Την… έξοδό τους από τον πρώτο πυλώνα ασφάλισης, για το σκέλος της επικούρησης και του εφάπαξ, επιδιώκουν οι δικηγόροι, οι οποίοι ενώ καλούνται να καταβάλουν εξοντωτικές εισφορές που αγγίζουν το 38% του εισοδήματός τους, βλέπουν τις νέες συντάξεις να συρρικνώνονται συνεχώς. Οι δικηγορικοί σύλλογοι της χώρας έχουν ήδη διερευνήσει τη δυνατότητα απόσχισης του κλάδου επικούρησης και πρόνοιας Αθηνών από το Ενιαίο Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης και Εφάπαξ Παροχών (ΕΤΕΑΕΠ) και οι σχετικές αναλογιστικές μελέτες με τις προτάσεις τους έχουν κατατεθεί στο υπουργείο Εργασίας.
Η μετάβαση, το ισχυρότερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν όλες οι προσπάθειες αλλαγής της αρχιτεκτονικής των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης, δεν είναι εύκολη. Ομως, σύμφωνα με τα στοιχεία από τις μελέτες που έχει διενεργήσει η εταιρεία Prudential και παρουσιάζει σήμερα η «Κ», η δημιουργία Ταμείου Επαγγελματικής Ασφάλισης (ΤΕΑ), κατ’ εφαρμογήν της Οδηγίας 2341/2016 της Ευρωπαϊκής Ενωσης, με παράλληλη κατάργηση του ποσοστού 7% για τον κλάδο Επικουρικής Ασφάλισης καθώς και 4% για τον Κλάδο Πρόνοιας Δικηγόρων Αθηνών σε βάθος χρόνου, θα έχει σημαντικά καλύτερα αποτελέσματα για το σύνολο των εν ενεργεία δικηγόρων αλλά και των συνταξιούχων. Οπως χαρακτηριστικά δηλώνει στην «Κ» ο νέος πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών (ΔΣΑ) Δημήτρης Βερβεσός, σήμερα οι δικηγόροι καταβάλλουν σε φόρους και εισφορές το 106% του εισοδήματός τους. Το θέμα έχει ήδη τεθεί και στους εκπροσώπους των δανειστών, χωρίς ακόμη να υπάρχει σαφής τοποθέτηση, καθώς σύμφωνα με πληροφορίες υπήρξε διάσταση απόψεων μεταξύ των εκπροσώπων του ΔΝΤ και των υπόλοιπων θεσμών.
Αναλογιστικά ελλειμματικό
Σύμφωνα με την αναλογιστική μελέτη για το Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης Δικηγόρων, το αναλογιστικό έλλειμμα αγγίζει τα 800 εκατ. ευρώ. Τα αποθεματικά του Ταμείου ανέρχονται σε μόλις 53 εκατ. ευρώ και αναμένεται να μηδενιστούν ίσως και πριν από το 2020. Με τη μετατροπή του σε Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου και τη λειτουργία του βάσει του κεφαλαιοποιητικού συστήματος, το Ταμείο θα πρέπει να διατηρεί αποθεματικά των οποίων το ύψος θα πρέπει να είναι ίσο με την παρούσα αξία των παροχών. Το Ταμείο θα χρειαστεί 25 χρόνια προκειμένου να αποθεματοποιηθεί πλήρως, διάστημα κατά το οποίο οι παροχές θα πέσουν κάτω από το σημερινό ύψος της επικουρικής σύνταξης, ήτοι 303 ευρώ τον μήνα. Βέβαια, μετά την ολοκλήρωση της αποθεματοποίησης, οι συντάξεις θα αυξηθούν σημαντικά πάνω από τα σημερινά επίπεδα. Αλλωστε, τόσο οι αναλογιστές όσο και οι ειδικοί στην κοινωνική ασφάλιση θεωρούν δεδομένο ότι το σημερινό ύψος των επικουρικών συντάξεων των δικηγόρων θα πέσει σημαντικά κάτω από τα 300 ευρώ και στην περίπτωση που τελικά το Ταμείο τους δεν αποσχιστεί από το ΕΤΕΑΕΠ.
Οπως μάλιστα επισημαίνει ο κ. Βερβεσός, σημαντική θα είναι η ελάφρυνση στο σκέλος των εισφορών, καθώς για το επαγγελματικό ταμείο οι δικηγόροι θα κληθούν να πληρώνουν κατά μέσον όρο περίπου το 1/3 των εισφορών που καταβάλλουν σήμερα για επικούρηση, ήτοι 700 με 800 ευρώ τον χρόνο.
Οι δικηγόροι δηλώνουν αποφασισμένοι να αναλάβουν τον έλεγχο και τη διοίκηση του Ταμείου τους, ανεξάρτητα από το κόστος που θα επιβαρυνθούν για τη μετάβαση από ένα διανεμητικό σύστημα σε ένα κεφαλαιοποιητικό, με στόχο μια μακροχρόνια βιωσιμότητα και ορθή λειτουργία αυτού υπό τον έλεγχο της Εθνικής Αναλογιστικής Αρχής και της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς που θα διασφαλίζουν την ορθή λειτουργία του και κατ’ επέκταση τα δικαιώματα των ασφαλισμένων.
Εφάπαξ
Σε αντίθεση με το επικουρικό, το ταμείο πρόνοιας των δικηγόρων της Αθήνας, στο οποίο ασφαλίζονται περισσότεροι από τους μισούς δικηγόρους της χώρας (περίπου 24.000 από τις 40.000), παρουσιάζει αναλογιστικό πλεόνασμα, έχει μακροχρόνια βιωσιμότητα.
Βέβαια, με την εφαρμογή της μεταρρύθμισης του 2016, το επίπεδο βιωσιμότητας υποβαθμίζεται, καθώς το αναλογιστικό πλεόνασμα παραμένει μεν, μειώνεται δε κατά 76%. Οι αναλογιστές διαπιστώνουν σημαντικές αδικίες στην εφαρμογή του νόμου Κατρούγκαλου, καθώς ενώ με το προηγούμενο καθεστώς τόσο η παρούσα γενιά ασφαλισμένων όσο και η νέα γενιά ασφαλισμένων παρουσιάζουν αναλογιστικό πλεόνασμα, στην περίπτωση της εφαρμογής του Ν. 4387/2016 η παρούσα γενιά ασφαλισμένων παρουσιάζει έλλειμμα, ενώ η νέα γενιά ασφαλισμένων σημαντικό πλεόνασμα. Δηλαδή, παρατηρείται η άνιση μεταχείριση των ασφαλισμένων και η βελτίωση των παροχών της παρούσας γενιάς ασφαλισμένων εις βάρος των νέων γενεών. Για τον λόγο αυτό, άλλωστε, ο ΔΣΑ ζητεί την κατάργηση του Ταμείου, με τη διανομή στους δικαιούχους του αποθεματικού του, που αντιστοιχεί περίπου στο 48% των εισφορών που έχουν καταβάλει. Στη συνέχεια και σε προαιρετικό επίπεδο, θα μπορούσαν όσοι δικηγόροι το επιθυμούν, να συμμετέχουν στον Λογαριασμό Ενίσχυσης Δικηγόρων Επαρχιών (ΛΕΔΕ) που λειτουργεί ως σωματείο.
