Σε «εμπορικό πόλεμο» προχωρούν οι ΗΠΑ, καθώς ανακοίνωσαν ότι προχωρούν στην επιβολή δασμών στις εισαγωγές αλουμινίου και χάλυβα από τον Καναδά, το Μεξικό και την Ευρωπαϊκή Ένωση, τερματίζοντας μια δίμηνη εξαίρεση.
Ο υπουργός Εμπορίου των ΗΠΑ Γουίλμπουρ Ρος δήλωσε στους δημοσιογράφους σε τηλεφωνική ενημέρωση πως δασμοί 25% στις εισαγωγές χάλυβα και 10% στις εισαγωγές αλουμινίου από την ΕΕ, τον Καναδά και το Μεξικό θα τεθούν σε ισχύ τα μεσάνυχτα (07:00 της Παρασκευής ώρα Ελλάδας).
«Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν μπορεί να μείνει άπραγη (…). Αυτό που εκείνοι μπορούν να κάνουν, εμείς είμαστε ικανοί να κάνουμε ακριβώς το ίδιο» είπε ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ.
«Επομένως, αμέσως θα προσφύγουμε στον Παγκόσμιο Οργανισμού Εμπορίου» για την επίλυση της διένεξης και «θα ανακοινώσουμε αντίμετρα εντός των επόμενων ωρών».
«Είναι απόλυτα απαράδεκτο το γεγονός ότι η μια χώρα επιβάλλει μονομερώς μέτρα όταν έχει να κάνει με το παγκόσμιο εμπόριο» υπογράμμισε ο επικεφαλής της Κομισιόν.
Οι φτωχοί θα πληγούν περισσότερο
Οι φτωχότεροι είναι εκείνοι που κινδυνεύουν να πληγούν περισσότερο από έναν εμπορικό πόλεμο, προειδοποίησε η γενική διευθύντρια του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου Κριστίν Λαγκάρντ, μετά την ανακοίνωση της Ουάσινγκτον.
«Σε τελική ανάλυση, αν διαταραχθεί το διεθνές εμπόριο, αν το επίπεδο εμπιστοσύνης μεταξύ των οικονομικών παραγόντων μειωθεί σημαντικά, αυτοί που θα υποφέρουον περισσότερο είναι οι φτωχότεροι» είπε η Λαγκάρντ. Όπως εξήγησε, οι πιο φτωχοί είναι εκείνοι που αγοράζουν καταλανωτικά είδη σε χαμηλές τιμές.
Σύμφωνα με τους οικονομικούς αναλυτές, ένας τέτοιος πόλεμος διαρκείας μπορεί να έχει επιπτώσεις σε όλα τα επίπεδα. Κατ’ αρχάς στην συναλλαγματική ισοτιμία και στο πώς θα διαμορφωθεί η αγορά.
Σε πρόσφατη ανάλυση της Goldman Sachs αναλύονταν τα σενάρια από μια τέτοια εξέλιξη. Κατ’ αρχάς το μακροοικονομικό κόστος θα αυξηθεί σημαντικά εάν κλιμακωθεί ο εμπορικός πόλεμος.
Ένας σοβαρός εμπορικός πόλεμος – στον οποίο ο καθένας επιβάλλει δασμούς σε όλους τους άλλους – οδηγεί σε υψηλότερο παγκόσμιο πληθωρισμό, σε αυστηρότερη νομισματική πολιτική και βραδύτερη ανάπτυξη.
Η συρρίκνωση αυτή ενισχύεται εάν οι τιμές των μετοχών μειωθούν σε ολόκληρο τον κόσμο.
Οι ανοικτές οικονομίες με εμπορικά πλεονάσματα – όπως η ευρωζώνη – πλήττονται περισσότερο σε αυτό το σενάριο. Η Goldman Sachs προβλέπει 4 σενάρια για το τι θα μπορούσε να συμβεί στη συνέχεια:
Δασμοί από τις ΗΠΑ χωρίς αντίποινα
Σε αυτό το σενάριο το επιτόκιο και η συναλλαγματική ισοτιμία θα ανταποκριθούν ενδογενώς στους δασμούς, αλλά οι τιμές των μετοχών παραμένουν αμετάβλητες.Εφόσον οι εμπορικοί εταίροι της δεν αντιτάσσονται – οι δασμοί των εισαγωγών στις ΗΠΑ έχουν μικρές θετικές επιπτώσεις στο πραγματικό ΑΕΠ των ΗΠΑ.
Η αύξηση των τιμών εισαγωγών μειώνει τις εισαγωγές, γεγονός που ενισχύει την εγχώρια παραγωγή και επομένως το ΑΕΠ.
Η άνοδος της ανάπτυξης είναι αρκετή για να αντισταθμίσει τις αρνητικές επιπτώσεις από τον υψηλότερο πληθωρισμό, γεγονός που οδηγεί σε υψηλότερα επιτόκια και ισχυρότερο δολάριο.
Ένας εμπορικός πόλεμος επικεντρωμένος στις ΗΠΑ
Σε αυτό το σενάριο οι δασμοί των ΗΠΑ οδηγούν σε αντίποινα από τους εμπορικούς εταίρους και σε περαιτέρω αυξήσεις των τιμολογίων των ΗΠΑ. Οι δασμοί σε όλο το εμπόριο προς και από τις ΗΠΑ θα αυξηθούν κατά 5 ποσοστιαίες μονάδες, ενώ δεν αποκλείεται η ΕΕ και η Κίνα να θέσουν ένα κοινό συντελεστή δασμού εναντίον των αμερικανικών εισαγωγών, αλλά δεν θα δημιουργήσουν εμπορικούς φραγμούς μεταξύ τους.
Όλοι χάνουν σε εμπορικό πόλεμο.
Οι επιπτώσεις είναι τώρα αρνητικές για τις ΗΠΑ, καθώς οι δασμοί επιβραδύνουν τις αμερικανικές εξαγωγές, ο πληθωρισμός παραμένει υψηλότερος από ό, τι στην βασική γραμμή χωρίς δασμούς, η Fed αυξάνει τα επιτόκια ελαφρώς πιο γρήγορα και το δολάριο ενισχύεται περισσότερο.
Τα αντίποινα των εμπορικών εταίρων εμποδίζουν τις αρνητικές εμπορικές επιπτώσεις των τιμολογίων των ΗΠΑ, αλλά η ανάπτυξη παραμένει χαμηλότερη λόγω των υψηλότερων επιτοκίων.
Έτσι, τα αποτελέσματα παραμένουν πολύ μικρά ακόμη και για δασμό 5% σε όλες τις συναλλαγές από και προς τις ΗΠΑ.
Ένας ήπιος παγκόσμιος εμπορικός πόλεμος
Υποθέτουμε ότι κάθε χώρα επιβάλλεται δασμός 5% σε όλους τους άλλους. Για παράδειγμα, η ΕΕ θέτει ένα δασμό εναντίον της Κίνας ως απάντηση στα τιμολόγια χάλυβα των ΗΠΑ, σε μια προσπάθεια να αποτραπεί η ροή κινεζικού χάλυβα στην Ευρώπη.
Το παγκόσμιο κόστος του προστατευτισμού αυξάνεται κυρίως όταν ξεσπάει ένας σοβαρός εμπορικός πόλεμος, όπου οι δασμοί αυξάνονται παντού.
Ο παγκόσμιος πληθωρισμός τώρα αυξάνεται λίγο περισσότερο, επιβαρύνοντας τις παγκόσμιες καταναλωτικές δαπάνες και αναγκάζοντας τις κεντρικές τράπεζες να αυξήσουν τα επιτόκια.
Οι ανοιχτές οικονομίες και οι χώρες με εμπορικά πλεονάσματα επηρεάζονται περισσότερο, ιδιαίτερα στην Ευρώπη.
Αυτό συμβαδίζει με την άποψη ότι η ευρωζώνη έχει να χάσει πολλά από έναν εμπορικό πόλεμο.
Παγκόσμιος εμπορικός πόλεμος με πωλήσεις μετοχών
Οι παγκόσμιες αγορές μετοχών θα μειωθούν κατά 10%. Το κόστος ενός εμπορικού πολέμου αυξάνεται περαιτέρω εάν οι αγορές στοιχείων ενεργητικού κινδύνου υποχωρήσουν.
Η πτώση των τιμών των μετοχών ενισχύει τις αρνητικές επιπτώσεις του εμπορικού πολέμου.
Όπως θα περίμενε κανείς, η αρνητική ανταπόκριση της αγοράς έχει πιο σοβαρές συνέπειες σε χώρες με μεγάλες αγορές μετοχών, ιδιαίτερα στις ΗΠΑ, και το δολάριο αρχίζει να αποδυναμώνεται σε αυτό το σενάριο.
