| Αρθρο: 82 (Ενημέρωση ως Ιούνιος 2018) |
| Περιγραφή όρου θησαυρού: ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΠΕΡΙΟΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ ΠΟΙΝΩΝ |
| Τίτλος Αρθρου Μετατροπή των περιοριστικών της ελευθερίας ποινών |
| Σχόλια -Η παρ. 1 του παρόντος αντικαταστάθηκε με παρ. ΙΓ περ. 1 του πρώτου άρθρου του ν. 4093/2012 ΦΕΚ Α 222/12.11.2012. -Με τις περ. 2 και 3 της ίδιας παραγράφου του ίδιου άρθρου και νόμου αντικαταστάθηκαν το πρώτο εδάφιο της παρ. 3 και το δεύτερο εδάφιο της παρ. 5 αντίστοιχα του παρόντος. -Τέλος με την παρ. 4 της παρ. ΙΓ του πρώτου άρθρου του ν. 4093/2012 αντικαταστάθηκε η περίπτωση ε της παραγράφου 7 του παρόντος. |
| Κείμενο Αρθρου
«1. H περιοριστική της ελευθερίας ποινή, που δεν υπερβαίνει το ένα έτος μετατρέπεται σε χρηματική ποινή ή πρόστιμο. Η περιοριστική της ελευθερίας ποινή που είναι μεγαλύτερη από ένα έτος και δεν υπερβαίνει τα δύο μετατρέπεται σε χρηματική ποινή, εκτός αν ο δράστης είναι υπότροπος και το δικαστήριο με απόφασή του ειδικά αιτιολογημένη κρίνει ότι απαιτείται η μη μετατροπή της για να αποτραπεί ο δράστης από την τέλεση άλλων αξιόποινων πράξεων. Η περιοριστική της ελευθερίας ποινή που είναι μεγαλύτερη από δύο έτη και δεν υπερβαίνει τα πέντε μετατρέπεται σε χρηματική ποινή, εκτός αν το δικαστήριο με απόφασή του ειδικά αιτιολογημένη κρίνει ότι απαιτείται η μη μετατροπή της για να αποτραπεί ο δράστης από την τέλεση άλλων αξιόποινων πράξεων.» 2. Το ποσό της μετατροπής καθορίζεται με ειδικά αιτιολογημένη απόφαση, αφού ληφθεί υπόψη η προσωπική και οικονομική κατάσταση του δράστη, για τον προσδιορισμό της οποίας λαμβάνονται υπόψη τα καθαρά έσοδα που έχει από την εργασία του κατά μέσο όρο κάθε ημέρα, άλλα εισοδήματα και η περιουσία του, καθώς και οι οικογενειακές του υποχρεώσεις. Άλλες υποχρεώσεις του μπορούν επίσης να συνυπολογισθούν από το δικαστήριο. «3. Κάθε ημέρα φυλάκισης υπολογίζεται σε ποσό από πέντε (5) ευρώ έως εκατό (100) ευρώ και κάθε ημέρα κράτησης σε ποσό από πέντε (5) ευρώ έως εκατό (100)ευρώ.” Με κοινή απόφαση των Υπουργών Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και Οικονομικών μπορεί να αυξομειώνονται τα προβλεπόμενα ποσά μετατροπής των περιοριστικών της ελευθερίας ποινών. 4. Μετά τη μετατροπή της στερητικής της ελευθερίας ποινής, το δικαστήριο εκτιμά αν εκείνος που καταδικάστηκε μπορεί να καταβάλει αμέσως το σύνολο του ποσού της μετατροπής. Αν διαπιστωθεί ότι υπάρχει αδυναμία άμεσης καταβολής ή ότι η καταβολή θα συνεπαγόταν την αδυναμία καταβολής της αποζημίωσης στο θύμα, το δικαστήριο καθορίζει προθεσμία, από δύο ως τρία έτη, ώστε μέσα σε αυτήν να καταβάλει εκείνος που καταδικάστηκε το πιο πάνω ποσό σε δόσεις που ορίζει το ίδιο δικαστήριο. 5. Αν εκείνος που καταδικάστηκε δηλώσει ότι δεν θα μπορέσει να καταβάλει το ποσό της μετατροπής μέσα στην προθεσμία της προηγούμενης παραγράφου, το δικαστήριο μετατρέπει περαιτέρω τη χρηματική ποινή ή το πρόστιμο, εν όλω ή εν μέρει, σε παροχή κοινωφελούς εργασίας, εφόσον συμφωνεί ή το ζητά εκείνος που καταδικάστηκε. « Στην περίπτωση αυτή, το δικαστήριο ορίζει και τον αριθμό των ωρών κοινωφελούς εργασίας που κυμαίνονται από 100 έως 240 ώρες για ποινή ως ένα έτος, 241 έως 480 ώρες για ποινή από ένα έως δύο έτη, 481 έως 720 ώρες για ποινή από δύο έως τρία έτη, 721 έως 960 ώρες για ποινή από τρία έως τέσσερα έτη και 961 έως 1.200 ώρες για ποινή από τέσσερα έως πέντε έτη, ενώ προσδιορίζει και προθεσμία όχι μεγαλύτερη από πέντε έτη για την εκτέλεσή τους.» 6. Η κοινωφελής εργασία παρέχεται χωρίς αμοιβή σε υπηρεσίες του κράτους, των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης, των νομικών προσώπων του δημόσιου τομέα ή σε μη κερδοσκοπικά κοινωφελή νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου ή και άλλα, τα οποία ορίζονται με απόφαση του Υπουργού Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και τυχόν συναρμόδιων Υπουργών. Μπορεί επίσης να αφορά και σε παροχή υπηρεσιών προς τον παθόντα, αν υπάρχει η σύμφωνη γνώμη του. Την εκτέλεση της κοινωφελούς εργασίας επιβλέπει ο επιμελητής κοινωνικής αρωγής, εκτός αν το δικαστήριο διατάξει διαφορετικά. Με την ίδια υπουργική απόφαση ορίζονται επίσης η οργάνωση της παροχής κοινωφελούς εργασίας, η διαδικασία επιλογής, ανάθεσης και επίβλεψης της σχετικής εργασίας και κάθε άλλη σχετική λεπτομέρεια. 7. Αν η εργασία παρέχεται από εκείνον που καταδικάστηκε ελλιπώς ή πλημμελώς με δική του υπαιτιότητα, ο εισαγγελέας εκτέλεσης της ποινής μπορεί, αφού λάβει υπόψη τη συχνότητα και σοβαρότητα της παραβίασης των υποχρεώσεων από τον καταδικασθέντα, το βαθμό της υπαιτιότητάς του και το τμήμα της ποινής που εκτίθηκε, να: α) προβεί σε προειδοποίηση εκείνου που καταδικάστηκε, β) παρατείνει την προθεσμία για την εκτέλεση της εργασίας μέχρι ένα επιπλέον έτος, γ) επιτρέψει την εκτέλεση της χρηματικής ποινής ή του προστίμου, που είχαν αρχικά επιβληθεί μετά τη μετατροπή της στερητικής της ελευθερίας ποινής, αφού αφαιρέσει το ποσό που αναλογεί στην ήδη εκτελεσθείσα ποινή παροχής κοινωφελούς εργασίας, καθορίζοντας για κάθε τέσσερις ώρες εργασίας μία ημέρα, δ) αυξήσει ή περιορίσει τον αριθμό ωρών παροχής κοινωφελούς εργασίας μέσα στα όρια που αντιστοιχούν στη διάρκεια της στερητικής της ελευθερίας ποινής που επιβλήθηκε αρχικά, «ε) διατάσσει την έκτιση στερητικής της ελευθερίας ποινής ενός έως τριών μηνών για ποινή παροχής κοινωφελούς εργασίας έως 240 ωρών, δύο έως πέντε μηνών για ποινή παροχής κοινωφελούς εργασίας μεγαλύτερης των 240 και έως 480 ωρών, τεσσάρων έως οκτώ μηνών για ποινή παροχής κοινωφελούς εργασίας μεγαλύτερης των 480 ωρών και έως 720 ωρών, επτά έως δώδεκα μηνών για ποινή παροχής κοινωφελούς εργασίας μεγαλύτερης των 720 ωρών και έως 960 ωρών και έντεκα έως δεκαεπτά μηνών για ποινή παροχής κοινωφελούς εργασίας μεγαλύτερης των 960 ωρών.» στ) διατάσσει την έκτιση της στερητικής της ελευθερίας ποινής που είχε επιβληθεί πριν από τη μετατροπή. 8. Αν μετά τη μετατροπή στερητικής της ελευθερίας ποινής σε χρηματική ή πρόστιμο, επέρχεται ουσιώδης αλλαγή των όρων της προσωπικής και οικονομικής κατάστασης εκείνου που καταδικάστηκε, αυτός μπορεί να ζητήσει από το ίδιο δικαστήριο προθεσμία ή διεύρυνση της προθεσμίας καταβολής της χρηματικής ποινής, η οποία δεν μπορεί να υπερβαίνει τα δύο έτη, ή τροποποίηση του ύψους της μετατροπής ή ακόμη μετατροπή της χρηματικής ποινής σε προσφορά κοινωφελούς εργασίας, στο μέτρο που ορίζει το δικαστήριο. Στην ίδια απόφαση ορίζονται και οι συνέπειες της μη εκπλήρωσης των παραπάνω υποχρεώσεων. 9. Η περιοριστική της ελευθερίας ποινή, που μετατράπηκε σε χρηματική ή πρόστιμο ή σε παροχή κοινωφελούς εργασίας, διατηρεί το χαρακτήρα της περιοριστικής της ελευθερίας ποινής και μετά τη μερική ή ολική απότιση της ποινής στην οποία έχει μετατραπεί. 10. Η μετατροπή κατά τις προηγούμενες παραγράφους αποκλείεται στις περιπτώσεις καταδίκης για κακούργημα εμπορίας ναρκωτικών. Διατάξεις του Ποινικού Κώδικα ή ειδικών ποινικών νόμων, που αποκλείουν ή ρυθμίζουν με άλλο τρόπο τη μετατροπή των στερητικών της ελευθερίας ποινών σε χρηματικές ή πρόστιμα ή καθορίζουν αλλιώς την έννοια της μετατροπής καταργούνται με την επιφύλαξη του προηγούμενου εδαφίου. 11. Η εφαρμογή του άρθρου αυτού δεν προϋποθέτει αμετάκλητη καταδικαστική απόφαση. 12. Αν το δικαστήριο παρέλειψε να αποφανθεί περί μετατροπής ποινής στερητικής της ελευθερίας, αυτός που καταδικάστηκε, με αίτησή του στο δικαστήριο που εξέδωσε την απόφαση, μπορεί να ζητήσει τη μετατροπή.». |
ΑΙΤΗΣΗΣ ΔΟΣΟΠΟΙΗΣΗΣ ΚΑΙ ΒΕΒΑΙΩΣΗ ΧΡΗΜΑΤΙΚΩΝ ΠΟΙΝΩΝ ΣΕ Δ.Ο.Υ
Σύμφωνα με το άρθρο 82 παρ. 4 ΠΚ, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 1 του Ν. 3904/2010: «Μετά τη μετατροπή της στερητικής της ελευθερίας ποινής, το δικαστήριο εκτιμά αν εκείνος που καταδικάστηκε μπορεί να καταβάλει αμέσως το σύνολο του ποσού της μετατροπής. Αν διαπιστωθεί ότι υπάρχει αδυναμία άμεσης καταβολής ή ότι η καταβολή θα συνεπαγόταν την αδυναμία καταβολής της αποζημίωσης στο θύμα, το δικαστήριο καθορίζει προθεσμία, από δύο ως τρία έτη, ώστε μέσα σε αυτήν να καταβάλει εκείνος που καταδικάστηκε το πιο πάνω ποσό σε δόσεις που ορίζει το ίδιο δικαστήριο».
Περαιτέρω σύμφωνα με το άρθρο 82 παρ. 8 ΠΚ: «Αν μετά τη μετατροπή στερητικής της ελευθερίας ποινής σε χρηματική ή πρόστιμο, επέρχεται ουσιώδης αλλαγή των όρων της προσωπικής και οικονομικής κατάστασης εκείνου που καταδικάστηκε, αυτός μπορεί να ζητήσει από το ίδιο δικαστήριο προθεσμία ή διεύρυνση της προθεσμίας καταβολής της χρηματικής ποινής, η οποία δεν μπορεί να υπερβαίνει τα δύο έτη ή τροποποίηση του ύψους της μετατροπής ή ακόμη μετατροπή της χρηματικής ποινής σε προσφορά κοινωφελούς εργασίας, στο μέτρο που ορίζει το δικαστήριο. Στην ίδια απόφαση ορίζονται και οι συνέπειες της μη εκπλήρωσης των παραπάνω υποχρεώσεων».
Με βάση τις ανωτέρω διατάξεις μπορεί να υποβληθεί αίτηση για την πληρωμή σε δόσεις της μετατραπείσας σε χρηματική ποινή στερητικής της ελευθερίας ποινής.
Για την υποβολή της αίτησης δοσοποίησης απαιτείται:
1) Να έχουν καταβληθεί τα δικαστικά έξοδα και ενδεχόμενη χρηματική ποινή
2) Αίτηση για παροχή προθεσμίας καταβολής σε δόσεις και καθορισμό των δόσεων, με παραίτηση από την κλήτευση και από τις προθεσμίες αυτής.
3) Εξουσιοδότηση για: α) κατάθεση αίτησης, β) εκπροσώπηση στο ακροατήριο και γ) παραίτηση από την κλήτευση και τις προθεσμίες αυτής. Ειδικά για κρατούμενο απαιτείται θεώρηση από τον τόπο κράτησης
4) Αντίγραφο της Απόφασης
Για τις περιπτώσεις που δεν είναι δυνατή η εφάπαξ πληρωμή της επιβληθείσας χρηματικής ποινής και των δικαστικών εξόδων είναι δυνατή η βεβαίωση των σχετικών ποσών στη Δ.Ο.Υ και ανήκει και έχει Α.Φ.Μ ο κατηγορούμενος. Για τη διαδικασία αυτή απαιτείται:
1) Αίτηση στην οποία να αναγράφεται αν η βεβαίωση είναι μόνο για χρηματική ποινή ή και για έξοδα.
2) Υπεύθυνη δήλωση όπου δηλώνεται το Α.Φ.Μ. και η Δ.Ο.Υ όπου ανήκει ο αιτών και επιπλέον τα πλήρη στοιχειά του, δηλαδή ακριβής διεύθυνση κατοικίας, αριθμός δελτίου ταυτότητας, ημερομηνία και τόπος έκδοσης. Εάν πρόκειται για κρατούμενο η υπεύθυνη δήλωση πρέπει να είναι θεωρημένη από τον τόπο κράτησης. Εάν ο αιτών δεν είναι κρατούμενος το γνήσιο της υπογραφής βεβαιώνεται από Κ.Ε.Π. ή Αστυνομικό Τμήμα.
3) Αντίγραφο εκκαθαριστικού (εάν υπάρχει)
4) Δύο επικυρωμένα αντίγραφα της απόφασης (ένα για το φάκελο και ένα για τη Δ.Ο.Υ), στα οποία η χρηματική ποινή να αναγράφεται και αριθμητικώς και ολογράφως
5) Εξουσιοδότηση για την υποβολή της αίτησης. Εάν πρόκειται για κρατούμενο η εξουσιοδότηση πρέπει να είναι θεωρημένη από τον τόπο κράτησης. Εάν ο αιτών δεν είναι κρατούμενος το γνήσιο της υπογραφής βεβαιώνεται από Κ.Ε.Π. ή Αστυνομικό Τμήμα ή Δικηγόρο.
Αν πρόκειται ο αιτών έχει και άλλες εκκρεμείς αποφάσεις με χρηματική ποινή δε δίνεται παραγγελία για βεβαίωση, διότι η βεβαίωση πρέπει να αφορά τις χρηματικές ποινές στο σύνολό τους και όχι επιλεκτικά. Επομένως εφόσον εκκρεμούν περισσότερες καταδικαστικές αποφάσεις, οι οποίες επιβάλλουν περισσότερες χρηματικές ποινές, θα πρέπει να υποβάλλεται αίτηση για συγχώνευσή τους και καθορισμό συνολικής ποινής.
Βεβαίωση Χρηματικής Ποινής και Δικαστικών Εξόδων:
Θυρίδα 6
Η συγκεκριμένη διαδικασία, παρέχει τη δυνατότητα σε αυτόν που έχει καταδικαστεί με δικαστική απόφαση, με την οποία επιβλήθηκε στον καταδικασθέντα Χρηματική Ποινή να βεβαιώσει αυτή και τα Δικαστικά Έξοδα στη Δ.Ο.Υ. που υπάγεται. Με αυτόν τον τρόπο και από τη στιγμή που η Δ.Ο.Υ. θα αποδεχτεί τη βεβαίωση παρέχεται στον καταδικασθέντα η δυνατότητα εξόφλησης όποτε αυτός μπορεί. Δικαιολογητικά:
α) Αίτηση.
β) Εξουσιοδότηση. (Όταν η αίτηση κατατίθεται από συνήγορο).
γ) Απόσπασμα της απόφασης επικυρωμένο.
δ) Υπεύθυνη Δήλωση στην οποία πρέπει οπωσδήποτε να αναγράφεται ο Α.Φ.Μ., η Δ.Ο.Υ., καθώς και η ακριβής διεύθυνση κατοικίας του αιτούντα. Διαδικασία:
Η αίτηση απευθύνεται προς τον κ. Εισαγγελέα Εκτέλεσης Αποφάσεων του τόπου αρμοδιότητας (τόπος έκδοσης της απόφασης) από τον οποίο και δίνεται η εντολή στο αρμόδιο Πρωτοδικείο.
Κατόπιν η αίτηση κατατίθεται στον αρμόδιο υπάλληλο (θυρίδα 6), ο οποίος και ετοιμάζει τη σχετική παραγγελία προς το Πρωτοδικείο. Στη συνέχεια η σχετική παραγγελία αποστέλλετε στο Πρωτοδικείο Αθηνών κτίριο 12 , 1ος όροφος, τμήμα εκκαθάρισης, το οποίο αποστέλλει το σχετικό ερώτημα στην αρμόδια Δ.Ο.Υ.. Από τη στιγμή που η Δ.Ο.Υ. θα επιβεβαιώσει ότι αποδέχεται τη μεταφορά του χρέους, της Χρηματικής ποινής και των Δικαστικών εξόδων, τότε η διαδικασία θεωρείτε παιρεωθείσα.
