Απάντηση του Αντιπροέδρου της Κυβέρνησης και Υπουργού Οικονομίας και Ανάπτυξης Γιάννη Δραγασάκη στη με αριθμό 4126/217/6-3-2018 επίκαιρη ερώτηση του Βουλευτή Β΄ Αθηνών της Δημοκρατικής Συμπαράταξης ΠΑΣΟΚ – ΔΗΜΑΡ κ. Γεωργίου – Δημητρίου Καρρά προς τον Υπουργό Οικονομίας και Ανάπτυξης, σχετικά με «τη συνεισφορά του Δημοσίου στην κάλυψη μέρους της οφειλής φυσικών προσώπων δανειοληπτών στεγαστικών δανείων και την ανάγκη επέκτασης της συνεισφοράς και στους εγγυητές»
Πρωτολογία
Κύριε Καρρά, χαίρομαι διότι οι ερωτήσεις σας είναι πάντα συγκεκριμένες. Θα προσπαθήσω κι εγώ να είμαι συγκεκριμένος. Η απάντηση που πήρα από τις υπηρεσίες είναι ότι καλύπτονται και οι εγγυητές.
Όταν ο εγγυητής υποβάλλει αυτοτελή αίτηση στον νόμο Κατσέλη-Σταθάκη αντιμετωπίζεται ως ανεξάρτητος οφειλέτης, με την έννοια ότι τα χρέη του, δηλαδή τόσο αυτά που απορρέουν από την εγγύησή του υπέρ του πρωτοφειλέτη, όσο και τα τυχόν ατομικά του χρέη, ρυθμίζονται αποκλειστικά στο πρόσωπό του, ανεξάρτητα από το εάν έχουν ρυθμιστεί ως προς το πρόσωπο του πρωτοφειλέτη.
Συνεπώς, ο εγγυητής υπέρ του οποίου έχει εκδοθεί δικαστική απόφαση του νόμου Κατσέλη-Σταθάκη μπορεί να αιτηθεί ως ανεξάρτητος οφειλέτης τη συνεισφορά του Δημοσίου στις μηνιαίες δόσεις του σχεδίου διευθέτησης οφειλών για τη διάσωση της κύριας κατοικίας του, όπως προκύπτει από το άρθρο 3 της ΚΥΑ 130377/15.12.2015.
Αυτή είναι η απάντηση που πήρα από την υπηρεσία. Άρα, εκφράζω την πολιτική βούληση ότι συμφωνούμε ότι πρέπει να καλύπτεται και ο εγγυητής. Εάν υπάρχει οποιαδήποτε δυσκολία, να δούμε μήπως θέλει ερμηνεία ή συμπλήρωση. Είναι εδώ οι συνεργάτες μου και το άκουσαν. Θα το δουν μετά και μπορούμε να συνεννοηθούμε και εκτός διαδικασίας.
Όμως, θα ήθελα να αξιοποιήσω την ευκαιρία της ερώτησής σας, για να δώσω και εδώ μία εικόνα, διότι και εδώ τα πράγματα μοιάζουν λίγο με την προηγούμενη ερώτηση. Δηλαδή, έχουμε μία θεσμική ρύθμιση, η οποία ακόμη δεν έχει πλήρως αξιοποιηθεί στον βαθμό που θα έπρεπε. Οι αιτήσεις που έχουν υποβληθεί είναι ελάχιστες, επομένως και τα χρήματα υπάρχουν, χωρίς να έχουν αξιοποιηθεί.
Θα ήθελα να πω ποια είναι η σημασία του μέτρου αυτού. Η σημασία απορρέει από το γεγονός ότι είχαμε αυτή την τεράστια αλλαγή των συνθηκών. Κάποιος είχε πάρει το δάνειό του, υπολογίζοντας ότι έχει τη δουλειά του, έχει τον μισθό του, τα μεροκάματά του, την προοπτική του. Ξαφνικά οι συνθήκες άλλαξαν, έκλεισε η επιχείρησή του, δεν μπορεί να εξυπηρετήσει το δάνειο.
Αυτό, στη διάσταση που το είχαμε και το έχουμε στη χώρα μας, είναι μία πρωτοφανής κατάσταση. Συμβαίνει μία φορά κάθε μισό αιώνα. Γι’ αυτό χρειαζόταν από την αρχή ένα οπλοστάσιο, το οποίο δεν είχε υπήρχε και το οποίο δημιουργούμε βαθμιαία.
Τους οφειλέτες μπορούμε να τους κατατάξουμε σε τρεις ομάδες: Η πρώτη ομάδα είναι αυτοί που ενώ έχουν, δεν πληρώνουν. Προσπαθούν να το αποφύγουν. Είναι αυτοί που τους ονομάζουν ορισμένοι «συνειδητούς» ή στρατηγικούς κακοπληρωτές» και που είναι θέμα δημοσίου συμφέροντος να τους εντοπίσουμε.
Η δεύτερη ομάδα είναι αυτοί που θέλουν να πληρώσουν και ενδεχομένως μπορούν, αλλά όχι το σύνολο της υποχρέωσής τους. Γι’ αυτό και υπάρχει ο Κώδικας Δεοντολογίας και όσα προβλέπει ο νόμος, ότι εξετάζουμε τη σημερινή δυνατότητα πληρωμής που έχει ο κάθε οφειλέτης. Εάν η δόση του είναι τόσο μεγάλη που δεν μπορεί να ζήσει, να μπορέσει να μειωθεί η δόση του.
Υπάρχει και μία τρίτη ομάδα, η οποία δεν μπορεί να πληρώσει ούτε τη μειωμένη δόση, γιατί έμεινε άνεργος και ο οφειλέτης και η σύζυγός του ενδεχομένως, διότι καταστράφηκε πλήρως κ.ο.κ.
Αυτή η τρίτη κατηγορία είναι που μας ενδιαφέρει περισσότερο, ακριβώς διότι δεν υπάρχει καμία διέξοδος και γι’ αυτό ήταν επιτυχία που πετύχαμε αυτή τη ρύθμιση, διότι ήταν προϊόν διαπραγμάτευσης.
Και εδώ, όμως, δυστυχώς έχουμε προβλήματα, που εμποδίζουν την εφαρμογή της. Τα μελετούμε αυτά τα προβλήματα -και γι’ αυτό σας ευχαρίστησα για την ερώτησή σας- και προχωρούμε σε δύο ομάδες αλλαγών, οι οποίες ελπίζουμε να βελτιώσουν το αποτέλεσμα.
Κατ’ αρχάς, μέχρι τώρα για να μπει κάποιος σε αυτή τη διαδικασία, έπρεπε να διαπιστωθούν τα περιουσιακά του στοιχεία και γινόταν χειρωνακτικά. Τώρα έχουμε συνεννοηθεί, σε συνεργασία με την ΗΔΙΚΑ, έναν δημόσιο φορέα, να δημιουργηθεί μία ηλεκτρονική πλατφόρμα και εδώ, ούτως ώστε αυτή η διαδικασία να είναι αυτόματη.
Το δεύτερο στοιχείο που ευελπιστούμε να βοηθήσει, είναι το εξής: Ίσως υπάρχουν και θέματα μη πληροφόρησης, όπως είναι γνωστό. Λέμε, λοιπόν, να δώσουμε το δικαίωμα και στην τράπεζα, που ξέρει τον πελάτη, ξέρει ότι δεν μπορεί να πληρώσει, να μπορεί και αυτή να πάρει την πρωτοβουλία και να αιτηθεί την ένταξη του οφειλέτη στον νόμο. Πιστεύω ότι αυτό θα μπορούσε να βοηθήσει.
Το τρίτο είναι αυτό που θέτετε εσείς να δούμε, ούτως ώστε να καλύπτεται και ο εγγυητής.
Άρα, με αυτά τα τρία μέτρα ευελπιστούμε σε ένα θετικότερο αποτέλεσμα, ακριβώς γιατί, όπως είπα, το πρόβλημα για όσους το έχουν είναι δραματικό. Είναι θετικό που έχουμε πετύχει αυτή τη ρύθμιση. Υπάρχουν τα χρήματα στον προϋπολογισμό, άρα θα κινηθούμε προς αυτή την κατεύθυνση.
Δευτερολογία
Το μόνο που θέλω να προσθέσω είναι ότι αυτά που είπα στην πρωτολογία μου δεν συνιστούν μόνο πολιτικές προθέσεις, αλλά και ενέργειες που ήδη έχουμε δρομολογήσει.
Κατ’ αρχάς, να εξηγήσω τη διαδικασία, διότι ίσως δεν είναι σε όλους κατανοητή ή γνωστή. Εκείνο που συζητούμε είναι αν εκδικάσει το δικαστήριο σε κάποιον δόση ας πούμε 100 ευρώ τον μήνα -θεωρούνται λίγα- αλλά δεν μπορεί να τα δίνει ούτε αυτά τα 100 ευρώ, να μπορεί το Δημόσιο με κάποιες προϋποθέσεις και κριτήρια να καλύπτει αν όχι και τα 100 ευρώ, τα 90 ευρώ. Αυτή είναι η σημασία του μέτρου.
Άρα, το πρώτο είναι να επιταχύνουμε την εκδίκαση των υποθέσεων, διότι αν δεν υπάρχει απόφαση του δικαστηρίου, δεν μπορεί να ενεργοποιηθεί. Και εδώ λαμβάνονται κάποια μέτρα για να το επιτύχουμε αυτό.
Το δεύτερο είναι ότι η ηλεκτρονική πλατφόρμα ήδη έχει παραγγελθεί και ήδη φτιάχνεται.
Και το τρίτο είναι αυτό που είπαμε για τις τράπεζες. Θα δούμε. Δεν θυμάμαι αν απαιτεί κάποια νομοθετική ή άλλη ρύθμιση ή αν μπορεί να γίνει ad hoc. Εντός των επόμενων ημερών έχουμε μία σύσκεψη στο Υπουργείο Ανάπτυξης, για να συζητήσουμε με τις διοικήσεις των τραπεζών αυτά τα μέτρα.
Άρα, μιλάμε για μία δέσμη μέτρων τα οποία ήδη προχωρούν, γιατί επαναλαμβάνω ότι η Κυβέρνηση -και ας μου επιτραπεί ο όρος- επείγεται περισσότερο να ενεργοποιηθεί αυτή η δυνατότητα.
Σε ό,τι αφορά τους εγγυητές, τα λαμβάνουμε υπ’ όψιν μας. Δεν είμαι νομικός, δεσμεύομαι πάντως να το δούμε και να ενημερωθείτε -ίσως και άτυπα- από τους συνεργάτες μου για το τι ακριβώς ισχύει.
