Κατατέθηκε πριν λίγο στη Βουλή το σχέδιο νόμου του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής «Μηχανισμός εφαρμογής, κρατική εποπτεία, γενικοί όροι υλοποίησης του Μεταφορικού Ισοδυνάμου (Μ.Ι.) και άλλες διατάξεις».
Δείτε το νομοσχέδιο και την αιτιολογική έκθεση εδώ
Με το υπόψη σχέδιο νόμου προβλέπονται τα ακόλουθα:
Καθιερώνεται μηχανισμός Μεταφορικού Ισοδυνάμου, ως μέτρο εξίσωσης του κόστους μεταφοράς επιβατών και εμπορευμάτων με μέσα θαλάσσιας μεταφοράς με εκείνο που θα ίσχυε με μέσα χερσαίας μεταφοράς για την ίδια απόσταση. Καθορίζονται οι γενικοί όροι υλοποίησης του εν λόγω μέτρου καθώς και το πλαίσιο κρατικής εποπτείας του. Ειδικότερα:
1. Δίδεται η έννοια των όρων που είναι απαραίτητοι για την εφαρμογή του υπό ψήφιση νόμου [Μεταφορικό Ισοδύναμο (Μ.Ι.), Κατώφλι Μεταφορικού Ισοδυνάμου (Κ.Μ.Ι.), Αντιστάθμισμα Νησιωτικού Κόστους (Α.ΝΗ.ΚΟ.), ωφελούμενη μονάδα, κ.λπ.]. (άρθρο 1)
2.α. Ορίζεται ότι, το μέτρο του Μ.Ι. χρηματοδοτείται από το εθνικό ή το συγχρηματοδοτούμενο σκέλος του Προγράμματος Δημόσιων Επενδύσεων (Π.Δ.Ε.) του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής.
β. Για την απρόσκοπτη υλοποίηση του μέτρου, ο αρμόδιος Υπουργός μπορεί να συνάπτει προγραμματικές συμβάσεις με τους οικείους Δήμους, με ανώτατα εκπαιδευτικά και στρατιωτικά ιδρύματα, ερευνητικά κέντρα και ινστιτούτα και λοιπούς φορείς. Επίσης, μπορεί να ορίζει τη Διαχειριστική Αρχή του έργου, καθώς και τον Ενδιάμεσο Φορέα για την επιτέλεση συγκεκριμένων καθηκόντων αυτής. (άρθρο 2)
3.α. Ως δικαιούχοι του Α.ΝΗ.ΚΟ., ορίζονται μεταξύ άλλων, τα νοικοκυριά, οι μόνιμοι κάτοικοι (προσωρινοί αναπληρωτές ή ωρομίσθιοι εκπαιδευτικοί, ιατροί), οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις κ.λπ. Ειδικά για τις περιπτώσεις των μονίμων κατοίκων που είναι προσωρινοί αναπληρωτές ή ωρομίσθιοι εκπαιδευτικοί και ιατροί, το Α.ΝΗ.Κ.Ο. χορηγείται αποκλειστικά στο φυσικό πρόσωπο που φέρει την απαιτούμενη ιδιότητα και όχι στα λοιπά μέλη της οικογενείας του. Επίσης χορηγείται για ταξίδια ιδιωτικής φύσης, τα οποία δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του αρ.2 παρ.Δ9 του ν.4336/2015 (δαπάνες μετακίνησης για εκτέλεση δημόσιας υπηρεσίας).
β. Προσδιορίζονται οι παράμετροι/ κριτήρια υπολογισμού του Α.ΝΗ.Κ.Ο., τα οποία εξειδικεύονται και ποσοτικοποιούνται με υπουργική απόφαση.
Ορίζεται για κάθε νησί και ανά έτος ο μέγιστος αριθμός εισιτηρίων για τα οποία θα καλύπτεται το πραγματικό μεταφορικό κόστος, λαμβάνοντας υπόψη ενδεικτικά την απόσταση από την ηπειρωτική Ελλάδα, τις υπάρχουσες υποδομές σε υγεία, παιδεία, κ.λπ.
γ. Καθορίζεται η διαδικασία υποβολής ηλεκτρονικά της αίτησης καταβολής Α.ΝΗ.Κ.Ο., από τους δικαιούχους, στους οποίους παρέχεται επίσης η δυνατότητα υποβολής προσφυγής ενώπιον Τριμελούς Επιτροπής που είναι άμισθη και συγκροτείται στη Γενική Γραμματεία Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής, από τον αρμόδιο Υπουργό.
δ. Ως αρμόδια όργανα υλοποίησης της σχετικής διαδικασίας ορίζονται η Γενική Γραμματεία Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, οι μνημονευόμενες Υπηρεσίες με τις οποίες αυτή συνεργάζεται και οι δήμοι στους οποίους εφαρμόζεται το μέτρο.
Για τη λειτουργία του μέτρου Μ.Ι., αναπτύσσεται στη Γενική Γραμματεία Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής πληροφοριακό σύστημα, το οποίο διασυνδέεται με πληροφοριακά συστήματα των συναρμόδιων Υπουργείων, για τη διασταύρωση των στοιχείων και την εξυπηρέτηση των δικαιούχων.
Στα στελέχη των ανωτέρω Υπηρεσιών παρέχονται προγράμματα ενημέρωσης και επιμόρφωσης από το Εθνικό Κέντρο Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης. (άρθρα 3-6)
4.α. Προβλέπεται ότι, η καταβολή του Α.ΝΗ.Κ.Ο. στους δικαιούχους διενεργείται είτε με κατάθεση σε τραπεζικό λογαριασμό του ποσού που αναλογεί στο εισιτήριο για ταξίδι που έχει πραγματοποιηθεί είτε με κατευθείαν καταβολή του κατά το χρόνο έκδοσης του εισιτηρίου με αντίστοιχη μείωση της τιμής του και απόδοσή του στην ακτοπλοϊκή εταιρεία. Προς τούτο τα εκδοθέντα εισιτήρια πρέπει να αναγράφουν τον Μοναδικό Αριθμό Νησιώτη (Μ.Α.Ν.).
β. Ορίζεται ρητά ότι, το Α.ΝΗ.ΚΟ. είναι αφορολόγητο και ακατάσχετο στα χέρια του Δημοσίου ή τρίτων, κατά παρέκκλιση κάθε διάταξης, δεν υπόκειται σε οποιαδήποτε κράτηση, δεν δεσμεύεται και δεν συμψηφίζεται με βεβαιωμένες οφειλές στη Φορολογική Διοίκηση και στο υπόλοιπο Δημόσιο, τα ασφαλιστικά ταμεία ή τα πιστωτικά ιδρύματα και δεν υπολογίζεται στα εισοδηματικά όρια για την καταβολή οποιασδήποτε παροχής κοινωνικού ή προνοιακού χαρακτήρα Για την είσπραξη του δεν απαιτείται η προσκόμιση φορολογικής και ασφαλιστικής ενημερότητας.
Επίσης, το Α.ΝΗ.Κ.Ο. δεν προσμετράται στο ετήσιο καθαρό οικογενειακό εισόδημα και δεν υπόκειται στην ειδική εισφορά αλληλεγγύης (άρ. 43Α του ν. 4172/2013). Τα παραπάνω ισχύουν και αν ο δικαιούχος είναι νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα, με τις προβλεπόμενες επιφυλάξεις (άρθρο 47 παρ. 1, v.4172/2013 περί φορολόγησης κέρδους από επιχειρηματική δραστηριότητα, σε περίπτωση διανομής ή κεφαλαιοποίησής του).
γ. Προσδιορίζονται οι λόγοι διακοπής καταβολής του Α.ΝΗ.Κ.Ο. Ο δικαιούχος, στην περίπτωση αυτή, οφείλει να προβεί σε ενέργειες διακοπής του, που διενεργούνται μέσω του πληροφοριακού συστήματος του Μ.Ι. (άρθρα 7-8)
5.α. Μέσα σε τρία (3) έτη από τη θέση σε ισχύ του υπό ψήφιση νόμου, κυρώνεται, με υπουργική απόφαση, η «Εθνική Πολιτική Υλοποίησης του Μ.Ι.», στην οποία εντάσσεται η υλοποίηση του μέτρου του Μ.Ι.
β. Καθορίζονται τα κριτήρια που λαμβάνονται υπόψη για τη διαμόρφωση της προαναφερόμενης πολιτικής, τα οποία επαναξιολογούνται και επικαιροποιούνται κάθε τρία (3) χρόνια ή και νωρίτερα, εάν μεταβάλλονται τα κρίσιμα δεδομένα. Στο πλαίσιο αυτό, προβλέπεται και η διατύπωση γνώμης από την Υποεπιτροπή Νησιωτικών και Ορεινών περιοχών της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Περιφερειών, σύμφωνα με τα οριζόμενα στον Κανονισμό της Βουλής.
γ. Προβλέπεται η πιλοτική εφαρμογή του μέτρου του Μ.Ι., τον Ιούλιο 2018, η οποία αφορά σε ωφελούμενες μονάδες και ωφελούμενες επιχειρήσεις με κατοικία ή μόνιμη έδρα, αντίστοιχα, στα μνημονευόμενα νησιά.[Αγαθονήσι, Αγιο Ευστράτιο, Αγιο Μηνά, Αλιμία, Ανάφη, Αντίψαρα, Αρκιούς, Αρμάθια, Αστυπάλαια, Γυαλί, Δονούσα, Ερρικούσα, Ηρακλειά, Θύμαινα, Ικαρία, Κάλυμνο, Κάρπαθο, Κάσο, Καστελόριζο, Κίναρο, Κουφονήσια, Κω, Αέβιθα, Λειψούς, Λέρο, Λέσβο, Λήμνο, Μαθράκι, Μάραθο, Νίμο, Νίσυρο, Οθωνούς, Οινούσσες, Πάτμο, Σάμο, Σαμοθράκη, Σαρία, Στρογγυλή, Σύμη, Σύρνα, Σχοινούσα, Τέλενδο, Τήλο, Φαρμακονήσι, Φούρνους, Χάλκη, Χίο, Ψαρά και.Ψέριμο]
ε. Παρέχονται οι αναγκαίες εξουσιοδοτήσεις, για τον καθορισμό με κ.υ.α., μεταξύ άλλων:
– του καταβαλλόμενου ποσού Α.ΝΗ.Κ.Ο. για κάθε έτος, της διαδικασίας, του χρόνου και του τρόπου καταβολής του Α.ΝΗ.ΚΟ., του Κ.Μ.Ι., του πραγματικού μεταφορικού κόστους, του αριθμού των εισιτηρίων, της διαδικασίας υποβολής των αιτήσεων πιστοποίησης, των ειδικών κατηγοριών μόνιμων κατοίκων, οι οποίοι χρειάζονται περισσότερα εισιτήρια λόγω συχνών μετακινήσεων, της διαδικασίας αναδιανομής των αδιάθετων κατά το τέλος της χρονικής περιόδου χρήσης εισιτηρίων,
– λοιπών διαδικαστικών ζητημάτων (εμπλεκόμενες υπηρεσίες, επιμέρους αρμοδιότητες, συγκρότηση της Τριμελούς Επιτροπής Ενστάσεων, η διαδικασία, χρόνος και τρόπος καταβολής του Α.ΝΗ.ΚΟ., κ.λπ.). (άρθρα 9-11).
