Εγκύκλιο (αρ.1/2018) εξέδωσε ο Αντεισαγγελέας του Αρείου Πάγου, Κωνσταντίνος Παρασκευαΐδης, σχετικά με το θέμα της εμπορίας ανθρώπων και θυμάτων παράνομης διακίνησης μεταναστών. Η εγκύκλιος έχει ως εξής:
“Τον τελευταίο καιρό βλέπουν τη δημοσιότητα πληροφορίες για περιπτώσεις εμπορίας ανθρώπων (Trafficking in Human Beings) και θυμάτων παράνομης διακίνησης μεταναστών. Σχετικά παράπονα υποβάλλονται και από διεθνείς ή ελληνικές μη κυβερνητικές οργανώσεις.
Σύμφωνα με τη διάταξη του αρθ. 2 παρ. 1 του Συντάγματος μας, ο σεβασμός και η προστασία της αξίας του ανθρώπου αποτελούν την πρωταρχική υποχρέωση της πολιτείας. Πρόκειται για διάταξη, που καθιερώνει Συνταγματική Αρχή, η οποία έχει αποδέκτες όλους γενικά και ανεξαίρετα τους λειτουργούς της πολιτείας. Επομένως απευθύνεται, και μάλιστα προεχόντως, στους εισαγγελικούς λειτουργούς, αποστολή των οποίων είναι και η προστασία των ατομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων του πολίτη.
Σύμφωνα με το άρθρο 25 παρ. 1, όλα τα κρατικά όργανα είναι υποχρεωμένα να διασφαλίσουν την ανεμπόδιστη άσκηση των δικαιωμάτων του ανθρώπου, ως ατόμου και ως μέλους του κοινωνικού συνόλου. Η αρχή αυτή της προστασίας της αξίας του ανθρώπου είναι θεμελιώδης αρχή του Συντάγματος, η οποία μάλιστα δεν υπόκειται σε αναθεώρηση σύμφωνα με το άρθρο 110 παρ. 1 αυτού. Πέραν όμως της νομικής σημασίας της εν λόγω αρχής, δεν πρέπει να παραθεωρείται ότι ο σεβασμός της αξίας του ανθρώπου είναι κατάκτηση του πολιτισμού μας και αποτελεί στοιχείο του ελληνικού πνεύματος και της δημοκρατικής παράδοσης μας.
Ενόψει όλων αυτών, εσείς, που διευθύνετε τις Εισαγγελίες της Χώρας, παρακαλούμε, να δραστηριοποιηθείτε, όσο είναι δυνατόν εντονότερα και δυναμικότερα, για την τήρηση αυτής της αρχής από όλα τα κρατικά όργανα που ευρίσκονται στην περιοχή της αρμοδιότητας σας και να δείξετε την προσήκουσα αυστηρότητα για την πρόληψη ή την καταστολή φαινομένων που ευτελίζουν τον άνθρωπο και προσβάλλουν τη δημοκρατική και πολιτισμένη μας κοινωνία. Προκειμένου να ελεγχθεί η εφαρμογή των διατάξεων του Ν.4251/2014 «Κώδικας Μετανάστευσης και Κοινωνικής Ένταξης και λοιπές διατάξεις», έχοντας υπόψη τη διάταξη του αρθ. 24 παρ. 5 εδ. α’ Ν. 1756/88 και την υπ’ αριθ. 45/30-10-2017 Πράξη της κας Εισαγγελέως του Αρείου Πάγου, παρακαλούμε, όπως από τη λήψη της παρούσης και ειδικότερα κατά το πρώτο εικοσαήμερο Απριλίου και Οκτωβρίου κάθε έτους, μας αναφέρετε προσωπικά, για το αμέσως προηγούμενο εξάμηνο των μηνών αυτών (Οκτώβριο – Μάρτιο και Απρίλιο – Σεπτέμβριο), σχετικά με τις δικογραφίες που τυχόν σχηματίσθηκαν, στο χρονικό αυτό διάστημα από τις Εισαγγελίες Πρωτοδικών της περιφέρειας σας, με την υποβολή από αυτές προς εσάς σχετικών Πινάκων μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου αλλά και εγγράφως, τους οποίους ακολούθως εσείς θα μας υποβάλλετε, μετά από προηγούμενο έλεγχο ως προς το εμπρόθεσμο και την ορθή τήρηση του περιεχομένου της παραγγελίας μας, ως και σχετικά με τις δικογραφίες που διαβιβάστηκαν στις Εισαγγελίες Εφετών, με την υποβολή σχετικών Πινάκων, για:
Α) Τις περιπτώσεις θυμάτων εμπορίας ανθρώπων, κατά τις ειδικότερες διακρίσεις και ορισμούς των εγκλημάτων που διαλαμβάνονται στο αρθ. 1 § 1 εδάφιο ια Ν. 4251/2014 και
Β) Τις περιπτώσεις θυμάτων παράνομης διακίνησης μεταναστών κατά τις ειδικότερες διακρίσεις και ορισμούς, των εγκλημάτων που διαλαμβάνονται στο άρθρο 1§ 1 εδάφιο ιβ Ν. 4251/2014 (παράβαση αρθ. 29 και 30 αυτού).
Γ) Τις αντίστοιχες ως άνω περιπτώσεις που εμπίπτουν στις διατάξεις του προϊσχύσαντος άρθ.1 Ν.3386/2005, όπως έχει αντικατασταθεί με αρθ. τέταρτο παρ. 1 Ν. 3875/2010.
Στους υποβαλλόμενους πίνακες, από τις Εισαγγελίες Εφετών και Πρωτοδικών, πρέπει να αναφέρονται στις οικείες στήλες, τα παρακάτω στοιχεία των δικογραφιών που σχηματίστηκαν και ειδικότερα:
α) Ο ΑΒΜ και η ημερομηνία υποβολής στον Εισαγγελέα ι) της δικογραφίας που σχηματίστηκε από τις αρμόδιες αρχές, μετά από αυτεπάγγελτη προανάκριση , ιι) της έγκλησης ή μήνυσης, εφόσον δεν συντρέχει η αμέσως προηγούμενη περίπτωση,
β) τα ονοματεπώνυμα και η υπηκοότητα των δραστών, εφόσον υπάρχουν, γ) οι παραγγελίες για προκαταρκτική εξέταση (ή προανάκριση) ή σε περίπτωση αυτοφώρου η παραπομπή στο ακροατήριο επί πλημμελημάτων ή στην κύρια ανάκριση επί κακουργημάτων ή υποβολή αναφοράς κατ’ άρθρο 43 παρ. 2 και 3 ΚΠΔ ή έκδοση διάταξης κατ’ άρθ. 47 ΚΠΔ,
δ) οι πράξεις για τις οποίες ασκήθηκε ποινική δίωξη,
ε) ο τρόπος παραπομπής στο ακροατήριο (μετά τη διενέργεια κύριας ανάκρισης, κατ’ αρθ. 308 Α’ παρ. 1 ΚΠΔ όπως τροποποιήθηκε με το αρθ. 41 Ν. 4509/2017).
στ) ο αριθμός των αναβολών στο ακροατήριο,
ζ) η έκδοση σε πρώτο βαθμό, τυχόν αθωωτικής ή καταδικαστικής απόφασης και στην τελευταία περίπτωση οι ποινές που επιβλήθηκαν, κυρίες και παρεπόμενες, η) η τυχόν άσκηση ένδικων μέσων από τους κατηγορούμενους ή τον Εισαγγελέα κατά την κρίση του και
θ) η πορεία της δικογραφίας στο δευτεροβάθμιο δικαστήριο, όπως στο πρωτοβάθμιο, κατά τα προεκτεθέντα.
Ορθό είναι σε κάθε Εισαγγελία Εφετών και Πρωτοδικών να τηρείται ηλεκτρονικός φάκελος, στον όποιο θα καταχωρείται ο ΑΒΜ καθεμίας από τις προαναφερόμενες δικογραφίες, καθώς και η πορεία τους, ώστε να είναι ευχερής ο εντοπισμός τους κατά την κατάρτιση των Πινάκων.
Οι ανωτέρω Πίνακες θα αποστέλλονται από τις Εισαγγελίες Εφετών, στην ηλεκτρονική διεύθυνση politiko@eisap.gr του αρμόδιου Τμήματος «Εποπτείας Δικαστικών Λειτουργών και Στατιστικής», της Εισαγγελίας του Αρείου Πάγου (τηλ.: 2106419326).
Σας υπενθυμίζουμε την εφαρμογή των άρθρων 1 παρ. 1 εδαφ. ια, 19Α, 49, 50, 51, 52, 53 του ως άνω νόμου, όπου αναφέρονται αντίστοιχα οι αρμοδιότητες του Εισαγγελέα για: «Έκδοση πράξης χαρακτηρισμού ως θύματος εμπορίας ανθρώπων», «Χορήγηση άδειας διαμονής για ανθρωπιστικούς λόγους», «Προθεσμία περίσκεψης», «Ενημέρωση θυμάτων και ειδική μέριμνα για ανήλικους», «Περίθαλψη και παροχές κατά την περίοδο περίσκεψης», «Χορήγηση και ανανέωση άδειας διαμονής», «Προϋποθέσεις χορήγησης και ανανέωσης άδειας διαμονής». Επίσης σας υπενθυμίζουμε την εφαρμογή του άρθρου 8 ΠΚ, για την «αρχή της παγκόσμιας δικαιοσύνης» και ειδικότερα την περίπτωση αυτού, όπως τελευταία αντικαταστάθηκε με αρθ. 3 Ν. 4267/2014 και συμπληρώθηκε με αρθ. 2 παρ. 4 Ν. 4268/2014. Συναφής είναι και η διάταξη αρθ 30 παρ. 11 Ν. 4251/2014.
Η Εισαγγελία του Αρείου Πάγου θα επιδείξει όσο ενδιαφέρον επιβάλλεται, ώστε η βασική αρχή του δημοκρατικού μας πολιτεύματος, που επιβάλλει το σεβασμό και την προστασία της αξίας του ανθρώπου κάθε εθνικότητας, να υλοποιείται όλο και περισσότερο”.
