Ο δρόμος για την προσφυγή στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο έχει διάφορα στάδια και είναι «κατασκευασμένος» έτσι ώστε να μπορεί να φτάνει ως εκεί κάθε αδικημένος πολίτης, εύκολακαι γρήγορα, ακόμα κι αν μένει σε κάποια ακριτική περιοχή ή δεν έχει τα αναγκαία οικονομικά μέσα.
ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ
Για να επιληφθεί το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, θα πρέπει:
Α. ΝΑ ΕΧΟΥΝ ΕΞΑΝΤΛΗΘΕΙ ΤΑ ΕΣΩΤΕΡΙΚΑ ΕΝΔΙΚΑ ΜΕΣΑ
Ο προσφεύγων δηλαδή θα πρέπει να έχει φέρει την υπόθεσή του ενώπιον των δικαστηρίων της χώρας του έως τον ανώτατο βαθμό δικαιοδοσίας, εν προκειμένω για τη χώρα μας να έχει φτάσει μέχρι τον Άρειο Πάγο ή το Συμβούλιο της Επικρατείας ή το Ελεγκτικό Συνέδριο, ανάλογα με τη φύση της διαφορά.
Β. ΝΑ ΜΗΝ ΕΧΟΥΝ ΠΑΡΕΛΘΕΙ ΕΞΙ ΜΗΝΕΣ
Η εξάμηνη προθεσμία εκκινεί κατ’αρχήν είτε από την ημερομηνία κατά την οποία καθαρογράφηκε και καταχωρήθηκε η απόφαση του ανώτατου εθνικού δικαστηρίου ή αρχής, είτε από την ημερομηνία που επιδόθηκε στον προσφεύγοντα ή στον εκπρόσωπό του. Η προθεσμία εκπνέει την τελευταία ημέρα του εξαμήνου, ακόμη και αν είναι Κυριακή ή αργία.
Σε περίπτωση που δεν υφίσταται διαθέσιμο ένδικο μέσο για κάποια αιτίαση, η εξάμηνη προθεσμία εκκινεί από την ημερομηνία της επίδικης πράξης, γεγονότος ή απόφασης.
Γ. ΝΑ ΥΦΙΣΤΑΤΑΙ Ο ΠΡΟΣΦΕΥΦΩΝ ΟΥΣΙΩΔΗ ΒΛΑΒΗ
Αν δεν πληρούνται οι ανωτέρω προϋποθέσεις η προσφυγή θα απορριφθεί ως απαράδεκτη.
ΚΟΣΤΟΣ
Η διαδικασία ενώπιον του ΕΔΔΑ είναι ΔΩΡΕΑΝ. Δηλαδή για να προσφύγει o ενδιαφερόμενος στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο δεν υποβάλλεται σε δικαστικά έξοδα, παράβολο, δικαστικό ένσημο και τέλη. Σε περίπτωση δε που απορριφθεί η προσφυγή του είτε ως απαράδεκτη είτε ως αβάσιμη, ο προσφεύγων δεν καταδικάζεται σε δικαστική δαπάνη. Τα μοναδικά έξοδα είναι αυτά της αλληλογραφίας με το Δικαστήριο (συστημένες επιστολές ή courier) και βεβαίως η αμοιβή του δικηγόρου του.
ΕΚΠΡΟΣΩΠΗΣΗ ΕΝΩΠΙΟΝ ΤΟΥ ΕΔΔΑ
Ο ενδιαφερόμενος προβλέπεται ότι μπορεί να προσφύγει απευθείας ο ίδιος, χωρίς να απαιτείται η εκπροσώπηση από δικηγόρο στο αρχικό στάδιο της διαδικασίας. Πλην όμως, όπως έχει δείξει η ιστορία –απορρίπτεται ποσοστό πλέον του 90% των προσφυγών που φτάνουν στο ΕΔΔΑ– η συνδρομή ενός δικηγόρου, εξειδικευμένου μάλιστα στο σχετικό πεδίο του Δικαίου, αυξάνει και τον δείκτη επιτυχίας της δικαστικής νίκης, που είναι και το ζητούμενο για τους προσφεύγοντες.
ΕΞΕΤΑΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΦΥΓΗΣ
Μία προσφυγή μπορεί να ακολουθήσει διαφορετικές διαδρομές κατά την εξέτασή της από το Δικαστήριο:
- To Δικαστήριο μπορεί να απορρίψει την προσφυγή ως απαράδεκτη, όπου αυτό είναι προφανές. Απόφαση ιδιαίτερα κρίσιμη καθώς δεν επιδέχεται άσκηση ενδίκου μέσου.
- Το Δικαστήριο μπορεί να κοινοποιήσει την υπόθεση στο εγκαλούμενο Κράτος, θέτοντάς του ερωτήματα για να προβεί το τελευταίο σε παρατηρήσεις Επ’ αυτών των παρατηρήσεων έχει τη δυνατότητα να απαντήσει ο προσφεύγων. Ακροαματική διαδικασία λαμβάνει χώρα μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις. Τέλος, το Δικαστήριο, αφού λάβει υπόψη τις παρατηρήσεις του Κράτους και του ενδιαφερόμενου εκδίδει απόφαση η οποία δεν καθίσταται οριστική παρά μόνο αφού εκπνεύσει η προθεσμία των τριών μηνών εντός της οποίας ο προσφεύγων ή η Κυβέρνηση μπορούν να ζητήσουν την παραπομπή της υπόθεσης ενώπιον του Τμήματος Ευρείας Σύνθεσης για επανεξέταση. Εάν η παραπομπή γίνει δεκτή από το Συμβούλιο του Τμήματος Ευρείας Σύνθεσης, η υπόθεση εξετάζεται εκ νέου, ενδεχομένως και με τη διενέργεια ακροαματικής διαδικασίας. Η απόφαση που εκδίδει το Τμήμα Ευρείας Σύνθεσης είναι αμετάκλητη.
ΔΙΑΡΚΕΙΑ
Η δικαστική αυτή διαδρομή δεν μπορούμε εκ των προτέρων να πούμε πόσο θα διαρκέσει. Το Δικαστήριο προσπαθεί να εξετάζει τις υποθέσεις μέσα σε διάστημα τριών ετών από την εισαγωγή τους. Ορισμένες προσφυγές μπορούν να χαρακτηριστούν ως επείγουσες και να εξεταστούν κατά προτεραιότητα.
