Με τις διατάξεις της παρ.5 του άρθρου 67 του ΚΦΕ προβλέπονται οι περιπτώσεις εκείνες, κατά τις οποίες τη δήλωση φορολογίας εισοδήματος δεν υποβάλει ο ίδιος ο φορολογούμενος, αλλά άλλο πρόσωπο.
Υπόχρεος σε υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος σε περίπτωση πτώχευσης ή σχολάζουσας κληρονομίας ή επιδικίας ή μεσεγγύησης
Με την περίπτ.α’ της παρ.5 του άρθρου 67 του ΚΦΕ προβλέπεται ότι:
- υπόχρεος σε υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος στην περίπτωση πτώχευσης είναι ο σύνδικος πτώχευσης ο οποίος διαχειρίζεται την πτωχευτική περιουσία και όχι ο πτωχεύσας. Στην περίπτωση αυτή, σύμφωνα με την παρ.9 του άρθρου 1 της ΠΟΛ.1068/2018 ΑΔΑΑΔΕ, υποβάλλονται δύο φορολογικές δηλώσεις, μία από το σύνδικο πτώχευσης για την πτωχευτική περιουσία σε χειρόγραφη μορφή στην αρμόδια ΔΟΥ και μία από τον πτωχό για την τυχόν μη πτωχευτική περιουσία και εισοδήματα ηλεκτρονικά. Η δήλωση φορολογίας εισοδήματος υποβάλλεται στο όνομα του πτωχού, ενώ τα στοιχεία του συνδίκου στο χώρο της δήλωσης που αφορά τον «εκπρόσωπο» (ΠΟΛ.1088/2015 ΑΓΓΔΕ, Ν.3506/57, 1084566/1980/07-11-2006 έγγραφα και 1052/15-03- 2007 εγκύκλιος Υπ. Οικονομικών).
- Υπόχρεος σε υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος επί σχολάζουσας κληρονομίας είναι ο κηδεμόνας αυτής ο οποίος την υποβάλει (τη δήλωση) στο όνομα της σχολάζουσας κληρονομίας στον προϊστάμενο της ΔΟΥ που βρίσκεται η κατοικία ή η έδρα της επαγγελματικής δραστηριότητας του κληρονομουμένου (ΠΟΛ.1052/25-10-1998 εγκύκλιος του Υπ. Οικονομικών).
Σημειώνεται ότι κατά το άρθρο 1865 του Αστικού Κώδικα (ΑΚ): «Περιπτώσεις. Αν ο κληρονόμος είναι άγνωστος ή δεν είναι βέβαιο αν αποδέχθηκε την κληρονομιά, το δικαστήριο της κληρονομίας ύστερα από αίτηση εκείνου που έχει έννομο συμφέρον ή και αυτεπαγγέλτως, διορίζει κηδεμόνα της κληρονομίας. Σε κατεπείγουσες περιπτώσεις ο εισαγγελέας πρωτοδικών διορίζει προσωρινό κηδεμόνα. Αυτός οφείλει χωρίς υπαίτια καθυστέρηση να προκαλέσει το διορισμό οριστικού κηδεμόνα από το δικαστήριο». Σχετικές και οι διατάξεις των άρθρων 1866 και 1868 του ΑΚ, καθώς και σχετικές διατάξεις του Ρωμαϊκού Δικαίου που αναφέρονται στη σχολάζουσα κληρονομία. Όσο χρόνο η κληρονομία είναι σχολάζουσα θα υποβάλλεται φορολογική δήλωση από τον κηδεμόνα της για τα εισοδήματά της.
- Υπόχρεος σε υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος στην περίπτωση επιδικίας είναι ο προσωρινός διαχειριστής. Επίδικο πράγμα είναι αυτό που έγινε αιτία δίκης ή αντικείμενο διαφοράς. Στην περίπτωση που το αντικείμενο της επιδικίας έχει εισόδημα η φορολογική δήλωση για το εισόδημά του (δηλαδή του επίδικου αντικειμένου) υποβάλλεται από τον προσωρινό διαχειριστή, ο οποίος είναι φυσικό πρόσωπο και διορίζεται από το δικαστήριο για το μεταβατικό διάστημα έως ότου να διοριστεί επίτροπος κ.λπ.
- Υπόχρεος υποβολής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος στην περίπτωση μεσεγγύησης είναι ο μεσεγγυούχος. Μεσεγγύηση είναι η δέσμευση ενός επίδικου αντικειμένου ή χρηματικού ποσού από κάποιο τρίτο πρόσωπο για ασφάλεια, μέχρις ότου εκδοθεί γι’ αυτό απόφαση δικαστηρίου ή άλλης διοικητικής αρχής, που να λύνει οριστικά τη διασφάλιση των επιδίκων.
Υπόχρεος σε υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος στην περίπτωση ανηλίκων τέκνων ή αυτών που έχουν υποβληθεί σε δικαστική συμπαράσταση
Με την περίπτ. β’ της παρ.5 του άρθρου 67 του ΚΦΕ, προβλέπεται ότι υπόχρεος σε υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος για τους ανήλικους ή αυτούς οι οποίοι έχουν υποβληθεί σε δικαστική συμπαράσταση είναι, κατά περίπτωση, ο επίτροπος ή ο κηδεμόνας ή ο δικαστικός συμπαραστάτης.
Υπόχρεοι σε υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος αποβιώσαντος
Υπόχρεος σε υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, σύμφωνα με την περίπτ. γ’ της παρ.5 του άρθρου 67 του ΚΦΕ, προβλέπεται ότι σε περίπτωση θανάτου του φορολογούμενου πολίτη, είναι οι κληρονόμοι για τα εισοδήματά του μέχρι τη χρονολογία του θανάτου του. Περαιτέρω το Υπ. Οικονομικών με το 1033724/632/09-04-2002 έγγραφό του έχει δεχθεί ότι από τις σχετικές διατάξεις του ΚΦΕ δεν προκύπτει υποχρέωση των κληρονόμων για υποβολή από κοινού μιας φορολογικής δήλωσης για το σύνολο των εισοδημάτων του αποβιώσαντος. Αντίθετα, με την ΠΟΛ.128/14-09-1993 εγκύκλιο τού Υπ. Οικονομικών έχει γίνει δεκτό ότι σε περίπτωση θανάτου του φορολογουμένου οι κληρονόμοι του έχουν υποχρέωση να υποβάλουν φορολογική δήλωση για τα εισοδήματα που απέκτησε ο αποβιώσας φορολογούμενος όσο ζούσε και μάλιστα ο καθένας από αυτούς (τους κληρονόμους) έχει υποχρέωση να υποβάλει δήλωση για το σύνολο των εισοδημάτων του θανόντα και ανεξάρτητα από τον λόγο της κληρονομικής του μερίδας και της ευθύνης του για τα χρέη της κληρονομίας μεταξύ των οποίων περιλαμβάνεται και η απαίτηση του Δημοσίου για την καταβολή του φόρου εισοδήματος. Συνεπώς, ο κάθε κληρονόμος έχει υποχρέωση να υποβάλει δήλωση φορολογίας εισοδήματος, στην οποία θα δηλώνει το σύνολο των εισοδημάτων του θανόντος, θα καταβάλει όμως μόνο το ποσό του φόρου που αντιστοιχεί στο ποσοστό της κληρονομικής του μερίδας (1023256/453/04-04-1997, 1050904/974/19-05-2005 έγγραφα του Υπ. Οικονομικών).
Το κείμενο αποτελεί απόσπασμα από άρθρο του κ. Κοψιαύτη Ανδρέα με τίτλο «Δήλωση φορολογίας εισοδήματος φορολογικού έτους 2017» που δημοσιεύθηκε στο τεύχος Ιουνίου 2018 του περιοδικού Epsilon7.
