Το 2018 και το 2019 η παγκόσμια οικονομία θα αναπτυχθεί με τον ταχύτερο ρυθμό από το 2011, προέβλεψε χθες το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Ωστόσο, εν συνεχεία οι σχετικά υψηλοί ρυθμοί ανάπτυξης της τριετίας 2017-2019 θα αποτελέσουν παρελθόν για τις περισσότερες χώρες, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα. Η αιτία για την επιβράδυνση, ειδικά για τις ανεπτυγμένες οικονομίες, είναι η κληρονομιά της παγκόσμιας κρίσης, δηλαδή τα υψηλά χρέη, η γήρανση του πληθυσμού (προϋπήρχε της κρίσης αλλά επιδεινώθηκε σημαντικά έκτοτε) και η χαμηλή αύξηση της παραγωγικότητας. Οι οικονομολόγοι του ΔΝΤ διατήρησαν αμετάβλητο, σε σχέση με την πρόβλεψη του Ιανουαρίου, στο 3,9% τον πραγματικό ρυθμό ανάπτυξης της παγκόσμιας οικονομίας για φέτος και για το 2019, ενώ αναθεώρησαν προς το καλύτερο την πρόβλεψη για την αμερικανική οικονομία. Πολύ σημαντική είναι και η αναθεώρηση για την οικονομία της Ευρωζώνης, με το Ταμείο να προβλέπει ανάπτυξη 2,4% για το 2018 (από ρυθμό 1,9% που προέβλεπε τον περασμένο Οκτώβριο) και 2% το 2019 (από προηγούμενη πρόβλεψη 1,7%). Η γερμανική οικονομία προβλέπεται ότι θα αναπτυχθεί με ρυθμό 2,5% το 2018, δηλαδή όσο και το 2017, και εν συνέχεια θα επιβραδυνθεί στο 2%.
Τα κορυφαία οικονομικά ινστιτούτα της Γερμανίας αναμένεται να αναβαθμίσουν στο 2,2% (από 2% προηγουμένως) την πρόβλεψή τους για το 2018, σύμφωνα με πληροφορίες του Reuters, ενώ προβλέπουν ανάπτυξη 2% το 2019. Ικανοποιητική μπορεί να χαρακτηριστεί η πρόβλεψη για την πορεία της γαλλικής οικονομίας φέτος αλλά και του χρόνου. Αντιθέτως, προβληματισμό προκαλεί η πρόβλεψη για την Ιταλία, όπου το Ταμείο προβλέπει ανάπτυξη μόλις 1,1% το 2019. Η υψηλή ανάπτυξη της τρέχουσας περιόδου αποδίδεται από το ΔΝΤ στην αύξηση των επενδύσεων από τις επιχειρήσεις και στην ανάκαμψη του παγκόσμιου εμπορίου. Η αμερικανική οικονομία, τροφοδοτημένη από τη χαλαρή δημοσιονομική πολιτική που ασκεί η κυβέρνηση Τραμπ, θα ξεχωρίσει μεταξύ των ανεπτυγμένων οικονομιών την περίοδο 2018-2019, οπότε και προβλέπεται να αναπτυχθεί με ρυθμό 2,9% (από 2,7% που προέβλεπε το Ταμείο τον Ιανουάριο) και 2,7% το 2019 (πρόβλεψη αναθεωρημένη επίσης κατά 0,2%).
Αυτό που είναι ιδιαίτερα απογοητευτικό και ανησυχητικό είναι ότι μετά το 2019 οι ανεπτυγμένες οικονομίες δεν θα καταφέρουν να διατηρήσουν τον ρυθμό ανάπτυξης που είχαν πριν από την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση του 2007-2009. «Οι περισσότερες ανεπτυγμένες οικονομίες αναμένεται να επιστρέψουν σε ρυθμό δυνητικής ανάπτυξης αρκετά κάτω από τον προ κρίσης μέσο όρο, εξαιτίας της γήρανσης του πληθυσμού και της χαμηλής παραγωγικότητας», προειδοποιεί το ΔΝΤ. Η χαλαρή νομισματική πολιτική που ασκούν οι μεγαλύτερες κεντρικές τράπεζες της Δύσης θα έχει πλέον «εξομαλυνθεί», δηλαδή θα έχουν αυξηθεί τα επιτόκια δανεισμού, πρώτα στις ΗΠΑ και εν συνεχεία στην Ευρωζώνη και στη Βρετανία. Εμπόδιο για την ανάπτυξη των ανεπτυγμένων οικονομιών θα είναι η γήρανση του πληθυσμού και, σε πολλές χώρες, η υποχώρηση της απασχόλησης. «Ανησυχητική είναι η μείωση της απασχόλησης μεταξύ των νέων ανδρών αλλά και μεταξύ όσων βρίσκονται σε παραγωγική ηλικία, τονίζει το ΔΝΤ.
Απειλή για το διεθνές εμπόριο
Μια σημαντική απειλή που θα μπορούσε να εκτροχιάσει την παγκόσμια οικονομία και να στερήσει από όλους δύο χρόνια ισχυρής συγχρονισμένης ανάπτυξης, είναι η κλιμάκωση της έντασης στο εμπόριο μεταξύ ΗΠΑ-Κίνας και Ε.Ε., όπως προειδοποιεί το ΔΝΤ. Η εκατέρωθεν επιβολή δασμών στις εισαγωγές θα μπορούσε να «διαλύσει» το παγκόσμιο εμπορικό σύστημα, είχε προειδοποιήσει την περασμένη εβδομάδα η Κριστίν Λαγκάρντ, επικεφαλής του ΔΝΤ. «Εχουν πέσει οι πρώτοι πυροβολισμοί», δήλωσε χθες ο Μορίς Ομπστφελντ, επικεφαλής οικονομολόγος του Ταμείου. «Η σύγκρουση θα μπορούσε να κλιμακωθεί, αν η δημοσιονομική πολιτική που ασκούν οι ΗΠΑ οδηγήσει σε διεύρυνση του εμπορικού της ελλείμματος και η Ευρώπη και η Ασία δεν λάβουν μέτρα για να περιορίσουν το (εμπορικό τους) πλεόνασμα», δήλωσε χθες ο Ομπστφελντ, προσθέτοντας ότι οι ΗΠΑ θα έπρεπε να ανησυχούν περισσότερο για τη βιωσιμότητα της δημοσιονομικής τους πολιτικής. «Το πολυμερές, βασισμένο σε κανόνες, εμπορικό σύστημα που αναπτύχθηκε μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και συνέβαλε στην άνευ προηγουμένου οικονομική ανάπτυξη πρέπει να ενισχυθεί. Αντ’ αυτού, απειλείται με διάλυση», αναφέρεται στην έκθεση του Ταμείου.
