Το ουσιαστικό “άνοιγμα” των ελληνικού ενδιαφέροντος Panama Papers, προοιωνίζεται η ενεργοποίηση συμφωνίας μεταξύ Παναμά και Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αν αναλογιστεί κανείς πως σύμφωνα με τις αποκαλύψεις που έχει κάνει τα τελευταία δύο χρόνια το διεθνές κονσόρτιουμ ερευνητών δημοσιογράφων, στη λίστα των Panama Papers περιλαμβάνονται πάνω από 2500 ονόματα Ελλήνων επιχειρηματιών, εφοπλιστών, δικηγόρων, ιδιοκτητών Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης αλλά και πολιτικών που έχουν μεταφέρει κεφάλαια στον μέχρι πρότινος φορολογικό παράδεισο, το ελληνικό ενδιαφέρον θα είναι μεγάλο.
Κι αυτό γιατί ο Παναμάς φαίνεται πως αποφάσισε να συνεργαστεί με την Ευρωπαϊκή Ένωση και στο εξής να δίνει πληροφορίες για τις οικονομικές συναλλαγές και επενδύσεις φορολογικών κατοίκων της Ένωσης, προκειμένου να βγει από την “μαύρη” λίστα. Η ενεργοποίηση της συμφωνίας τους επόμενους μήνες μεταξύ Ε.Ε. – Παναμά για την ανταλλαγή πληροφοριών, οδηγεί όλα τα στοιχεία για τις offshore εταιρείες και το κρυμμένο χρήμα στις αρμόδιες ελληνικές αρχές. Μάλιστα πρόσφατα στη Βουλή η υφυπουργός Οικονομικών Αικατερίνη Παπανάτσιου, είπε πως η χώρα μας καλύπτεται από την εν λόγω συμφωνία.
“Πανευρωπαϊκή προστασία”
Την ίδια ώρα οι μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος (ή προστατευόμενοι μάρτυρες, όπως τους αποκαλούμε στην υπόθεση Novartis) θα απολαμβάνουν πλέον πανευρωπαϊκής προστασίας αφού η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, μετά από διαβουλεύσεις τεσσάρων ετών, πρότεινε την εναρμόνιση των εθνικών νομοθεσιών στην ΕΕ όσον αφορά στα μέτρα προστασίας εκείνων που δίνουν πληροφορίες, συμβάλλοντας στην αποκάλυψη παράνομων δραστηριοτήτων. Ο θεσμός υφίσταται και στη χώρα μας αλλά έχει αρκετά… κενά και ασάφειες που διαπιστώθηκαν και η χώρα μας αναμένει τις τελικές παρατηρήσεις ώστε να εναρμονίσει το καθεστώς των μαρτύρων δημοσίου συμφέροντος βάσει των όσων θα ισχύσουν και στα υπόλοιπα κράτη-μέλη.
Ειδικότερα, η πρόταση εξασφαλίζει πανευρωπαϊκή προστασία για όσους καταγγέλλουν παραβάσεις της ευρωπαϊκής νομοθεσίας, μεταξύ άλλων στους τομείς των δημοσίων συμβάσεων, των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών, της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας, της ασφάλειας των προϊόντων, της ασφάλειας των μεταφορών, της προστασίας του περιβάλλοντος και της πυρηνικής ασφάλειας. Η πρόταση θα έχει επίσης εφαρμογή στις παραβάσεις των ευρωπαϊκών κανόνων ανταγωνισμού, τις παραβιάσεις και την κατάχρηση των κανόνων για τη φορολόγηση των εταιρειών και τη ζημία στα οικονομικά συμφέροντα της ΕΕ.
Προστασία και αντίποινα
Αν ο μάρτυρας υφίσταται αντίποινα, θα έχει πρόσβαση σε δωρεάν συμβουλές και επαρκή μέσα έννομης προστασίας ενώ το βάρος της απόδειξης σε τέτοιες περιπτώσεις θα μεταφέρεται στο καταγγελλόμενο πρόσωπο ή οργανισμό που θα πρέπει να αποδείξει ότι δεν “εκδικείται” τον μάρτυρα δημοσίου συμφέροντος. Οι “πληροφοριοδότες” θα προστατεύονται ακόμα και κατά τις δικαστικές διαδικασίες μέσω μιας εξαίρεσης από την ευθύνη δημοσιοποίησης των πληροφοριών.
