Πώς φορολογούνται οι δύο περιπτώσεις
Εισόδημα από ακίνητη περιουσία δεν είναι μόνο το εισόδημα που αποκτά ο φορολογούμενος από ενοίκια όταν εκμισθώνει μια κατοικία, ένα κατάστημα ή ένα γραφείο. Εισόδημα από ακίνητα θεωρείται και η περίπτωση της ιδιοχρησιμοποίησης αλλά και της δωρεάν παραχώρησης χρήσης γης και ακινήτων.
Είναι μια από τις φορολογικές παγίδες στην οποία πιάνονται κάθε χρόνο χιλιάδες φορολογούμενοι και καλούνται να πληρώσουν φόρο για εισοδήματα που δεν είναι πραγματικά αλλά υπολογίζονται με τεκμαρτό τρόπο.
Στην περίπτωση της ιδιοχρησιμοποίησης ή της δωρεάν παραχώρησης, ο φορολογούμενος υπολογίζει το εισόδημα που αποκτά με τεκμαρτό τρόπο. Σύμφωνα με τον νόμο. «Το εισόδημα από ιδιοχρησιμοποίηση ή δωρεάν παραχώρηση τεκμαίρεται ότι συνίσταται στο 3% της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου».
Πολλοί φορολογούμενοι μπερδεύονται και νομίζουν ότι η αντικειμενική αξία και αν η αξία είναι αυτή που βγαίνει από το εκκαθαριστικό σημείωμα του ΕΝΦΙΑ. Όμως η αξία του ακινήτου που αναγράφετε στο εκκαθαριστικό του ΕΝΦΙΑ δεν έχει καμία σχέση με την αντικειμενική αξία του ακινήτου.
Η αντικειμενική αξία προκύπτει με βάση τα φύλα υπολογισμού τις αντικειμενικής αξίας για τα εντός σχεδίου και τα έντυπα Κ για τα ακίνητα που βρίσκονται εκτός του αντικειμενικού υπολογισμού της αξίας των ακινήτων (εκτός σχεδίου).
Επίσης ο υπολογισμός γίνεται με ποσοστό 3% και όχι πλέον ή μείζον αυτού.
Αν για παράδειγμα ένα ακίνητο που ιδιοχρησιμοποιείται από έχει αντικειμενική αξία 100.000 ευρώ, το έσοδο που θα πρέπει να δηλωθεί είναι 100.000 Χ3% = 3.000 ευρώ.
Το ποσό αυτό στα φυσικά πρόσωπα που ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα θα φορολογηθεί ως εισόδημα στο φυσικό πρόσωπο, με τους συντελεστές της κλίμακας και θα εκπέσει από τα βιβλία του (με συντελεστή από 22 έως και 45%, ανάλογα με το εισόδημα).
Στα νομικά πρόσωπα, επειδή όλα τα έσοδα τους θεωρούνται έσοδα από επιχειρηματική δραστηριότητα, το ποσό αυτό είναι φορολογικά ουδέτερο αφού ο συντελεστής φορολόγησης είναι 29%.
Στην περίπτωση που κάποιος φορολογούμενος χρησιμοποιεί ως έδρα την κατοικία του δεν υπολογίζεται αντικειμενική αξία.
Εξαιρέσεις
Δωρεάν παραχώρηση: Από το φόρο απαλλάσσεται το τεκμαρτό εισόδημα που αφορά δωρεάν παραχώρηση κατοικίας μέχρι 200 τ.μ. προκειμένου να χρησιμοποιηθεί ως κύρια κατοικία προς ανιόντες ή κατιόντες συγγενείς (παππούδες, παιδιά, εγγόνια και αντιστρόφως). Για παράδειγμα δεν υπολογίζεται τεκμαρτό εισόδημα και απαλλάσσεται του φόρου η κατοικία 100 τμ που παραχωρεί ο πατέρας στην κόρη του.
Αγροτική δραστηριότητα: Ειδικά για τους ασκούντες ατομική αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα δεν υπολογίζεται τεκμαρτό εισόδημα από ιδιοχρησιμοποίηση ή δωρεάν παραχώρηση προς ανιόντες, κατιόντες και συζύγους, αγροτικών εκτάσεων στις οποίες περιλαμβάνονται λιβάδια, καλλιεργήσιμες γαίες, βοσκήσιμες γαίες, και κάθε είδους κατασκευές ή εγκαταστάσεις που χρησιμοποιούνται για την άσκηση της δραστηριότητας αυτής.