Η ανακοίνωση στα μέσα του περασμένου Απριλίου από το υπουργείο Ναυτιλίας ότι βάσει των μετρήσεων του ΕΛΚΕΘΕ ότι οι παραλίες, η θάλασσα, ο βυθός, αλλά και το βένθος είναι καθαρά από τα κατάλοιπα που άφησε πίσω του το «Αγία Ζώνη ΙΙ» προκάλεσε σύγχυση. Και αυτό γιατί κυκλοφόρησε ευρέως το σενάριο ότι όσοι δικαιούνται αποζημίωση τη χάνουν αφού δεν υπάρχει ρύπανση. Όμως η εικόνα δεν είναι αυτή ακριβώς αφού σύμφωνα με νομικούς κύκλους, η έκθεση του ΕΛΚΕΘΕ δεν αποτελεί αμάχητο τεκμήριο.
«Ως γραφείο εκπροσωπούμε περίπου 100 παράκτιους αλιείς από διάφορα τμήματα του νοτίου χώρου της Αττικής και αρκετά καταλύματα, ξενοδοχεία και επιχειρηματίες εστίασης. Όλοι αυτοί διατηρούν αξιώσεις για τη ζημιά που προκλήθηκε από τη βύθιση του Δ/Ξ “Αγία Ζώνη ΙΙ” στις 10 Σεπτεμβρίου 2017, νοτιοδυτικά της νησίδας Αταλάντης στο Σαρωνικό Κόλπο έως και σήμερα. Κατά συνέπεια, όπως είναι φυσικό, παρακολουθούμε στενά, σχεδόν καθημερινά, την πορεία και τις επιπτώσεις του ναυαγίου στις προσβεβλημένες από τη ρύπανση περιοχές» επισημαίνει ο ναυτιλιακός δικηγόρος Νίκος Γ. Γερασίμου, Μέλος του Δ.Σ. της Ελληνικής Ένωσης Ναυτιλιακών Δικηγόρων και Μέλος του Δ.Σ. της Ελληνικής Ένωσης Ναυτικού Δικαίου:
«Αναφορικά με την τελευταία μελέτη του ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε. που δημοσιεύθηκε με τις επιπτώσεις της ρύπανσης που προκλήθηκε από το ναυάγιο του παραπάνω πλοίου στο Σαρωνικό Κόλπο, θα ήθελα να επισημάνω ότι η έκθεση αυτή με όσα αναφέρει σε καμία περίπτωση δεν αποτελεί αμάχητο τεκμήριο σχετικά με το περιστατικό και τις επιπτώσεις της θαλάσσιας ρύπανσης στην περιοχή. Υπάρχουν άλλες εκθέσεις φορέων, οι οποίες καταλήγουν σε διαφορετικά συμπεράσματα. Κατά συνέπεια, είναι ζήτημα πραγματικό να αποδειχθούν η ύπαρξη και η έκταση της ρύπανσης, καθώς και οι επιπτώσεις αυτής σε αυτούς, οι οποίοι προβάλουν απαιτήσεις. Η απόδειξη του γεγονότος αυτού γίνεται κατά περίπτωση και εκτιμάται ανάλογα, όπως ακριβώς και η έκθεση του ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε.».
Αναφερόμενος στους αλιείς υπογραμμίζει:
«Θα ήθελα, ακόμα, να σας τονίσω, ιδιαίτερα για τους παράκτιους αλιείς, ότι από την ημέρα του ατυχήματος έως και σήμερα, αδυνατούν είτε να μεταβούν για αλίευση, είτε εάν αλιεύουν τα ψάρια να μην μπορούν και να είναι αδύνατο αυτά να διατεθούν στις τοπικές αγορές λόγω της μειωμένης έως ανύπαρκτης ζήτησης και της συνεχούς επιφυλακτικότητας, αν όχι παντελούς άρνησης του αγοραστικού και καταναλωτικού κοινού να αγοράσουν αυτά. Το γεγονός αυτό έχει πιστοποιηθεί από φορείς, οι οποίοι έχουν επιβεβαιώσει τα παραπάνω».
Σύμφωνα με τον Νίκο Γερασίμου μέχρι σήμερα, τηρείται μία στάση αναμονής και επιφυλακτικότητας για την υποβολή όλων των απαιτήσεων, τουλάχιστον της κατηγορίας αυτής, ενώπιον του γραφείου του I.O.P.C. που έχει συσταθεί και λειτουργεί στον Πειραιά.
«Ας μην λησμονούμε άλλωστε το γεγονός ότι υπάρχει προθεσμία τριών ετών από την πρόκληση του ατυχήματος για την υποβολή των απαιτήσεων στο I.O.P.C. και λίγο πολύ όλοι ευρίσκονται στο στάδιο συλλογής των αναγκαίων αποδεικτικών στοιχείων (τιμολόγια, πιστοποιητικά, εκθέσεις, παραστατικά κλπ.) προκειμένου να υποβληθούν στον I.O.P.C. με πληρότητα που να αποδεικνύει πλήρως την κάθε μία απαίτηση, ώστε να τύχει της αποζημίωσης» δηλώνει και καταλήγει:
«Θα επισημάνω, ακόμα, ότι η Πολιτεία μέχρι σήμερα δεν έχει αντιμετωπίσει αποτελεσματικά το πρόβλημα αυτό, ούτε έχει προσφέρει κανενός είδους χρηματική ή άλλη βοήθεια,
ιδιαίτερα στους παράκτιους αλιείς, που έχουν υποστεί τεράστια οικονομική καταστροφή, με τα οικονομικά και οικογενειακά προβλήματα των οποίων καθημερινά διογκώνονται ώστε να διακινδυνεύει ακόμα και η επιβίωση αυτών και των οικογενειών τους».
Τα 5 βήματα για τη διεκδίκηση αποζημιώσεων
Οι διαδικασίες που πρέπει να ακολουθήσουν οι ενδιαφερόμενοι για διεκδίκηση αποζημίωσης ζημιών ρύπανσης από πετρέλαιο που προκλήθηκε από το δεξαμενόπλοιο «Αγία Ζώνη ΙΙ» περιλαμβάνουν πέντε βήματα:
α. O Διεθνής Οργανισμός των Κεφαλαίων αποζημίωσης για ζημιές ρύπανσης από πετρέλαιο (International Oil Pollution Compensation FUNDS, (IOPC FUNDS)) ίδρυσε στις 2 Νοέμβρη 2017, τοπικό γραφείο έγερσης αιτημάτων αποζημίωσης (Local Claims Office), για την υποβολή των αξιώσεων που προέκυψαν από τη ρύπανση που προκλήθηκε συνεπεία της βύθισης του εν λόγω δεξαμενόπλοιου.
Το γραφείο λειτουργεί στον Πειραιά στην οδό Σκουζέ 26, στον 4ο όροφο, προκειμένου να εξασφαλίσει την εύκολη και έγκαιρη υποβολή όλων των αξιώσεων αποζημίωσης. Στοιχεία επικοινωνίας με το εν λόγω γραφείο αναφέρονται ως κάτωθι:
Τηλέφωνο/Φαξ: +30 210 4282334
Email: cso@iopcfundsclaims.org
β. η ασφαλιστική εταιρεία του εν λόγω Δ/Ξ έχει υποβάλει ενώπιον του Πρωτοδικείου Πειραιώς, Δήλωση Περιορισμού Ευθύνης, σύμφωνα με το Άρθρο 7 της Δ.Σ. CLC΄92 για το ποσό των 5.409.925,40 ευρώ το οποίο έχει κατατεθεί σε ειδικό λογαριασμό της Εθνικής Τραπέζης της Ελλάδος, σύμφωνα με τις διατάξεις του Π.Δ. 666/1982 (Α΄ 138), όπως ισχύει.
3. Ζημιωθέντες συνεπεία της ρύπανσης που προκλήθηκε από τη βύθιση εφόσον ασκούν αξιώσεις με βάση το ανωτέρω νομικό πλαίσιο, δύνανται να απευθυνθούν απευθείας στο τοπικό γραφείο έγερσης αιτημάτων αποζημίωσης ή/και να ασκήσουν τις αξιώσεις τους σύμφωνα με τη διαδικασία που προβλέπεται στο Π.Δ. 666/1982 (Α΄ 138), προκειμένου να διεκδικήσουν αποζημίωση.
4. Ενδεικτικά αξιώσεις Αποζημίωσης δύναται να εγερθούν μεταξύ άλλων για:
– Χρήση εξοπλισμού καθαρισμού και λήψης προληπτικών μέτρων.
– Καταστροφή περιουσιακών στοιχείων.
– Έμμεση ζημία.
– Καθαρή οικονομική ζημία (π.χ. μείωση εσόδων λόγω μη δυνατότητας δραστηριοποίησης στην περιοχή που επλήγη)
– Περιβαλλοντική καταστροφή.
5. Το περιεχόμενο της αξίωσης θα πρέπει να περιλαμβάνει την κατά το δυνατόν λεπτομερή αναφορά της ζημιάς που υπέστη ο αξιών την αποζημίωση και να συνοδεύεται από υποστηρικτικό υλικό τεκμηρίωσης των αξιώσεων σε συνάρτηση με το μέγεθος της ζημιάς που υπέστη και τα ανάλογα παραστατικά. Σε κάθε περίπτωση πληροφορίες για αποζημιωτέες αξιώσεις, λεπτομέρειες υποβολής τους και απαιτούμενα στοιχεία προσκόμισης μπορούν να αναζητηθούν και στο τοπικό γραφείο.
Περισσότερες πληροφορίες αναφορικά με τον τρόπο σύνταξης και αποστολής των αιτημάτων στο γραφείο έγερσης αιτημάτων αποζημίωσης (Local Claims Office) καθώς και ενδεικτικοί μορφότυποι υποβολής αυτών, δύναται να ανακτηθούν στην ελληνική γλώσσα μέσω της ακόλουθης ιστοσελίδας: http://www.iopcfunds.org/agia-zoni-ii-claimants/gr/ .
Διεθνές Ταμείο
Το Διεθνές Ταμείο Αποζημιώσεων από Ρύπανση Πετρελαίου (IOPC Funds) είναι δύο διακυβερνητικοί οργανισμοί (Ταμείο του 1992 και Συμπληρωματικό Ταμείο), με έδρα το Λονδίνο, οι οποίοι παρέχουν αποζημίωση για ζημία από πετρελαϊκή ρύπανση που οφείλεται σε διαρροή πετρελαιοειδών από δεξαμενόπλοια. Η Ελλάδα είναι κράτος μέλος τόσο του Ταμείου του 1992 όσο και του Συμπληρωματικού Ταμείου του 2003.
Σε κάθε περιστατικό θαλάσσιας ρύπανσης, αρχικά πρέπει ο εφοπλιστής και οι ασφαλιστές του να καλύπτουν τις αξιώσεις που προκύπτουν. Ωστόσο, σύμφωνα με τη σύμβαση του 1992 για την αστική ευθύνη (1992 Civil Liability Convention), το ποσό αυτό είναι περιορισμένο. Ο ρόλος των ταμείων IOPC, όταν απαιτείται, είναι να παρέχει κάλυψη πέρα από την περιορισμένη ευθύνη του πλοιοκτήτη / ασφαλιστή. Οι ιδιοκτήτες του «Αγία Ζώνη ΙΙ» έχουν ασφαλιστική κάλυψη έως και €5 εκατ.
Η Ελλάδα επωφελείται από το υψηλότερο επίπεδο προστασίας που διατίθεται στα μέλη των Ταμείων IOPC. Τα Ταμεία IOPC συστάθηκαν για να στηρίξουν τα θύματα των πετρελαιοκηλίδων σε περιόδους ανάγκης και το κάνουν αυτό από το 1978. Τα τελευταία 40 χρόνια, τα Ταμεία IOPC έχουν συμμετάσχει σε 150 περιστατικά, με περίπου €660 εκατ. να καταβάλλονται στους αιτούντες.
