Μπορεί να έχουν περάσει δύο χρόνια και έξι μήνες από τις 19 Αυγούστου του 2015 όταν η Ελλάδα συνομολόγησε με τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM) το τρίτο δάνειο των 86 δισ. ευρώ, διάρκειας 32,5 ετών, ωστόσο μέσα στις επόμενες ημέρες αυτή η δανειακή σύμβαση θα τροποποιηθεί.
Αν και δεν είναι ευρέως γνωστό η δανειακή σύμβαση του 2015 ή «Σύμβαση Χρηματοδοτικής Διευκόλυνσης» (Financial Assistance Facility Agreement) όπως συνηθίζεται να λέγεται, έχει υπογραφεί από τον επικεφαλής του ESM Κλάους Ρέγκλινγκ, τον υπουργό Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτο, τον Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννη Στουρνάρακαι τον τότε Διευθύνοντα Σύμβουλο του ΤΧΣ Άρη Ξενόφο. Με το Ν. 4336/2015 που είχε ψηφιστεί από τη Βουλή στις 14 Αυγούστου του 2015 είχαν εξουσιοδοτηθεί οι κ.κ. Τσακαλώτος, Στουρνάρας και Ξενόφος προς το σκοπό αυτό.
Ωστόσο, από το 2015 έως σήμερα απουσίαζε από τη σύμβαση μια συγκεκριμένη υπογραφή, στην οποία το κείμενο της δανειακής συμφωνίας αναφέρεται εκτενώς. Πρόκειται για την υπογραφή του εκπροσώπου της Ελληνικής Εταιρείας Συμμετοχών και Περιουσίας ΑΕ, ήτοι του γνωστού Υπερταμείου Αποκρατικοποιήσεων. Αυτή η υπογραφή δεν είχε μπει έως σήμερα διότι το Υπερταμείο Αποκρατικοποιήσεων δεν ήταν πλήρως λειτουργικό. Τώρα που κατέστη πλέον λειτουργικό, το Διοικητικό Συμβούλιο του ESM θα εγκρίνει την τροποποίηση της «Σύμβαση Χρηματοδοτικής Διευκόλυνσης» με την Ελλάδα, ώστε να προστεθεί ως μέρος σε αυτή η Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας (το θέμα συζητήθηκε και στις 19 Φεβρουαρίου στο συμβούλιο του ESM).
Στη βάση αυτή η επικεφαλής του Υπερταμείου Ράνια Αικατερινάρη θα πρέπει να βάλει την υπογραφή της στην αναθεωρημένη δανειακή σύμβαση. Για να γίνει αυτό θα πρέπει πιθανότατα να εξουσιοδοτηθεί εκ νέου από τη Βουλή, καθώς η «Σύμβαση Χρηματοδοτικής Διευκόλυνσης» είναι μια διεθνής συμφωνία.
Τι προβλέπει η σύμβαση του 2015
Συγκεκριμένα, το κείμενο της δανειακής σύμβασης του 2015 προβλέπει πως πρέπει «να συμπεριληφθεί ως συμβαλλόμενο μέρος στην παρούσα σύμβαση οποιοδήποτε μέρος του Ταμείου Ιδιωτικοποιήσεων ενδέχεται να απαιτήσει ο ESM κατά τη διακριτική του ευχέρεια».
Ακόμη, αναφέρεται ρητά πως κατ΄ απαίτηση του ESM μπορούν να συμπεριληφθούν στη σύμβαση «υποχρεώσεις του δικαιούχου κράτους μέλους του Ταμείου Ιδιωτικοποιήσεων που ενδέχεται να απαιτήσει ο ESM κατά τη διακριτική του ευχέρεια για την εξόφληση της χρηματοδοτικής συνδρομής από το δικαιούχο κράτος μέλος ή για λογαριασμό του, με ρευστοποίηση των περιουσιακών στοιχείων του Ταμείου Ιδιωτικοποιήσεων ή άλλα έσοδα».
Στην ίδια βάση στο κείμενο της δανειακής σύμβασης τονίζεται πως μπορεί «να παρασχεθεί στον ESM εγγύηση για την υποχρέωση του δικαιούχου κράτους μέλους να εξοφλήσει τη χρηματοδοτική συνδρομή από οποιαδήποτε μέρος του Ταμείου Ιδιωτικοποιήσεων ενδέχεται να απαιτήσει ο ESM κατά τη διακριτική του ευχέρεια».
Ομοίως, με την ίδια σύμβαση η Ελλάδα δεσμεύθηκε για την παροχή «άλλων εγγυήσεων ή δεσμεύσεων ή την ανάληψη άλλων υποχρεώσεων ή των παροχή άλλων δικαιωμάτων που ο ESM κρίνει αναγκαία για την υποστήριξη της θέσης του ή για την εφαρμογή της δήλωσης της Συνόδου της Κορυφής για το Ευρώ».
Η ρευστοποίηση περιουσιακών στοιχείων
Για όσους δεν το ενθυμούνται η δήλωση της Συνόδου της Κορυφής για το Ευρώ της 12η Ιουλίου 2015 ανέφερε πως οι ελληνικές αρχές οφείλουν να πραγματοποιήσουν τις ακόλουθες ενέργειες για το Υπερταμείο Αποκρατικοποιήσεων:
Να αναπτύξουν ένα σημαντικά ενισχυμένο πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων με βελτιωμένη διακυβέρνηση ώστε ελληνικά περιουσιακά στοιχεία μεγάλης αξίας να μεταφερθούν σε ανεξάρτητο ταμείο, το οποίο θα τα ρευστοποιήσει με ιδιωτικοποιήσεις και άλλους τρόπους.
Η ρευστοποίηση των περιουσιακών στοιχείων θα αποτελέσει μια πηγή για την πραγματοποίηση της προγραμματισμένης εξόφλησης του νέου δανείου του ESM και θα αποφέρει κατά τη διάρκεια του νέου δανείου επιδιωκόμενο συνολικό ποσό 50 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 25 δισ. ευρώ θα χρησιμοποιηθούν για την επιστροφή της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών και άλλων περιουσιακών στοιχείων και το 50% κάθε εναπομένοντος ευρώ (τουτέστιν, 50% των 25 δισ. ευρώ) θα χρησιμοποιηθεί για τη μείωση της αναλογίας χρέους/ΑΕΠ, το δε υπόλοιπο 50% θα χρησιμοποιηθεί για επενδύσεις.
Το ταμείο αυτό θα συσταθεί στην Ελλάδα υπό τη διαχείριση των ελληνικών αρχών και την εποπτεία των οικείων ευρωπαϊκών θεσμών. Σε συμφωνία με τους θεσμούς και με βάση τις βέλτιστες διεθνείς πρακτικές, θα πρέπει να θεσπιστεί νομοθετικό πλαίσιο για να διασφαλιστούν διαφανείς διαδικασίες και κατάλληλος καθορισμός τιμών για την εκποίηση των περιουσιακών στοιχείων, σύμφωνα με τις αρχές και τα πρότυπα του ΟΟΣΑ για τη διαχείριση κρατικών επιχειρήσεων».
Ουσιαστικά λοιπόν με την τροποποίηση που θα επιφέρει το Διοικητικό Συμβούλιο του ESM στην «Σύμβαση Χρηματοδοτικής Διευκόλυνσης» και με την υπογραφή της Ράνιας Αικατερινάρη πλέον σε αυτή, θα διευθετηθούν και οι τελευταίες εκκρεμείς λεπτομέρειες της δανειακής σύμβασης του 2015!
