Δεύτερο πλήγμα στον νόμο Κατρούγκαλου ετοιμάζεται να επιφέρει η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας – Μετά το ξήλωμα του ΕΦΚΑ, το ανώτατο δικαστήριο, σύμφωνα με όλα τα δεδομένα, θα χαρακτηρίσει αντισυνταγματικό και το ψαλίδισμα κύριων και επικουρικών συντάξεων
Η αντισυνταγματικότητα των περικοπών των κύριων και επικουρικών συντάξεων είναι το δεύτερο πλήγμα, μετά τον Ενιαίο Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ), που αναμένεται να επιφέρει η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας μέσα στο επόμενο διάστημα στον νόμο Κατρούγκαλου.
Οι σύμβουλοι Επικρατείας, αφού αφαίρεσαν ήδη ως αντισυνταγματικό το κομμάτι του παζλ του ασφαλιστικού νόμου 4387/2016 που αναφέρεται στον ΕΦΚΑ, προχωρούν τώρα για να αφαιρέσουν -όπως όλα δείχνουν- το δεύτερο, που αφορά στο σκέλος των περικοπών των συντάξεων. Μέσα στις επόμενες διασκέψεις, κεκλεισμένων των θυρών, θα κριθεί από την Ολομέλεια του ΣτΕ το κεφάλαιο που αφορά τις περικοπές των συντάξεων, όπως και παρεμφερή θέματα.
Πάντως, η κυβέρνηση δεν αιφνιδιάστηκε από την απόφαση αυτή της Ολομέλειας του ΣτΕ (σε διάσκεψη), καθώς προ διμήνου και ενώ είχαν ξεκινήσει οι διασκέψεις, η υπουργός Εργασίας Εφη Αχτσιόγλου είχε επισκεφθεί τον πρόεδρο του ΣτΕ Νίκο Σακελλαρίου και είχε ενημερωθεί ως προς την τύχη του νόμου Κατρούγκαλου μετά τις 30 και πλέον αιτήσεις ακυρώσεως που εκκρεμούν στο ΣτΕ. Φυσικά, η υπουργός Εργασίας από την επίσκεψη αυτή δεν μπορούσε να έχει την πλήρη εικόνα του τελικού αποτελέσματος της ψηφοφορίας των δικαστών. Η μείζων, 25μελής, Ολομέλεια του Ανωτάτου Ακυρωτικού Δικαστηρίου λίγα 24ωρα πριν από το Πάσχα έκρινε κατά την 6η διάσκεψή της, με αυξημένη πλειοψηφία, 17 υπέρ έναντι 8 κατά, ότι είναι αντισυνταγματική η ένταξη των αυτοαπασχολούμενων και ελεύθερων επαγγελματιών, δηλαδή των δικηγόρων, γιατρών, μηχανικών, συμβολαιογράφων, υπαλλήλων του Δημοσίου, μισθωτών του ιδιωτικού τομέα, αγροτών, στον ΕΦΚΑ.
Παράλληλα, η Ολομέλεια με την ίδια πλειοψηφία έκρινε αντισυνταγματικό τον υπολογισμό της εισφοράς του ΕΦΚΑ σύμφωνα με το εισόδημα που δηλώνουν οι ελεύθεροι επαγγελματίες, δηλαδή στα επίπεδα του 26,95% επί του εισοδήματός τους. Την αντίθεσή τους παράλληλα εξέφρασαν οι σύμβουλοι Επικρατείας για τη βάση υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών των απασχολούμενων και ελεύθερων επαγγελματιών από 1/1/2017.
Τελικά, οι δικαστές έκριναν ότι ο ΕΦΚΑ είναι αντίθετος στη συνταγματική αρχής της ισότητας. Στην πλειοψηφία των 17 μελών που τάχθηκαν υπέρ της αντισυνταγματικότητας του ΕΦΚΑ είναι και ο πρόεδρος του ΣτΕ. Στο μικροσκόπιο των επόμενων διασκέψεων της Ολομέλειας του ΣτΕ θα τεθεί το σκέλος εκείνο του νόμου 4387/2016 που αφορά τις συντάξεις, κύριες και επικουρικές.
Εδώ, το βασικό και ίσως αξεπέραστο ζήτημα για την κυβέρνηση είναι ότι για τον καθορισμό του ύψους των συντάξεων υπάρχουν πρόσφατες αποφάσεις της Ολομέλειας του ΣτΕ (2287-2290/2015) που πολύ δύσκολα, έως και αδύνατον, μπορούν να παρακαμφθούν κατά τις επόμενες διασκέψεις.
Η Ολομέλεια, ερμηνεύοντας το Σύνταγμα (άρθρο 22), τις διεθνείς συμβάσεις (ΕΣΔΑ, κ.λπ.), αλλά και τη νομοθεσία, έχει κρίνει με τις επίμαχες αποφάσεις της ότι πριν από την περικοπή ή την αναπροσαρμογή των συντάξεων πρέπει οπωσδήποτε να προηγηθεί ειδική, εμπεριστατωμένη και επιστημονικά τεκμηριωμένη μελέτη από την οποία να προκύπτει ότι τα νέα μέτρα που πρόκειται να εφαρμοστούν (ψηφιστούν από τη Βουλή) είναι πρόσφορα και αναγκαία για την αντιμετώπιση της βιωσιμότητας των φορέων κοινωνικής ασφάλισης, όπως και ότι οι επιπτώσεις στο βιοτικό επίπεδο των συνταξιούχων δεν θα οδηγήσουν σε ανεπίτρεπτη παράβαση του πυρήνα του δικαιώματος στην κοινωνική ασφάλιση. Ωστόσο, η κυβέρνηση πριν από την ψήφιση του νόμου Κατρούγκαλου καμία σχετική μελέτη δεν συνέταξε, ούτε φυσικά δημοσιοποίησε. Νομικά αγκάθια στο τομέα των συντάξεων που θα απασχολήσουν τους συμβούλους Επικρατείας στις επόμενες διασκέψεις είναι οι αναδρομικές από 1 Αυγούστου 2012 περικοπές των κύριων συντάξεων που έγιναν και ο τρόπος επανυπολογισμού τους επί των ήδη καταβαλλομένων, η μείωση των επικουρικών συντάξεων και η μείωση των συντάξεων άνω των 1.300 ευρώ.
Ο χάρτης των διασκέψεων
Η πρώτη διάσκεψη της Ολομέλειας έγινε τη 18η Δεκεμβρίου 2017. Εκεί δύο εκ των τριών εισηγητών στην υπόθεση του Ασφαλιστικού, οι σύμβουλοι Επικρατείας Γεώργιος Τσιμέκας και Αννα Καλογεροπούλου, ενημέρωσαν τους συναδέλφους τους επί των συνταξιοδοτικών νομικών θεμάτων που τίθενται από τους 30 και πλέον προσφεύγοντες.
Στη δεύτερη διάσκεψη, που έγινε 28 Ιανουαρίου 2018, ο τρίτος εισηγητής Σπύρος Μαρκάτης ενημέρωσε για τα ζητήματα που τίθενται ως προς τον ΕΦΚΑ. Στη συνέχεια ακολούθησαν άλλες 4 διασκέψεις: στις 14 Φεβρουαρίου και στις 23, 28 και 30 Μαρτίου. Στην τελευταία έγινε και η ψηφοφορία για τον ΕΦΚΑ, όπου κρίθηκε αντισυνταγματικός. Ηδη έχουν προγραμματιστεί δύο ακόμη διασκέψεις της Ολομέλειας. Η μία για την τρέχουσα εβδομάδα και η άλλη στην εκπνοή του μήνα. Δεν αποκλείεται, όμως, αν κριθεί αναγκαίο, να υπάρξει και άλλη ή ακόμα και άλλες διασκέψεις. Η δημοσίευση της απόφασης αναμένεται μέχρι το καλοκαίρι.
