Ποιος είναι ο ρόλος του ΔΝΤ στην μεταμνημονιακή εποχή – Τι θα πρέπει να κάνει η Αθήνα μέχρι το 2060
Τις αντιδράσεις από τις αγορές, των ξένων οίκων και των spreads των ελληνικών ομολόγων περιμένει τώρα η Ελλάδα μετά την καλή συμφωνία για το χρέος που πήρε τα ξημερώματα από το Eurogroup.
Πρόκειται για μια συμφωνία η οποία όπως είπαν οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι αναμένεται να αποτελέσει ασπίδα στα βήματα εξόδου που θα κάνει η Ελλάδα στις αγορές μετά τις 20 Αυγούστου έχοντας παράλληλα το ταμειακό μαξιλάρι ασφαλείας που θα φθάνει τα 24,1 δισ. ευρώ.
Η λύση που έδωσε το Eurogroup για το χρέος προβλέπει:
- Επιμήκυνση για 10 χρόνια των δανείων του EFSF ύψους 130 δισ. Σημειώνεται ότι η μέση διάρκεια λήξης των δανείων αυτών είναι σήμερα 32,5 χρόνια.
- Παράταση της περιόδου χάριτος των χρόνων των ίδιων δανείων κατά 10 χρόνια. Ετσι η πληρωμή των δανείων του EFSF ξεκινά από το 2033 αντί από το 2023.
- Κατάργηση του επιτοκιακού πέναλτι στο δάνειο του 2ου Μνημονίου, το οποίο είχε ετήσιο κόστος 220 εκατ. ευρώ.
- Επιστροφή των κερδών από ελληνικά ομόλογα (περίπου 4,5 δισ. ευρώ) σε δύο ισόποσες δόσεις κάθε χρόνο (Ιούνιο και Δεκέμβριο), από φέτος έως τον Ιούνιο του 2022. Τα χρήματα θα χρησιμοποιηθούν για να μειωθούν οι χρηματοδοτικές ανάγκες της χώρας.
- Εκταμίευση μιας σούπερ δοσης για την Ελλάδα ύψους 15 δισ. ευρώ εκ των οποίων τα 9,6 δισ. ευρώ θα κατευθυνθούν στο ταμειακό απόθεμα και τα υπόλοιπα 5,5 δισ. ευρώ θα καλυφθούν οι ανάγκες για χρέος. Ένα ποσό που φθάνει τα 3,3 δισ. ευρώ θα χρησιμοποιήσει η Ελλάδα για να αποπληρώσει μέρος από το ακριβό δάνειο του ΔΝΤ που φθάνει τα 11 δισ. ευρώ.
Ο ρόλος του ΔΝΤ
Το ΔΝΤ θα έχει ισχυρό ρόλο και στην μεταμνημονιακή εποχή παρακολουθώντας στενά τις μεταρρυθμίσεις και δεσμεύσεις που απορρέουν από το πρόγραμμα ενισχυμένης εποπτείας μέχρι το 2022.
Δεν πρόκειται για ένα νέο μνημόνιο αλλά θα έχει μνημονιακά χαρακτηριστικά όπως είναι οι τριμηνιαίες αξιολογήσεις από του κουαρτέτο και οι εξαμηνιαίες εκθέσεις ελέγχου από τους δανειστές.
Η Ελλάδα θα πρέπει να παράγει πλεονάσματα 3,5% του ΑΕΠ μέχρι το 2022 και 2,2% του ΑΕΠ από το 2023 και μετά μέχρι το 2060.
Οι δεσμεύσεις
Με τα μέτρα ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους από τα οποία η Ελλάδα παίρνει βαθιές ανάσες έως το 2032 που θα γίνει η νέα αξιολόγηση του δημοσίου χρέους ενώ η χώρα δεσμεύεται στα:
Δημοσιονομικά. Η Ελλάδα θα σεβαστεί πλήρως τη δέσμευση να διασφαλίσει ότι ο ετήσιος προϋπολογισμός της επιτυγχάνει ένα πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ μεσοπρόθεσμα και σε σεβασμό με μεταρρυθμίσεις κλειδιά του προγράμματος του ESM. Για το σκοπό αυτό, στο φορολογικό μέτωπο θα αναλάβει μέχρι τα μέσα του 2020 να εξισώσει τις αντικειμενικές αξίες με τις τιμές της αγοράς για τον υπολογισμό του ΕΝΦΙΑ και των άλλων φόρων. Στη φορολογική διοίκηση η Ελλάδα θα πρέπει να συμπληρώσει τον αριθμό προσωπικού που έχει συμφωνηθεί στην ΑΑΔΕ. δηλαδή 12.000 άτομα έως το τέλος του 2018, 12.500 μέχρι το τέλος του 2019 και 13.222 μέχρι τα μέσα του 2021, έτος που θα είναι πλήρως λειτουργικό το ηλεκτρονικό σύστημα για τη συλλογή των φόρων. Επίσης πρέπει να συνεχίσει να εφαρμόζει τις μεταρρυθμίσεις στον τομέα της διαχείρισης των δημόσιων οικονομικών και θα αποφύγει τη συσσώρευση νέων ληξιπρόθεσμων χρεών, ενώ θα εφαρμόσει έως τα μέσα του 2019 τις μεταρρυθμίσεις που προτείνει το Ελεγκτικό Συνέδριο.
Κοινωνική πρόνοια. Συνέχιση της προσπάθειας για τον εκσυγχρονισμό του συστήματος κοινωνικής πρόνοιας. Θα εφαρμοστεί σε όλα τα επιδόματα αναπηρίας η νέα προσέγγιση για τον προσδιορισμό της αναπηρίας με βάση τόσο την ιατρική όσο και τη λειτουργική αξιολόγηση μέχρι τα μέσα του 2019, θα επανεξεταστεί το σύστημα επιδοτήσεων για τις τοπικές δημόσιες συγκοινωνίες μέχρι το τέλος του 2019 και θα ολοκληρωθεί η ανάπτυξη όλων των πυλώνων του προγράμματος για το εισόδημα κοινωνικής αλληλεγγύης έως τα τέλη του 2019.
Χρηματοοικονομική σταθερότητα. Η Ελλάδα θα συνεχίσει να εφαρμόζει μεταρρυθμίσεις που αποβλέπουν στην αποκατάσταση του τραπεζικού συστήματος, συμπεριλαμβανομένων των προσπαθειών για την επίλυση των NPLs, εξασφαλίζοντας τη συνεχή αποτελεσματικότητα του σχετικού νομικού πλαισίου (π.χ. αφερεγγυότητα των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων, εξωδικαστικές λύσεις, πωλήσεις NPLs, ηλεκτρονικές δημοπρασίες ) και να αναλάβει όλες τις απαραίτητες ενέργειες για το σκοπό αυτό.
Η Ελλάδα θα εφαρμόσει το ολοκληρωμένο σχέδιο δράσης που αφορά τα αφερέγγυα νοικοκυριά με στόχο την εξάλειψη των καθυστερημένων περιπτώσεων, συμπεριλαμβανομένης της διαδικασίας εκκρεμών αιτήσεων, μέχρι τα τέλη του 2021. Το ΤΧΣ θα αναπτύξει μέχρι το τέλος του 2018 μια στρατηγική εξόδου για την πώληση των μεριδίων του στις συστημικές τράπεζες. Η ανεξαρτησία του ΤΧΣ θα τηρηθεί πλήρως, ενώ θα συνεχίσει να λειτουργεί υπό εμπορικούς όρους και χωρίς καμία πολιτική ή άλλη παρέμβαση. Η απόφαση για εκκαθάριση ή παράταση της εντολής για την λειτουργία του ΤΧΣ θα ληφθεί μέχρι τα μέσα του 2022. Η Ελλάδα θα συνεχίσει την χαλάρωση των ελέγχων κεφαλαίου (capital controls) σύμφωνα με τον δημοσιευμένο οδικό χάρτη.
Αγορές εργασίας και προϊόντων. Όσον αφορά την αγορά εργασίας, η Ελλάδα δεσμεύεται να διασφαλίσει την ανταγωνιστικότητα μέσω ετήσιας επικαιροποίησης του κατώτατου μισθού σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 4172/2012. Η υλοποίηση του σχεδίου δράσης για την αδήλωτη εργασία θα ολοκληρωθεί έως τα τέλη του 2019. Η Ελλάδα θα ολοκληρώσει τη μεταρρύθμιση των αδειών εκμετάλλευσης των επενδύσεων και για το σκοπό αυτό θα εγκρίνει όλες τις νομοθετικές πράξεις αδειοδότησης (τέλος 2018), θα ολοκληρώσει τη νομοθεσία επιθεώρησης (μέσα 2020), θα αναθεωρήσει την ταξινόμηση βαθμίδων όχλησης (μέσα 2021) τους ενδιάμεσους τομείς που συμφωνήθηκαν (μέσα 2020) και την πλήρη ανάπτυξη των σχετικών ΤΠΕ (τέλος 2019).
Η Ελλάδα θα ολοκληρώσει το έργο του κτηματολογίου επικυρώνοντας το σύνολο των κτηματολογικών χαρτών και των δασικών χαρτών μέχρι τα μέσα του 2021 και ως ενδιάμεσα βήματα θα ολοκληρώσει την κατάρτιση των υπόλοιπων δασικών χαρτών μέχρι τα μέσα του 2019, ενώ θα δημιουργήσει πλήρως κτηματολογικό γραφείο και θα ολοκληρώσει το 45% της κτηματογράφησης έως τα μέσα του 2020.
Προκειμένου να ολοκληρωθούν οι μεταρρυθμίσεις στον τομέα της ενέργειας, η συμφωνηθείσα εκποίηση της ικανότητας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από λιγνίτη της ΔΕΗ θα ολοκληρωθεί μέχρι τα τέλη του 2018. Το μοντέλο-στόχος (Target Model) θα τεθεί πλήρως σε εφαρμογή μέχρι τα μέσα του 2019, ενώ τα μέτρα που συμφωνήθηκαν στο πλαίσιο της κοινής αξιολόγησης του συστήματος δημοπρασιών NOME θα εφαρμοστούν μέχρι το τέλος του 2019.
Ιδιωτικοποιήσεις. Το Σχέδιο Ανάπτυξης Περιουσιακών Στοιχείων και το Στρατηγικό Σχέδιο του Υπερταμείου θα υλοποιείται σε συνεχή βάση. Με στόχο την ταχεία προσέλκυση επενδύσεων για την υποστήριξη ενός σχεδίου σταθερής οικονομικής ανάπτυξης η Ελλάδα επιβεβαιώνει την πρόθεσή της να ολοκληρώσει τις συναλλαγές στο ΔΑΑ και το ΔΕΣΦΑ (τέλος 2018), στα ΕΛΠΕ (συμπεριλαμβανομένης της μεταφοράς των υπολοίπων μετοχών στο ΤΑΙΠΕΔ), στη Μαρίνα του Αλίμου (μέσα 2019), στις Εγνατία, ΔΕΠΑ Εμπορίου, ΕΥΔΑΠ, ΕΥΑΘ και τα περιφερειακά λιμάνια Αλεξανδρούπολης και Καβάλας (τέλος 2019).
Παράλληλα επιβεβαιώνει την πρόθεση της να ολοκληρώσει τις συναλλαγές που αφορούν την πώληση ή άλλου είδους εκμετάλλευση (monetisation) μετοχών της ΔΕΗ, του Δικτύου της ΔΕΠΑ, των περιφερειακών λιμανιών Ηγουμενίτσας, Κέρκυρας αλλά και έτερων λιμανιών σύμφωνα με τις προτάσεις του ΤΑΙΠΕΔ και με βάση τις διαδικασίες που θα συμφωνηθούν μεταξύ του ΤΑΙΠΕΔ και των αρμοδίων αρχών (μέσα 2022).
Η μεταφορά του ΟΑΚΑ στο Υπερταμείο και η αναδιάρθρωση της ΕΤΑΔ θα ολοκληρωθεί στα τέλη του 2018 και η αναθεώρηση / αντικατάσταση όλων των συμβουλίων SOE στα μέσα του 2019.
Δημόσια διοίκηση. Η εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων για τον εκσυγχρονισμό της δημόσιας διοίκησης θα διατηρηθεί. Στο πλαίσιο αυτής της προσπάθειας, η Ελλάδα θα ολοκληρώσει τις μεταρρυθμίσεις για τον εκσυγχρονισμό της διαχείρισης των ανθρώπινων πόρων στο δημόσιο τομέα και ειδικότερα τον διορισμό των Γενικών Διευθυντών και όλων των Γενικών Διευθυντών σύμφωνα με το νόμο 4369/2016 έως το τέλος του 2018, την ανεξάρτητη αξιολόγηση αυτής της διαδικασίας, (στα μέσα του 2019), θα ολοκληρώσει τον 3ο κύκλο αξιολογήσεων κινητικότητας έως τα μέσα του 2019 και θα ολοκληρώσει μέχρι το τέλος του 2019 το ολοκληρωμένο σύστημα διαχείρισης ανθρώπινου δυναμικού (ψηφιακό οργανόγραμμα για όλους τους δημόσιους φορείς και σύνδεση με την αρχή ενιαίας πληρωμής).
Τσακαλώτος – Χουλιαράκης
Απαντώντας σε ερωτήσεις τόσο ο Ευκλείδης Τσακαλώτος όσο και ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Γιώργος Χουλιαράκης κράτησαν κλειστά τα χαρτιά τους για την επόμενη έξοδο της Ελλάδας στις αγορές παραπέμποντας για τις σχετικές αποφάσεις στον ΟΔΔΗΧ ( αυτή είναι μια απάντηση που θα δώσουν οι τεχνοκράτες του Οργανισμού Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους και όχι ο υπουργός Οικονομικών, είπε ο κ. Τσακαλώτος) ενώ εκτίμησαν ότι υπό προϋποθέσεις το ταμειακό μαξιλάρι μπορεί να καλύψει τις ανάγκες ακόμα και για διάστημα μεγαλύτερο των 22 ετών, υπό προϋποθέσεις. Εξέφρασαν όμως την πεποίθηση ότι θα υπάρξει πρόσβαση στις αγορές.
Κλειστά κρατήθηκαν τα χαρτιά και αναφορικά με το ενδεχόμενο πρόωρης προεξόφλησης δανείων του ΔΝΤ ή των διμερών δανείων του πρώτου μνημονίου τονίζοντας ότι «δεν έχουμε πλάνα ακόμα , είναι μια πιθανότητα».
Αναφορικά με τη δέσμευση για επίτευξη πρωτογενών πλεονασμάτων 2,2% του ΑΕΠ την περίοδο 2023-2060, ο υπουργός Οικονομικών σημείωσε ότι θα ήμασταν χαρούμενοι με χαμηλότερα πλεονάσματα αλλά «θα πρέπει να δείτε όλο το πακέτο».
