Τον ρόλο της Ιρλανδίας ως χώρας που διευκολύνει τον «επιθετικό φορολογικό σχεδιασμό», όπως αλλιώς λέγεται η φοροαποφυγή, καυτηρίασε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε έκθεσή της που αποκάλυψε η εφημερίδα Financial Times. Παράλληλα, η Κομισιόν κατηγορεί Βέλγιο, Κύπρο, Ουγγαρία, Ιρλανδία, Λουξεμβούργο, Μάλτα και Ολλανδία ότι διευκολύνουν πολυεθνικές επιχειρήσεις να μειώσουν πολύ επιθετικά το ύψος του φόρου που καταβάλλουν.
Σύμφωνα με την έκθεση που δημοσίευσε χθες η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, οι πολυεθνικές εταιρείες στρέφονται κατά κύριο λόγο στην Ιρλανδία για να καταγράφουν εκεί δικαιώματα (σχετικά με τη χρησιμοποίηση πνευματικής ιδιοκτησίας, εμπορικών σημάτων κ.λπ.). Πρόκειται για συνήθη πρακτική, ώστε μια εταιρεία να μεταφέρει τα κέρδη της σε χώρα με χαμηλή φορολογία, σύμφωνα με τους Financial Times, ώστε τα έσοδα από αυτά τα δικαιώματα να αποτελούν, κατά μέσον όρο, το 23% του ΑΕΠ της χώρας μεταξύ του 2010 και του 2015.
Η κλίμακα των καθαρών εσόδων από δικαιώματα που καταγράφονται στην Ιρλανδία είναι πολύ υψηλότερη από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, που ανέρχεται σε λιγότερο από το 1% του ΑΕΠ. Τέτοιες αλλά και παρόμοιες πρακτικές που εφαρμόζουν η Ιρλανδία, το Βέλγιο, η Κύπρος, η Ουγγαρία, το Λουξεμβούργο, η Μάλτα και η Ολλανδία επιτρέπουν στις πολυεθνικές να μειώνουν σε μεγάλο βαθμό το ύψος του φόρου που καταβάλλουν. «Αυτές οι φορολογικές πρακτικές υπονομεύουν τη δικαιοσύνη και τον ανταγωνισμό στην εσωτερική αγορά, και αυξάνουν το βάρος για τους Ευρωπαίους φορολογουμένους», δήλωσε χθες ο επίτροπος Οικονομικών Υποθέσεων Πιερ Μοσκοβισί. «Αναγνωρίζουμε ότι ορισμένα κράτη-μέλη έχουν προβεί σε ενέργειες πρόσφατα για να προσαρμόσουν το φορολογικό τους μοντέλο, αλλά πρέπει να γίνουν πολλά ακόμη», έσπευσε να προσθέσει. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανέλυσε τα οικονομικά δεδομένα από τα κράτη-μέλη, για να εντοπίσει φορολογικούς κανόνες που θα μπορούσαν να εκμεταλλευτούν εταιρείες για να φοροαποφύγουν.
Μεθοδολογία
Ωστόσο, η Επιτροπή δεν κατηγόρησε ευθέως τα οκτώ κράτη-μέλη ότι επιτρέπουν στις εταιρείες να φοροαποφεύγουν. Σκοπεύει, αντιθέτως, να προωθήσει μεταρρύθμιση της φορολογίας σε εθνικό αλλά και πανευρωπαϊκό επίπεδο. Οι πληρωμές για δικαιώματα που κάνει η θυγατρική μιας εταιρείας σε μιαν άλλη, συνήθως για τη χρήση πατεντών ή άλλου είδους πνευματικής ιδιοκτησίας, είναι συνηθισμένος τρόπος για να μεταφέρει μια εταιρεία κέρδη από χώρες με υψηλή φορολογίας επιχειρήσεων σε χώρες με χαμηλή φορολογία. Αλλες δύο μέθοδοι που χρησιμοποιούνται ευρέως είναι η πληρωμή τόκων για ενδοεταιρικά δάνεια και η αποστολή μερισμάτων στον εταιρικό όμιλο.
Τα κράτη-μέλη έχουν προσφέρει με την πάροδο των ετών πολλά κίνητρα για να πείσουν μεγάλες πολυεθνικές να ιδρύσουν θυγατρικές εταιρείες σε αυτά, ώστε να ενισχύσουν την απασχόληση και την ανάπτυξη. Ωστόσο, η ύπαρξη σημαντικών διαφορών μεταξύ της φορολογικής νομοθεσίας που ισχύει στα διάφορα κράτη-μέλη έχει επιτρέψει στις εταιρείες να εκμεταλλεύονται νομικά κενά και να περιορίζουν κατά πολύ το ύψος των φόρων που καταβάλλουν. Πάντως, οι εταιρείες ισχυρίζονται ότι συμμορφώνονται με την κείμενη νομοθεσία, ότι καταβάλλουν τους φόρους που τους αναλογούν και ότι, εντέλει, είναι υποχρεωμένες απέναντι στους μετόχους τους να αυξάνουν τα κέρδη της εταιρείας, περιορίζοντας τη φορολογική της επιβάρυνση. Η Ευρωπαϊκή Ενωση συνεργάζεται με άλλες μεγάλες οικονομίες για να θεσπίσουν κοινούς κανόνες ώστε να περιορίσουν τη φοροαποφυγή.
