Δυο επιδόματα – παροχές προβλέπει το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο για τους εκατοντάδες χιλιάδες εργαζομένους που μένουν απλήρωτοι από τους εργοδότες τους.
Εκτιμήσεις στελεχών της αγοράς κάνουν λόγο για περίπου ένα εκατομμύριο μισθωτούς, στους οποίους οφείλονται λίγα ή περισσότερα δεδουλευμένα. Οι καθυστερήσεις μισθών από ένα έως και αρκετά μηνιάτικα είναι καθημερινότητα για πολλούς εργαζόμενους. Το money–money.gr παρουσιάζει αναλυτικά τα δυο επιδόματα – παροχές που δικαιούνται οι εργαζόμενοι – άνεργοι στους οποίους οφείλονται δεδουλευμένα και καθυστερημένοι μισθοί. Το επίδομα αφερεγγυότητας και το επίδομα επίσχεσης είναι οι δύο βασικές παροχές για τους εγκλωβισμένους εργαζόμενους και σήμερα παρουσιάζουμε όλες τις λεπτομέρειες για τις προϋποθέσεις χορήγησης όπως επίσης και για το ύψος τους.
- Επίδομα αφερεγγυότητας
Το επίδομα αφερεγγυότητας κυμαίνεται από ένα έως και τρία οφειλόμενα μηνιάτικα. Εάν δηλαδή ο εργοδότης οφείλει δυο μηνιαίους μισθούς, ο εργαζόμενος μπορεί να λάβει δυο μηνιάτικα. Αν ο εργοδότης οφείλει πέντε μηνιαίους μισθούς, ο εργαζόμενος μπορεί να λάβει τρία μηνιάτικα. Προσοχή, πρόκειται για ανεξόφλητες, λόγω αφερεγγυότητας του εργοδότη, αποδοχές που προέρχονται από σύμβαση ή σχέση εξαρτημένης εργασίας (μισθωτή απασχόληση). Ο ΟΑΕΔ υποκαθιστά τον εργοδότη και καταβάλλει ανεξόφλητες αποδοχές και εισφορές κοινωνικής ασφάλισης. Αφερέγγυος εργοδότης είναι:
α) φυσικό ή εταιρεία (νομικό πρόσωπο) που περιέρχεται σε κατάσταση παύσης ή αναστολής των πληρωμών του και είτε κηρύσσεται σε πτώχευση με απόφαση δικαστηρίου είτε διαπιστώνεται ότι η επιχείρηση έκλεισε οριστικά και λόγω ανεπάρκειας του ενεργητικού δεν συντρέχει λόγος κίνησης της διαδικασίας πτώχευσης. Ως ημερομηνία επέλευσης της αφερεγγυότητας, θεωρείται η ημερομηνία υποβολής της αίτησης για την κίνηση της πτωχευτικής διαδικασίας.
β) προβληματική επιχείρηση που υποβάλλεται σε ειδική εκκαθάριση
γ) ασφαλιστική επιχείρηση της οποίας η άδεια λειτουργίας ανακλήθηκε με απόφαση του αρμοδίου υπουργού, λόγω παράβασης διατάξεων της ασφαλιστικής νομοθεσίας και τίθεται σε αναγκαστική ασφαλιστική εκκαθάριση
δ) κάθε εργοδότης, φυσικό ή νομικό πρόσωπο, που η επιχείρησή του τέθηκε κατά το νόμο σε συλλογική διαδικασία αφερεγγυότητας, η οποία οδηγεί σε απαλλοτρίωση της περιουσίας του εργοδότη για την ικανοποίηση των πιστωτών του.
Χρονική προυπόθεση
Προσοχή, οι οφειλόμενες αποδοχές πρέπει να εμπίπτουν στο χρονικό διάστημα των 6 μηνών που προηγείται από :
-
- την υποβολή αίτησης ή δήλωσης για κήρυξη της πτώχευσης (εφόσον εκδοθεί απόφαση που κηρύσσει τον εργοδότη σε πτώχευση ή διαπιστωθεί ότι η επιχείρηση έκλεισε οριστικά και ότι λόγω ανεπάρκειας του ενεργητικού δεν δικαιολογείται η έναρξη διαδικασίας πτώχευσης)
- τη δημοσίευση της προβλεπόμενης υπουργικής απόφασης περί ασφαλιστικής εκκαθάρισης
- τη δημοσίευση της απόφασης, με την οποία ο εργοδότης τίθεται σε συλλογική διαδικασία αφερεγγυότητας, πέραν της πτώχευσης, που οδηγεί σε απαλλοτρίωση της περιουσίας του για την ικανοποίηση των πιστωτών του.
Ύψος ποσού
Το ύψος του επιδόματος αφερεγγυότητας δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να ξεπεράσει τους 3 μηνιαίους μισθούς, όπως όμως προβλέπονται από τις αντίστοιχες συλλογικές συμβάσεις εργασίας. Δηλαδή αν ο εργαζόμενος ελάμβανε με προσωπική συμφωνία επιπλέον αποδοχές από την συλλογική του σύμβαση, θα λάβει ως επίδομα αφερεγγυότητας τον μισθό που προβλέπει η συλλογική του σύμβαση. Από το Ταμείο Αφερεγγυότητας του ΟΑΕΔ καλύπτονται οι νόμιμοι μισθοί καθώς και τυχόν απλήρωτα δώρα εορτών, Πάσχα ή Χριστουγέννων και επίδομα αδείας, εφόσον αυτά εμπίπτουν στο κρίσιμο χρονικό διάστημα που ορίζει ο νόμος. Δεν καταβάλλεται η αποζημίωση λόγω απόλυσης, καθόσον δεν θεωρείται αποδοχές.
Το δικαίωμα ασκείται με έγγραφη αίτηση του εργαζομένου προς την αρμόδια υπηρεσία του ΟΑΕΔ, το αργότερο μέσα σε ένα 6μηνο από τη δημοσίευση της απόφασης για την κήρυξη του εργοδότη σε κατάσταση πτώχευσης ή από τη δημοσίευση της Υπουργικής Απόφασης περί ασφαλιστικής εκκαθάρισης ή από τη δημοσίευση της απόφασης με την οποία ο εργοδότης τίθεται σε συλλογική διαδικασία αφερεγγυότητας, πέραν της πτώχευσης, που οδηγεί σε απαλλοτρίωση της περιουσίας του για την ικανοποίηση των πιστωτών του. Για την υποβολή της αίτησης απαιτούνται :
Α) Δικαιολογητικά για την εγγραφή στο μητρώο του ΟΑΕΔ
- Επίσημο έγγραφο από το οποίο θα προκύπτει ο ΑΦΜ
- Λογαριασμό ΔΕΚΟ ή εταιρείας σταθερής τηλεφωνίας, ή αντίγραφο συμφωνητικού μίσθωσης κατοικίας, κατατεθειμένου στην αρμόδια Δ.Ο.Υ.
- Παραστατικό ταυτοπροσωπίας σε ισχύ (Δελτίο ταυτότητας, Διαβατήριο κ.λ.π.)
- Επίσημο έγγραφο από το οποίο θα προκύπτει ο ΑΜΚΑ
- Άδεια διαμονής ή εργασίας προκειμένου περί ανέργων πολιτών υπηκόων τρίτων χωρών.
Β) Δικαιολογητικά για την επιδότηση
- Βεβαίωση του συνδίκου της πτώχευσης ή του Γραμματέα του πτωχευτικού δικαστηρίου στη περίπτωση που η επιχείρηση κηρύχθηκε σε πτώχευση ή βεβαίωση του οικείου εκκαθαριστή για τις λοιπές περιπτώσεις από την οποία να προκύπτει το ύψος των ανεξόφλητων αποδοχών που αναγγέλθηκαν προς επαλήθευση ή ικανοποίηση καθώς και ο χρόνος στην οποία ανάγονται αυτές.
- Δικαιολογητικό από το οποίο να προκύπτει ο ΑΜ ΙΚΑ του ενδιαφερομένου.
- Υπεύθυνη δήλωση του Ν. 1599/86 για το ύψος των ανεξόφλητων αποδοχών και την περίοδο στην οποία αναφέρονται.
- ΙΒΑΝ λογ/σμού ΕΤΕ στον οποίο ο ενδιαφερόμενος πρέπει να εμφανίζεται ως πρώτος δικαιούχος.
- Επίδομα επίσχεσης εργασίας ή λόγω διακοπής εργασιών της επιχείρησης
Εάν ο εργοδότης καθυστερεί να καταβάλλει τις αποδοχές που οφείλει στο μισθωτό του σημαντικό χρόνο, τότε αυτός έχει δικαίωμα να προβεί σε επίσχεση της εργασίας του. Δηλαδή δικαιούται να δηλώσει στον εργοδότη ότι διακόπτει την εργασία του, μέχρις ότου να καταβληθούν οι καθυστερούμενες αποδοχές του. Ο εργοδότης υποχρεούται να του καταβάλει τις οφειλόμενες αποδοχές όπως επίσης και τις αποδοχές για το χρονικό διάστημα κατά το οποίο διαρκεί η επίσχεση της εργασίας. Κατά το χρονικό αυτό διάστημα, ο εργαζόμενος δεν υποχρεούται να παρουσιάζεται στην επιχείρηση, ενώ δύναται επιπλέον να απασχοληθεί σε άλλο εργοδότη, υπό την προϋπόθεση ότι είναι έτοιμος να προσφέρει την εργασία του, μόλις αρθεί η υπερημερία του πρώτου εργοδότη. Δεν μπορεί να ασκηθεί επίσχεση εργασίας με σκοπό τον εξαναγκασμό του εργοδότη για αυξήσεις αποδοχών ή άλλες παροχές που δεν είναι ληξιπρόθεσμες.
Η επίσχεση γίνεται με αντίστοιχη δήλωση βούλησης που πρέπει να είναι σαφής και ατομική. Απλή άρνηση εργασίας δεν αρκεί, καθώς υπάρχει κίνδυνος να εκληφθεί ως παραίτηση. Προσοχή, η άσκηση του δικαιώματος δεν πρέπει να είναι καταχρηστική. Συνεπώς αν σε εύλογο χρονικό διάστημα δεν καταβληθούν οι αποδοχές στον μισθωτό μπορεί να προβεί σε επίσχεση εργασίας.
Στους εργαζόμενους που προβαίνουν σε επίσχεση εργασίας και δεν συγκεντρώνουν τις προϋποθέσεις τακτικής επιδότησης ο ΟΑΕΔ καταβάλλει το επίδομα Επίσχεσης. Ο ασφαλισμένος μπορεί να λάβει το ειδικό βοήθημα μέχρι και τρεις φορές μέσα στον ίδιο χρόνο. Οι δικαιούχοι θα πρέπει να παραμένουν άνεργοι επί τρεις μήνες και να έχουν πραγματοποιήσει στην ασφάλιση ανεργίας τουλάχιστον 60 ημέρες εργασίας στο έτος που προηγείται της έναρξης του τριμήνου. Στην περίπτωση που συγκεντρώνει τις προϋποθέσεις για την καταβολή του ειδικού βοηθήματος περισσότερες από μια φορές μέσα στον ίδιο χρόνο, δεν απαιτείται η προϋπόθεση των 60 ημερομισθίων (απαιτείται μόνο για την πρώτη καταβολή του βοηθήματος).
Για το επίδομα ισχύει και εισοδηματικό κριτήριο : το ετήσιο καθαρό οικογενειακό εισόδημα δεν πρέπει να υπερβαίνει τα 10.858 ευρώ. Το εν λόγω ποσό αυξάνεται κατά 293,47 ευρώ κάθε ημερολογιακό έτος. Η αίτηση και τα δικαιολογητικά πρέπει να υποβληθούν εντός δύο μηνών από την έναρξη του δικαιώματος επίσχεσης εργασίας. Εάν η ημερομηνία παρέλθει χωρίς να υποβληθεί αίτηση, ο δυνητικός δικαιούχος απεμπολεί το δικαίωμα λήψης του επιδόματος. Η αίτηση υποβάλλεται ηλεκτρονικά, μέσω του e-services του ΟΑΕΔ ή μέσω των ΚΕΠ. Με την αίτηση συνυποβάλλονται τα δικαιολογητικά:
- Πρόσφατο εκκαθαριστικό σημείωμα
- Λογαριασμός Εθνικής Τράπεζας (ΙΒΑΝ) στον οποίο ο άνεργος είναι πρώτος δικαιούχος.
- Φωτοαντίγραφο του επισχετηρίου
Το ύψος του βοηθήματος είναι ίσο προς το 20πλάσιο του βασικού επιδόματος ανεργίας προσαυξανόμενο κατά 10% για κάθε προστατευόμενο μέλος.
Προσοχή, ο μισθωτός ο οποίος είναι σε επίσχεση εργασίας μπορεί να λάβει και τακτικό επίδομα ανεργίας από τον ΟΑΕΔ (360 ευρώ), εφόσον συντρέχουν και οι λοιπές νόμιμες προϋποθέσεις. Γενικώς πρέπει να συντρέχουν τα εξής :
- Να είναι ασφαλισμένοι ως εργαζόμενοι στον κλάδο ανεργίας του ΟΑΕΔ
- Να μην αυτοαπασχολούνται
