Ο Νόμος περί Αντιμετώπισης των Αντιπάλων της Αμερικής μέσω Κυρώσεων (CAATSA) που εγκρίθηκε βιαστικά και με “σοβιετικού τύπου” πλειοψηφία από το ομοσπονδιακό Κογκρέσο των ΗΠΑ το περασμένο καλοκαίρι επιχειρεί να θέσει φραγμούς στις συναλλαγές της Ρωσίας, του Ιράν και της Βόρειας Κορέας με τον υπόλοιπο κόσμο. Μεταξύ άλλων, ο νόμος αυτός προβλέπει την επιβολή κυρώσεων στις χώρες οι οποίες αγοράζουν ρωσικό οπλισμό.
Πρόκειται για τη διάταξη στην οποία θεμελιώνονται οι όλο και πιο συχνές το τελευταίο διάστημα απειλές Αμερικανών ιθυνόντων, κυρίως κοινοβουλευτικών, για την επιβολή κυρώσεων στην Άγκυρα, σε απάντηση προς την σχεδιαζόμενη από την κυβέρνηση Ερντογάν αγορά ρωσικών αντιβαλλιστικών-αντιπυραυλικών συστημάτων S-400.
Και όμως: ο υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ Τζέιμς Μάττις προτείνει πλέον την ευρεία υιοθέτηση απαλλαγών από τις προβλέψεις του CAATSA για διεθνείς εταίρους που έχουν εξοπλιστικές συμφωνίες με τη Ρωσία, καθώς το αντίθετο κινδυνεύει να πλήξει τα αμερικανικά συμφέροντα.
Το σκεπτικό του Μάττις δεν στηρίζεται μόνο σε πολιτικούς υπολογισμούς, σαν αυτούς που ήδη αναδεικνύει το παράδειγμα της Τουρκίας, αλλά και στη συνειδητοποίηση του γεγονότος ότι η επιβολή μονοπωλιακών προβλέψεων σε μιαν ελεύθερη οικονομία μπορεί απλώς να οδηγήσει σε μειωμένο μερίδιο αγοράς.
Είναι πολλοί (και σημαντικοί) οι αγοραστές όπλων ανά τον κόσμο που απευθύνονται τόσο σε Ρώσους όσο και σε Αμερικανούς προμηθευτές – και τίποτε δεν εγγυάται ότι δεν εγκαταλείψουν την αμερικανική πλευρά, αν πιεσθούν να θέσουν στον εαυτό τους το σχετικό δίλημμα. Η Ινδονησία, χώρα με ρόλο κρίσιμο στην συνολική στρατηγική Τραμπ για την Ασία, αποτελεί μια τέτοια περίπτωση, ενώ η Ινδία και το Βιετνάμ αποτελούν παράδειγμα μεγάλων αγορών που παραδοσιακά στηρίζονταν για τους εξοπλισμούς της στη Ρωσία, αλλά τώρα φλερτάρουν και με τις ΗΠΑ. Οι απειλές κυρώσεων εμφανίζονται ως εμπόδιο σε αυτό.
Σε κάθε περίπτωση, ακόμη και οι χώρες οι οποίες στρέφονται πλέον προς την αμερικανική πλευρά για τις αγορές τους, εξακολουθούν να έχουν την ανάγκη συντήρησης των ρωσικών συστημάτων που ενδεχομένως απέκτησαν κατά το παρελθόν.
Με την αυστηρή τήρηση της CAATSA τιμωρούμε τους εαυτούς μας μακροπρόθεσμα, τόνισε ο Μάττις μιλώντας την περασμένη Πέμπτη ενώπιον της Επιτροπής Άμυνας της Γερουσίας.
Η πρόταση του υπουργού είναι να θεσπιστεί στον επόμενο στρατιωτικό προϋπολογισμό η δυνατότητα εξασφάλισης εξαιρέσεων για λόγους εθνικού συμφέροντος, παραδέχθηκε πάντως ότι ειδικά οι πωλήσεις συστημάτων S-400 από τη Ρωσία “προκαλούν μεγάλη ανησυχία”.
Υπενθυμίζεται ότι την περασμένη εβδομάδα ο Αμερικανός υφυπουργός Εξωτερικών Ουές Μίτσελ, σε ομιλία του στην Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής των Αντιπροσώπων, επικαλέστηκε τον νόμο CATSA για να προειδοποιήσει την Τουρκία ότι κινδυνεύει να υποστεί κυρώσεις αν υλοποιήσει τη συμφωνία, ύψους 2 δισ. δολαρίων, για την προμήθεια των S-400, που βέβαια δεν είναι διασυνδέσιμοι με τα λοιπά συστήματα του ΝΑΤΟ.
Παράλληλα και η Ινδία βρίσκεται στα τελικά στάδια της διαπραγμάτευσης μιας συμφωνίας ύψους 5 δισ. δολαρίων για την προμήθεια συστημάτων S-400, όπως έχει πράξει η περιφερειακή ανταγωνίστριά της Κίνα.
