Αυξημένη σύνταξη υπολογιζόμενη με επιπλέον συντελεστή 0,075% για έτος ασφάλισης μετά το 2002, θα λάβουν χιλιάδες ασφαλισμένοι σε δύο ταμεία κύριας ασφάλισης (για την παροχή ίδιας εργασίας), οι οποίοι έχουν το δικαίωμα να υποβάλλουν αίτηση για συνταξιοδότηση και από το δεύτερο ταμείο μέχρι 31 Μαρτίου 2018. Σε διαφορετική περίπτωση μετά την ημερομηνία αυτή περικόπτεται η σύνταξη από το ένα ταμείο εφόσον από το άλλο προκύπτει επαγγελματική δραστηριότητα.
Του Αντώνη Βασιλόπουλου
Οι ρυθμίσεις αυτές αφορούν σε επαγγέλματα όπως μηχανικοί, δικηγόροι ή άλλα επαγγέλματα που ασφαλίζονται στο δημόσιο και στο οικείο ασφαλιστικό ταμείο (ΤΣΕΜΕΔΕ, Νομικών κλπ) για επιπλέον επαγγελματική δραστηριότητα. Τα πρόσωπα αυτά σύμφωνα με την παρ. 4 του άρθρου 17 και παρ. 5 του άρθρου 36 του ν.4387/2016, πρόκειται να λάβουν επιπλέον συνταξιοδοτική παροχή για κάθε έτος που έχει καταβληθεί επιπλέον εισφορά, η οποία υπολογίζεται με ετήσιο συντελεστή αναπλήρωσης 0,075% για κάθε ποσοστιαία μονάδα (1%) επιπλέον εισφοράς, ενώ ο συντάξιμος μισθός σε αυτήν την περίπτωση προκύπτει λαμβάνοντας υπόψη τη βάση υπολογισμού της επιπλέον εισφοράς.
Δικαίωμα για τη λήψη σύνταξης λόγω γήρατος θεμελιώνεται εφόσον ο ασφαλισμένος κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης πληροί τις σχετικές προϋποθέσεις συνταξιοδότησης τουλάχιστον σε έναν από τους πρώην φορείς κύριας ασφάλισης που έχει καταβάλει ασφαλιστικές εισφορές μέχρι 31/12/2016 ή το Δημόσιο, χωρίς να ελέγχεται εάν πληρούνται οι προϋποθέσεις συνταξιοδότησης του δεύτερου πρώην φορέα.
Παράδειγμα: Μηχανικός του Δημοσίου υποβάλλει την 1/12/2017 αίτηση συνταξιοδότησης στον ΕΦΚΑ. Για να λάβει σύνταξη λόγω γήρατος πρέπει να πληροί τις σχετικές προϋποθέσεις είτε του Δημοσίου είτε του ΕΤΑΑ (πρώην ΤΣΜΕΔΕ).
Ύψος συνταξιοδοτικής παροχής
Ως προς τον υπολογισμό της σύνταξης λόγω γήρατος εφαρμόζονται τα εξής:
α) εάν ο ασφαλισμένος πληροί προϋποθέσεις συνταξιοδότησης σε έναν από τους πρώην φορείς κύριας ασφάλισης ή το Δημόσιο και όχι και στον δεύτερο, τότε λαμβάνει :
– εθνική σύνταξη,
– ανταποδοτική σύνταξη από τον πρώην φορέα ή το Δημόσιο που έχει θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα,
– προσαύξηση σύνταξης από τον πρώην φορέα που δεν θεμελιώνει συνταξιοδοτικό δικαίωμα ή το Δημόσιο για το σύνολο του χρόνου ασφάλισης στον φορέα αυτό ή το Δημόσιο (παράλληλο και μη παράλληλο χρόνο ασφάλισης, ακόμη και εάν ο μη παράλληλος χρόνος αφορά σε χρόνο άσκησης ελεύθερου επαγγέλματος, με την προϋπόθεση να συντρέχει κατά τη διάρκεια του ασφαλιστικού βίου του ασφαλισμένου παράλληλη ασφάλιση ανεξαρτήτως της διάρκειας αυτής).
β) εάν ο ασφαλισμένος πληροί προϋποθέσεις συνταξιοδότησης και στους δύο πρώην φορείς κύριας ασφάλισης ή το Δημόσιο, τότε έχει δύο επιλογές:
i) να λάβει : εθνική σύνταξη, μία ανταποδοτική σύνταξη για το χρόνο ασφάλισης στον έναν πρώην φορέα ή το Δημόσιο, δεύτερη ανταποδοτική σύνταξη για το χρόνο ασφάλισης στον άλλο πρώην φορέα ή το Δημόσιο
ii) να λάβει: εθνική σύνταξη, ανταποδοτική σύνταξη από τον έναν πρώην φορέα ή το Δημόσιο, προσαύξηση σύνταξης από τον άλλο πρώην φορέα ή το Δημόσιο
Στην περίπτωση δηλαδή αυτή πρέπει να γίνουν τρεις υπολογισμοί: ο πρώτος σύμφωνα με την περίπτωση β’, ο δεύτερος με ανταποδοτική σύνταξη από τον πρώτο πρώην φορέα ή το Δημόσιο και προσαύξηση από τον δεύτερο πρώην φορέα ή το Δημόσιο και ο τρίτος με ανταποδοτική σύνταξη από τον δεύτερο πρώην φορέα ή το Δημόσιο και προσαύξηση από τον πρώτο πρώην φορέα ή το Δημόσιο. Στον αιτούντα τη σύνταξη χορηγείται το πιο συμφέρον ποσό, όπως αυτό προκύπτει μετά τους ανωτέρω τρεις υπολογισμούς.
Για τον υπολογισμό της προσαύξησης, και ειδικότερα για τον καθορισμό των συντάξιμων αποδοχών λαμβάνονται υπόψη οι ασφαλιστικές εισφορές που έχουν καταβληθεί στο δεύτερο πρώην φορέα κύριας ασφάλισης ή το Δημόσιο από το 2002 μέχρι και την ημερομηνία συνταξιοδότησης, εφαρμοζομένων των ρυθμίσεων του άρθρου 1 παρ. 3 και του άρθρου 6 παρ. 1 του ν.4488/2017. Εάν έχει καταβληθεί ασφαλιστική εισφορά επί των δώρων εορτών και επιδόματος αδείας, οι συντάξιμες αποδοχές του έτους προσαυξάνονται με τα εν λόγω ποσά .
Επίσης σε περίπτωση που η προσαύξηση χορηγείται για χρόνο ασφάλισης στο πρώην ΕΤΑΑ (ΤΣΜΕΔΕ, ΤΣΑΥ, Τομέας Ασφάλισης Νομικών), οι συντάξιμες αποδοχές προσαυξάνονται με τα κατά κεφαλήν ποσά κοινωνικών πόρων. Για τον καθορισμό των επιπλέον μονάδων εισφοράς που έχουν καταβληθεί ετησίως λαμβάνεται το ύψος των ασφαλιστικών εισφορών που έχουν καταβληθεί στο σύνολο του ασφαλιστικού βίου του ασφαλισμένου.
Παράδειγμα : Μηχανικός του Δημοσίου, παλαιός ασφαλισμένος και διορισμένος πριν την 1/1/1993. Χρόνος ασφάλισης στο ΕΤΑΑ (τ.ΤΣΜΕΔΕ):
– Από 1/1/1980 έως 31/12/1985 ως ελεύθερος επαγγελματίας
– Από 1/1/1986 έως 31/12/1988 ως μισθωτός μηχανικός στο Δημόσιο (παράλληλη ασφάλιση στο Δημόσιο και το ΤΣΜΕΔΕ)
– Από 1/1/1989 έως 31/12/1989 ως μισθωτός μηχανικός στον ιδιωτικό τομέα
– Από 1/1/1990 έως 31/12/2016 ως μισθωτός μηχανικός στο Δημόσιο (παράλληλη ασφάλιση στο Δημόσιο και το ΤΣΜΕΔΕ)
Συνολικός χρόνος ασφάλισης στο ΕΤΑΑ (τ.ΤΣΜΕΔΕ): 37 έτη Χρόνος ασφάλισης στο Δημόσιο:
– Από 1/1/1986 έως 31/12/1988 ως μισθωτός μηχανικός στο Δημόσιο (παράλληλη ασφάλιση στο Δημόσιο και το ΤΣΜΕΔΕ)
– Από 1/1/1990 έως 31/12/2016 ως μισθωτός μηχανικός στο Δημόσιο (παράλληλη ασφάλιση στο Δημόσιο και το ΤΣΜΕΔΕ)
Συνολικός χρόνος ασφάλισης στο Δημόσιο (από 1/1/1980 έως 31/12/2016) : 30 έτη Χρόνος ασφάλισης στον ΕΦΚΑ (χωρίς καταβολή δεύτερης προαιρετικής ασφαλιστικής εισφοράς):
– Από 1/1/2017 έως 31/12/2017 ως μισθωτός μηχανικός στο Δημόσιο
Ο χρόνος ασφάλισης στον ΕΦΚΑ μπορεί να θεωρηθεί χρόνος ασφάλισης στο Δημόσιο ή στο ΕΤΑΑ (πρώην ΤΣΜΕΔΕ). Ο ασφαλισμένος επιλέγει να τον θεωρήσει χρόνο ασφάλισης στο Δημόσιο. Άρα συνολικά ο ασφαλισμένος έχει 31 έτη ασφάλισης στο Δημόσιο και 37 έτη ασφάλισης στο ΕΤΑΑ (πρώην ΤΣΜΕΔΕ).
Ο ασφαλισμένος κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης έχει θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα στο Δημόσιο. Στο ΕΤΑΑ (πρώην ΤΣΜΕΔΕ) δεν έχει θεμελιωμένο συνταξιοδοτικό δικαίωμα. Στο παράδειγμα αυτό, ο ασφαλισμένος θα λάβει εθνική σύνταξη, ανταποδοτική σύνταξη για το χρόνο ασφάλισης στο Δημόσιο (31 έτη) και προσαύξηση για το χρόνο ασφάλισης στο ΕΤΑΑ (πρώην ΤΣΜΕΔΕ) (37 έτη).
Αν το θεμελιωμένο δικαίωμα είναι στο ΕΤΑΑ (πρώην ΤΣΜΕΔΕ), τότε θα λάβει εθνική σύνταξη, ανταποδοτική σύνταξη για το χρόνο ασφάλισης στο ΕΤΑΑ (πρώην ΤΣΜΕΔΕ) (37 έτη) και προσαύξηση για το χρόνο ασφάλισης στο Δημόσιο (31 έτη).
Ο ασφαλισμένος την ημερομηνία υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης έχει θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα και στο Δημόσιο και στο ΕΤΑΑ (πρώην ΤΣΜΕΔΕ).
Θα λάβει εθνική σύνταξη, ανταποδοτική σύνταξη για το χρόνο ασφάλισης στο Δημόσιο (31 έτη) και δεύτερη ανταποδοτική σύνταξη για το χρόνο ασφάλισης στο ΕΤΑΑ (πρώην ΤΣΜΕΔΕ) (37 έτη). Εναλλακτικά, θα λάβει εθνική σύνταξη, ανταποδοτική σύνταξη για το χρόνο ασφάλισης στο Δημόσιο (31 έτη) και προσαύξηση για το χρόνο ασφάλισης στο ΕΤΑΑ (πρώην ΤΣΜΕΔΕ) (37 έτη) ή εθνική σύνταξη, ανταποδοτική σύνταξη για το χρόνο ασφάλισης στο ΕΤΑΑ (πρώην ΤΣΜΕΔΕ) (37 έτη) και προσαύξηση για το χρόνο ασφάλισης στο Δημόσιο (31 έτη).
Παράδειγμα : Ιατρός του ΕΣΥ, ασφαλισμένος στο Δημόσιο και το ΕΤΑΑ (πρώην ΤΣΑΥ), υπέβαλε αίτηση συνταξιοδότησης τον Δεκέμβριο του 2016, έχοντας θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα και στο Δημόσιο και στο ΕΤΑΑ (πρώην ΤΣΑΥ). Στο Δημόσιο συμπληρώνει 35 έτη ασφάλισης και στο ΕΤΑΑ (πρώην ΤΣΑΥ) συμπληρώνει 40 έτη ασφάλισης, εκ των οποίων τα 2 έτη ασφάλισης αφορούν σε χρόνο άσκησης ελεύθερου επαγγέλματος.
Επιλέγει να λάβει ανταποδοτική σύνταξη για το χρόνο ασφάλισης στο Δημόσιο (35 έτη ασφάλισης) και προσαύξηση για το χρόνο ασφάλισης στο ΕΤΑΑ (πρώην ΤΣΑΥ) (40 έτη ασφάλισης).
Το ποσό σύνταξης ανέρχεται: α) Εθνική Σύνταξη ύψους €384,00 β) Ανταποδοτική Σύνταξη για το χρόνο ασφάλισης στο Δημόσιο: υποθέτουμε ότι ο μέσος όρος των συντάξιμων αποδοχών από το 2002 έως το 2016, μετά την αναπροσαρμογή, ανέρχεται σε €1.500,00. Συνεπώς η ανταποδοτική σύνταξη ανέρχεται σε €507,15 (33,81% x 1.500,00). γ) Προσαύξηση για το χρόνο ασφάλισης στο ΕΤΑΑ – ΤΣΑΥ:
Συνεπώς ο μέσος όρος των συντάξιμων αποδοχών ανέρχεται σε €2.135,51 (€384.390,93/180 μήνες). Υποθέτουμε ότι για κάθε έτος ασφάλισης το ύψος του ασφαλίστρου στο σύνολο του ασφαλιστικού βίου ήταν 20%, οπότε κάθε έτος έχουν καταβληθεί 20 επιπλέον μονάδες εισφοράς.
Το ποσό της προσαύξησης ανέρχεται σε €1.281,31 (20 επιπλέον μονάδες εισφοράς x 40 έτη ασφάλισης x 0,075% x €2.135,51).
Έναρξη συνταξιοδότησης
Σε περίπτωση που προκύπτει άσκηση επαγγελματικής δραστηριότητας μετά την έναρξη συνταξιοδότησης, στο πλαίσιο της χρηστής διοίκησης, οι ρυθμίσεις για μείωση της σύνταξης λόγω απασχόλησης δεν έχουν εφαρμογή για το χρονικό διάστημα από την ημερομηνία έναρξης συνταξιοδότησης μέχρι 31/3/2018.
Σε περίπτωση που με βάση τις διατάξεις των πρώην φορέων κύριας ασφάλισης ή του Δημοσίου προκύπτει διαφορετική ημερομηνία έναρξης της συνταξιοδότησης, τότε το σύνολο της σύνταξης (εθνική σύνταξη, ανταποδοτική σύνταξη, προσαύξηση) χορηγείται από την συντομότερη χρονικά ημερομηνία που προκύπτει κατ’ εφαρμογή των σχετικών διατάξεων.
Συνυπολογισμός αναγνωριζόμενου χρόνου ασφάλισης για τον υπολογισμό της προσαύξησης
Χρόνος ασφάλισης που έχει αναγνωριστεί βάσει των οικείων διατάξεων λαμβάνεται υπόψη για τον υπολογισμό της προσαύξησης της σύνταξης από τον δεύτερο πρώην φορέα κύριας ασφάλισης ή το Δημόσιο. Ειδικότερα, για τον καθορισμό των συντάξιμων αποδοχών λαμβάνεται υπόψη εφόσον η αίτηση για την αναγνώριση έχει υποβληθεί μετά την 1/1/2002. Για τον υπολογισμό του συντάξιμου μισθού, το συνολικό ποσό που έχει καταβληθεί για την αναγνώριση του χρόνου ασφάλισης, αναγόμενο σε μηνιαίο εισόδημα βάσει του προβλεπόμενου για την αναγνώριση ασφαλίστρου, προστίθεται στο μηνιαίο εισόδημα του έτους υποβολής της αίτησης αναγνώρισης και προσαυξάνεται ανεξάρτητα εάν η καταβολή της εισφοράς αναγνώρισης γίνει εφάπαξ ή σε μηνιαίες δόσεις ή με παρακράτηση από την σύνταξη.
Για τον υπολογισμό του συντελεστή αναπλήρωσης, το συνολικό ασφάλιστρο βάσει του οποίου έχει υπολογιστεί η εισφορά αναγνώρισης προστίθεται στο σύνολο των επιπλέον μονάδων εισφοράς που έχουν υπολογιστεί για τον πραγματικό χρόνο ασφάλισης, ανεξάρτητα εάν πρόκειται για αναγνώριση πριν ή μετά την 1/1/2002.
Παράδειγμα: Ιατρός του ΕΣΥ, ηλικίας 56 ετών, ασφαλισμένος στο Δημόσιο και το ΕΤΑΑ (πρώην ΤΣΑΥ), υποβάλλει αίτηση συνταξιοδότησης στον ΕΦΚΑ, έχοντας θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα και στο Δημόσιο και στο ΕΤΑΑ (πρώην ΤΣΑΥ), επιλέγει να λάβει ανταποδοτική σύνταξη για το χρόνο ασφάλισης στο Δημόσιο και προσαύξηση για το χρόνο ασφάλισης στο ΕΤΑΑ (πρώην ΤΣΑΥ). Στο ΕΤΑΑ (πρώην ΤΣΑΥ) έχει αναγνωρίσει 2 έτη στρατιωτικής υπηρεσίας. Σύμφωνα όμως με τις διατάξεις του ν.1358/1983 ο χρόνος στρατιωτικής υπηρεσίας μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος εφόσον ο ασφαλισμένος έχει συμπληρώσει το 58ο έτος της ηλικίας του. Στην περίπτωση αυτή ο χρόνος στρατιωτικής υπηρεσίας που έχει αναγνωριστεί συνυπολογίζεται με τον λοιπό χρόνο ασφάλισης στο ΕΤΑΑ (πρώην ΤΣΑΥ) για τον υπολογισμό της προσαύξησης, παρά το γεγονός ότι ο ασφαλισμένος δεν έχει συμπληρώσει το 58ο έτος της ηλικίας.
