Εντείνει τις απαιτήσεις του για την εταιρική διακυβέρνηση των τραπεζών ο SSM, θέτοντας τη διαχείριση των κινδύνων μεταξύ των εποπτικών προτεραιοτήτων του για το 2018.
“Ως επόπτες, θα συνεχίσουμε να είμαστε σκληροί και ενοχλητικοί. Και θα χρησιμοποιήσουμε όλα τα εργαλεία που έχουμε αναπτύξει τα τελευταία χρόνια – από τη διαδικασία εποπτικής αξιολόγησης SREP μέχρι τις επιτόπιες επιθεωρήσεις, τις αξιολογήσεις, τις θεματικές ανασκοπήσεις και τους εις βάθος ελέγχους – προκειμένου να παρακολουθήσουμε και να βελτιώσουμε τη διακυβέρνηση στις τράπεζες“.
Αυτό διεμήνυσε σαφώς στους τραπεζίτες των ευρωπαϊκών τραπεζών, η επικεφαλής του SSM, Ντανιέλ Νουί, την προηγούμενη Πέμπτη στη Φρανκφούρτη. Μάλιστα, η επικεφαλής του SSM έθεσε θέμα προσεκτικής εξέτασης και των συστημάτων αμοιβών των τραπεζικών διοικήσεων ώστε να διαπιστωθεί κατά πόσον συμβάλλουν στην υγιή και συνετή διαχείριση των τραπεζών και συμβαδίζουν με τα πρότυπα που ορίζει η Ευρωπαϊκή Τραπεζική Αρχή.
Όπως είχε γράψει το Capital.gr, στη Φρανκφούρτη είχαν προσκληθεί ανώτατα στελέχη της διοίκησης των 126 εποπτευόμενων ευρωπαϊκών τραπεζών, συμπεριλαμβανομένων των τεσσάρων ελληνικών συστημικών, προκειμένου ο SSM να παρουσιάσει τα ζητούμενά του σε επίπεδο διακυβέρνησης.
Επισημαίνοντας την ανάγκη συνεχούς διαλόγου μεταξύ εποπτικών αρχών και τραπεζών, η επικεφαλής του SSM έδωσε έμφαση στην εποπτεία της διαχείρισης κινδύνων, αναφέροντας ότι ο SSM θα αξιολογήσει τα εσωτερικά μοντέλα που χρησιμοποιούν οι τράπεζες για να καθορίσουν τα σταθμισμένα στοιχεία του ενεργητικού τους (RWA) και καλώντας τις να βελτιώσουν τις εσωτερικές τους διαδικασίες αξιολόγησης της επάρκειας κεφαλαίου και ρευστότητας – (ICAAP και ILAAP) βραχυπρόθεσμα.
Η ακόμη μεγαλύτερη έμφαση που αποδίδει ο SSM στη διακυβέρνηση των τραπεζών, είναι απόρροια των αυξημένων προκλήσεων που αντιμετωπίζουν σήμερα οι τράπεζες. Οι τράπεζες υποφέρουν από χαμηλή κερδοφορία, πρέπει να αντιμετωπίσουν τις νέες τεχνολογίες και τον νέο ανταγωνισμό που φέρνουν μαζί τους και πρέπει να προσαρμοστούν στην ισχυρότερη ρύθμιση και εποπτεία.
“Προσπαθώντας να αντιμετωπίσουν όλες αυτές τις προκλήσεις, οι τράπεζες θα μπορούσαν εύκολα να μπουν στον πειρασμό να πάρουν τον σύντομο δρόμο, αναλαμβάνοντας π.χ. υπερβολικούς κινδύνους προκειμένου να αποκομίσουν υψηλότερες αποδόσεις. Μια τέτοια συντόμευση μπορεί εύκολα να οδηγήσει σε αδιέξοδο”, επεσήμανε η Ντ. Νουί, λέγοντας ότι οι τρέχουσες προκλήσεις θέτουν τα πλαίσια διακυβέρνησης των τραπεζών σε δοκιμασία.
Η κα Νουί επεσήμανε και τον κίνδυνο, στο πλαίσιο της επιβεβλημένης μείωσης του κόστους, οι τράπεζες να προχωρήσουν σε περικοπές εξόδων σε τομείς όπως η διαχείριση κινδύνων, η συμμόρφωση και ο εσωτερικός έλεγχος – λειτουργίες που διαδραματίζουν βασικό ρόλο στον προσδιορισμό, τη μέτρηση και τον μετριασμό των νέων κινδύνων για τις τράπεζες.
Στο ίδιο μήκος κύματος, η επικεφαλής του SSM, τόνισε την ανάγκη αυξημένου ελέγχου στο μέτωπο της υιοθέτησης της τεχνολογίας, η οποία μπορεί να αναγκάσει τις τράπεζες να επανεξετάσουν ορισμένες από τις ρυθμίσεις εσωτερικής διακυβέρνησης και διαχείρισης κινδύνων.
Τα διοικητικά συμβούλια των τραπεζών, όπως είπε η κα Νουί, θα πρέπει να είναι σε θέση να αμφισβητούν την ανώτερη διοίκηση σε θέματα πληροφορικής. Για το σκοπό αυτό, πρέπει να εξασφαλίσουν ότι διαθέτουν την απαραίτητη τεχνογνωσία και αφιερώνουν αρκετό χρόνο για να συζητήσουν σχετικά με τα θέματα αυτά.
Αναφορικά με την ψηφιοποίησή τους, οι τράπεζες, όπως ανέφερε, πρέπει να καθορίσουν πρόσθετους ελέγχους για να διασφαλίσουν ότι τα συστήματα πληροφορικής είναι πάντα διαθέσιμα και ασφαλή, να καθορίσουν την επιθυμητή ανάληψη κινδύνων από την τεχνολογία πληροφοριών και να προβληματιστούν σχετικά με τον τρόπο ελέγχου των συστημάτων πληροφορικής μόλις εφαρμοστούν.
Πώς θέλει ο SSM τα διοικητικά συμβούλια των τραπεζών
Η επικεφαλής του SSM έθεσε και νέα ζητούμενα για τα διοικητικά συμβούλια των τραπεζών. Όπως είπε, τα κριτήρια όπως η εμπειρία και η δέσμευση χρόνου των μελών των διοικητικών συμβουλίων των τραπεζών απαιτούν λεπτομερή εξέταση. Η διοίκηση ενός συμβουλίου, η συμμετοχή σε επιτροπές του διοικητικού συμβουλίου και η αλληλεπίδραση με λειτουργίες εσωτερικού ελέγχου αποτελούν καθοριστικής σημασίας καθήκοντα. Η ανάληψή τους απαιτεί δεξιότητες, γνώσεις και διαθεσιμότητα.
Όσον αφορά τη σύνθεση των συμβουλίων, ο SSM διαπιστώνει περιπτώσεις όπου τράπεζες έχουν πάρα πολλά μέλη στο διοικητικό τους συμβούλιο. “Ένα υπερβολικά μεγάλο συμβούλιο κάνει μια λιγότερο παραγωγική συζήτηση. Αναμένουμε από τις τράπεζες να διασφαλίσουν ότι το μέγεθος των συμβουλίων τους δεν εμποδίζει τη δουλειά τους. Αναμένουμε επίσης να διαρθρώσουν σαφώς τα συμβούλια τους. Κάθε επιτροπή πρέπει να είναι υπεύθυνη για τα αντίστοιχα θέματα”, τόνισε χαρακτηριστικά στους τραπεζίτες η Ντ. Νουί.
Ιδιαίτερη έμφαση έδωσε και στη συμμετοχή ανεξάρτητων μελών στα διοικητικά συμβούλια. “Τα ανεξάρτητα μέλη του διοικητικού συμβουλίου διαδραματίζουν βασικό ρόλο στην παροχή των ελέγχων και των ισορροπιών που είναι ζωτικής σημασίας για την ορθή λήψη αποφάσεων. Είναι αλήθεια ότι ο αριθμός των επίσημα ανεξάρτητων μελών του διοικητικού συμβουλίου αυξήθηκε τα τελευταία χρόνια.
Αλλά σε ορισμένες τράπεζες, ο αριθμός δεν είναι ακόμη επαρκής”, είπε η κα Νουί, τονίζοντας ότι τα μέλη του δ.σ. πρέπει να είναι και ανεξάρτητοι στοχαστές, αφού μόνο έτσι θα μπορέσουν να σχηματίσουν τις δικές τους απόψεις, να ασκήσουν τη δική τους κρίση και θα μπορέσουν από κοινού να λάβουν σωστές και αντικειμενικές αποφάσεις προς το συμφέρον της τράπεζας.
“Η ανεξαρτησία του νου και η συλλογική ιδιοκτησία των αποφάσεων πρέπει να συμβαδίζουν. Στις συζητήσεις πρέπει να μετράται η άποψη κάθε μέλους του διοικητικού συμβουλίου. Αλλά όταν πρόκειται για αποφάσεις, το διοικητικό συμβούλιο πρέπει να τις πάρει ως ένα και να τις υποστηρίξει ως ένα”, είπε χαρακτηριστικά.
Η κα Νουί τόνισε την απαίτηση του SSM για μεγαλύτερη σύνδεση (συνεχής απευθείας και αμφίδρομη ενημέρωση) μεταξύ του διοικητικού συμβουλίου των τραπεζών και των λειτουργιών εσωτερικού ελέγχου αυτών ώστε να λαμβάνονται δεόντως υπόψιν οι αναλαμβανόμενοι κίνδυνοι.
Οι αναλαμβανόμενοι κίνδυνοι και τα όρια ανάληψής τους από την τράπεζα, θα πρέπει να ενσωματώνονται στενά σε ολόκληρο τον οργανισμό, να συνδέονται με τη συνολική στρατηγική, να επεκτείνονται σε όλα τα επίπεδα της οργάνωσης και να ευθυγραμμίζονται με τις πολιτικές αποδοχών. “Χωρίς αυτό, τα πλαίσια για την ανάληψη κινδύνου θα παραμείνουν απλά σχέδια που δεν έχουν αντίκτυπο στην πραγματική ανάληψη κινδύνων. Οι τράπεζες πρέπει να κάνουν σημαντικά βήματα στα παραπάνω”, επεσήμανε η επικεφαλής του SSM.
Στο ίδιο μήκος κύματος, τόνισε και την ανάγκη παροχής καλύτερης ποιότητας δεδομένων από τις τράπεζες. “Τα ανεπαρκή δεδομένα κινδύνου δημιουργούν ένα τυφλό σημείο και γίνεται σχεδόν αδύνατο να ληφθούν σωστές αποφάσεις. Οι τράπεζες πρέπει να καταβάλουν προσπάθειες για τη βελτίωση των πλαισίων δεδομένων τους”, τόνισε η κα Νουί στους τραπεζίτες.
