Με το σταγονόμετρο εξακολουθούν να διοχετεύονται νέα δάνεια προς τον ιδιωτικό τομέα και ειδικά στα νοικοκυριά. Παρά το γεγονός ότι η οικονομία «τρέχει» με υψηλό ρυθμό ανάπτυξης (+2,3% στο πρώτο τρίμηνο), παρά την ενίσχυση της εμπιστοσύνης και τη γενικότερη βελτίωση των συνθηκών για τη χώρα, οι χορηγήσεις δανείων εξακολουθούν να κινούνται σε ρυθμούς κρίσεως, τάση που, όπως εκτιμούν στελέχη τραπεζών, θα διατηρηθεί τουλάχιστον για το υπόλοιπο της χρονιάς.
Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος (ΤτΕ), o ετήσιος ρυθμός μεταβολής της συνολικής χρηματοδότησης του ιδιωτικού τομέα τον περασμένο Απρίλιο διαμορφώθηκε σε -1,9%, ενώ η μηνιαία καθαρή ροή ήταν αρνητική κατά 1.167 εκατ. ευρώ. Δηλαδή, παρά τη σταθεροποίηση της χώρας από το 2016 και μετά, η απομόχλευση, η μείωση των δανειοδοτήσεων, συνεχίζεται με ένταση: το υπόλοιπο δανείων προς επιχειρήσεις και νοικοκυριά διαμορφώθηκε στο τέλος Απριλίου στα 178,7 δισ. ευρώ, έναντι 183,6 δισ. ευρώ που ήταν στο τέλος του 2017, 194,8 δισ. ευρώ το 2016 και 250 δισ. ευρώ που ήταν στο τέλος του 2009. Οπως εκτιμούν οι τράπεζες, και το 2018 θα είναι έτος αρνητικής πιστωτικής επέκτασης λόγω των διαγραφών προβληματικών δανείων (όπως και των πωλήσεων προβληματικών χαρτοφυλακίων σε τρίτους), της δημιουργίας νέων μη εξυπηρετούμενων δανείων και των αποπληρωμών δανείων που πραγματοποιούνται.
Αν και η εικόνα θα βελτιωθεί το δεύτερο εξάμηνο, καθώς αναμένεται να επηρεάσει θετικά τη ζήτηση δανείων η ενίσχυση του διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών το 2018, αλλά και η βελτίωση των τιμών στην αγορά ακινήτων, ωστόσο για το σύνολο του έτους η πιστωτική επέκταση θα παραμείνει με αρνητικό πρόσημο – και στην καλύτερη περίπτωση θα διαμορφωθεί σε οριακά θετικό επίπεδο. Σημείο που μπορεί να κάνει διαφορά είναι το πώς θα διαμορφωθεί το πλαίσιο της μετάμνημονιακής εποχής για τη χώρα. Αν υπάρξουν σημαντικές παρεμβάσεις στο μέτωπο του χρέους και το όλο πλαίσιο αντιμετωπιστεί θετικά από τους επενδυτές και ενισχύσει την εμπιστοσύνη, θα μπορούσε να επιταχύνει κατά πολύ τον ρυθμό ανάπτυξης της οικονομίας και να δώσει σημαντική ώθηση στις επενδύσεις οδηγώντας σε αύξηση και τις χορηγήσεις δανείων.
Οι τράπεζες επισημαίνουν ότι η ζήτηση δανείων παραμένει προβληματική, καθώς η μεγαλύτερη ζήτηση προέρχεται από επιχειρήσεις που είτε αντιμετωπίζουν προβλήματα είτε είναι οριακά αξιόχρεες, ενώ αντίθετα παραμένει περιορισμένη από υγιείς επιχειρήσεις. Οπως εκτιμούν, η υπερφορολόγηση αλλά και η χαμηλή πτήση της ιδιωτικής κατανάλωσης αποθαρρύνουν την ανάληψη νέων επενδυτικών πρωτοβουλιών. Πάντως, οι χορηγήσεις προς υγιείς επιχειρήσεις είναι αυτή τη στιγμή το πιο «ζωντανό» κομμάτι των πιστοδοτήσεων και κινούνται θετικά το 2018.
Χειρότερη είναι η εικόνα για τα νοικοκυριά και τις χορηγήσεις στεγαστικών δανείων, οι οποίες παραμένουν σε πολύ χαμηλά επίπεδα, που αποτυπώνει τη μεγάλη πίεση που εξακολουθούν να υφίστανται οι ιδιώτες, επίσης λόγω της υπερφορολόγησης. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής της χρηματοδότησης των ιδιωτών διαμορφώθηκε τον περασμένο Απρίλιο σε -2,3%, ενώ σε ό,τι αφορά τα στεγαστικά δάνεια ο ρυθμός μεταβολής χρηματοδότησης διαμορφώθηκε στο -3% σε ετήσια βάση.
Οι τράπεζες εκτιμούν ότι, αν δεν υπάρξει ανατροπή της θετικής πορείας της χώρας, το 2019 θα είναι το πρώτο έτος πιστωτικής επέκτασης μετά το ξέσπασμα της κρίσης. Σημειώνεται ότι το μεγάλο απόθεμα μη εξυπηρετούμενων δανείων αποτελεί τροχοπέδη για την ομαλή λειτουργία των τραπεζών.
