταφορικών, ενεργειακών ή ψηφιακών. Την άνοιξη θα συσταθεί ειδική συντονιστική ομάδα για να εξασφαλιστεί η υλοποίηση των πρωτοβουλιών.
Ο Πρόεδρος Γιούνκερ ανακοίνωσε μάλιστα ότι “με ισχυρή πολιτική βούληση, πραγματικές και βιώσιμες μεταρρυθμίσεις και οριστικές λύσεις στις διαμάχες με τους γείτονες, τα Δυτικά Βαλκάνια μπορούν να προχωρήσουν στις αντίστοιχες ευρωπαϊκές πορείες τους, αλλά επίτευξη αυτού του στόχου εξαρτάται από τα αντικειμενικά πλεονεκτήματά τους”, σημειώνοντας ότι “η Κομισιόν θα είναι αυστηρή, αλλά θα είναι επίσης δίκαιη. Θα ταξιδέψω σε καθεμία από τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων στο τέλος αυτού του μήνα με ένα σαφές μήνυμα: συνεχίστε τη μεταρρύθμιση και θα συνεχίσουμε να στηρίζουμε το ευρωπαϊκό μέλλον σας”.
Από την πλευρά της η Ύπατη Εκπρόσωπος Μογκερίνι σημείωσε ότι “τα Δυτικά Βαλκάνια είναι μέρος της Ευρώπης: μοιραζόμαστε την ίδια ιστορία, την ίδια γεωγραφία, την ίδια πολιτιστική κληρονομιά και τις ίδιες ευκαιρίες και προκλήσεις σήμερα και στο μέλλον. Εργαζόμαστε ολοένα και πιο στενά για να εγγυηθούμε στον πληθυσμό μας την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη και την ασφάλεια. Η στρατηγική αυτή δείχνει το μονοπάτι που έχουμε μπροστά μας: για όλους τους έξι εταίρους μας να ξεπεράσουμε για πάντα το παρελθόν για όλους, ώστε να καταστεί η διαδικασία των Δυτικών Βαλκανίων προς την Ευρωπαϊκή Ένωση μη αναστρέψιμη και να συνεχιστεί η επανένωση της ηπείρου.”
Τέλος ο Επίτροπος αρμόδιος για την Ευρωπαϊκή Πολιτική Γειτονίας και τις διαπραγματεύσεις για τη διεύρυνση Γιοχάνες Χαν τόνισε: “Σήμερα επιβεβαιώνουμε ότι η πόρτα της Ένωσης μας είναι ανοιχτή για τα Δυτικά Βαλκάνια, η οποία είναι ήδη ένας θύλακας που περιβάλλεται από την ΕΕ και ότι η προσφορά μας είναι ειλικρινής. Με τη στήριξη συγκεκριμένων μέτρων, ενισχύουμε τη διαδικασία διεύρυνσης, η οποία απαιτεί αξιόπιστες