Η συμφωνία Ε.Ε. – Τουρκίας για το προσφυγικό διακυβεύεται άμεσα, μετά την άρνηση πολλών χωρών-μελών της Ενωσης, συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας, να δώσουν κι άλλα χρήματα στην Αγκυρα, όπως προβλεπόταν κατά τη σύναψή της. Αυτό προκύπτει από ρεπορτάζ του γερμανικού περιοδικού Spiegel, το οποίο επισημαίνει πως παρόλο που όλες οι χώρες της Ε.Ε. συμφωνούν ότι η Τουρκία πρέπει να συγκρατήσει τις προσφυγικές ροές στην επικράτειά της, έντονες είναι οι διαφωνίες για εκείνον που θα πληρώσει τον λογαριασμό.
Με βάση τη συμφωνία που συνήφθη πριν από δύο χρόνια ανάμεσα στις Βρυξέλλες και στην Αγκυρα, η Τουρκία θα λάβει συνολικά έξι δισεκατομμύρια, εκ των οποίων τα μισά έχουν ήδη διατεθεί. Ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ διαβεβαίωσε τον πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν στη Σύνοδο Κορυφής της Βάρνας την περασμένη εβδομάδα ότι η Ε.Ε. είναι έτοιμη να καταβάλει και τα υπόλοιπα τρία. Μετά, ωστόσο, έρευνες του Spiegel και του ευρωπαϊκού δικτύου ερευνητικών συνεργασιών (EIC) είναι ασαφές από πού θα προέλθουν τα κονδύλια αυτά. Η πρώτη δόση καταβλήθηκε κατά ένα τρίτο από την Ε.Ε. και κατά δύο τρίτα από τις χώρες-μέλη ανάλογα με το μέγεθος και την οικονομική ισχύ τους. Η Γερμανία πλήρωσε έτσι σχεδόν μισό δισ. ευρώ, περισσότερα από κάθε άλλη χώρα. Η Κομισιόν ζητεί να ακολουθηθεί το ίδιο μοντέλο και με τη δεύτερη δόση, αλλά αρκετά κράτη ανθίστανται.
Εσωτερικά έγγραφα, που έχει στη διάθεσή του το Spiegel, αποκαλύπτουν ότι οι χώρες αυτές έχουν επανειλημμένως διαμαρτυρηθεί στη διάρκεια εμπιστευτικών συνεδριάσεων κατά της προγραμματισμένης χρηματοδότησης. Εκπρόσωπος της ομοσπονδιακής κυβέρνησης έλαβε τον λόγο στα τέλη Ιουνίου του 2017 και προειδοποίησε ότι η δεύτερη δόση θα καταβληθεί μόνο αν υλοποιήσει η Τουρκία τα συμφωνηθέντα έργα υποδομής. Τα κονδύλια υποτίθεται ότι προορίζονται για την κατασκευή σχολείων και νοσοκομείων, αλλά μέχρι σήμερα από τα 26 έργα, «μη ανθρωπιστικά», μακράς πνοής έργα, έχουν πραγματοποιηθεί λιγότερα από τα μισά.
Κοινή επιστολή
Ειδικότερα, σε κοινή επιστολή προς την Κομισιόν η Γερμανία, η Γαλλία, η Αυστρία, η Σουηδία, η Δανία και η Φινλανδία διεκδικούν να καλυφθούν τα τρία δισεκατομμύρια εξ ολοκλήρου από τον κοινοτικό προϋπολογισμό. Ο Γιούνκερ, όμως, απορρίπτει κατηγορηματικά το σενάριο αυτό. Οι χώρες-μέλη διαμαρτύρονται επίσης για την έλλειψη διαφάνειας, καθώς δεν έχει διευκρινιστεί αν έχουν θυσιαστεί άλλα κοινοτικά προγράμματα για να καλυφθεί η βοήθεια προς την Τουρκία. Ο εκπρόσωπος της Κομισιόν Μ. Ποπόφσκι δεν μπόρεσε να απαντήσει σαφώς στο ερώτημα. «Η συμφωνία του 2016 συνήφθη νύχτα», καταγγέλλει μέλος της συντονιστικής επιτροπής. «Δεν είναι αυτός ο τρόπος που λειτουργεί συνήθως η Ε.Ε.», πρόσθεσε. Κατά το γερμανικό περιοδικό, η διένεξη για τα κονδύλια αποδεικνύει για μία ακόμη φορά ότι η συμφωνία ήταν περισσότερο μια εσπευσμένη απόφαση για να καθησυχαστούν οι ψηφοφόροι στην Ευρώπη παρά ένα επεξεργασμένο σχέδιο διαχείρισης των προσφυγικών ροών.
Κάποιες χώρες-μέλη της Ε.Ε. συζητούν ανοιχτά υπέρ της αποχώρησης από τη συμφωνία με την Τουρκία.
Στον αντίποδα, η Αγκυρα, όπως προκύπτει από τα έγγραφα, που έχει στη διάθεσή του το Spiegel, προεξοφλεί ότι θα υπάρξει και τρίτη δόση για τη χρηματοδότηση της φιλοξενίας προσφύγων στην τουρκική επικράτεια.
