Πλήγμα στην ασυδοσία των μεγαλομετόχων, θωρακίζοντας ταυτόχρονα τα δικαιώματα των μετόχων επιφέρει η απόφαση 976/2018 του Αρείου Πάγου η οποία αφορά αίτηση αναίρεσης της Iberdrola Renovables S.A σε απόφαση του Εφετείου Αθηνών που δικαίωνε τους μετόχους της μειοψηφίας που προσέφυγαν κατά της εταιρίας διεκδικώντας αποζημιώσεις.
Επιπλέον με την υπ’ αρίθμ. 347/2018 απόφαση του Δ’ Τμήματος του Συμβουλίου της Επικρατείας απορρίφθηκε η προσφυγή της Iberdrola Renovables S.A. κατά της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς και επικυρώθηκε όμοια και συγκεκριμένα η υπ’ αρίθμ. 1770/2010 απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών.
Η υπόθεση αφορά στην επιβολή προστίμου 300.000 ευρώ στην Iberdrola Renovables S.A.»για την υπόθεση των swaps (ανταλλαγές μετοχών) στην (τότε) εισηγμένη ΡΟΚΑΣ ΑΒΕΕ».
Ο ισπανικός όμιλος πριν προχωρήσει σε δημόσια πρόταση απέκτησε έμμεσα μέσω σύναψης συμφωνιών (swaps) με πιστωτικά ιδρύματα του εξωτερικού -όπως έδειξαν οι έρευνες της Κεφαλαιαγοράς- ποσοστό άνω του 3% στην ελληνική εισηγμένη, κάτι το οποίο αντίκειται στη σχετική νομοθεσία.
Στην υπόθεση άσκησαν από τον πρώτο βαθμό θεσμικοί και 41 ιδιωτικοί επενδυτές παρέμβαση υπέρ της Κεφαλαιαγοράς, μεταξύ αυτών κι ένας κάτοικος Ρόδου, με τον δικηγόρο κ. Νικόλαο Τσουτσάνη.
Πρόκειται για υπόθεση με εξαιρετικά μεγάλη σημασία για την ελληνική κεφαλαιαγορά, όπως είχε δημοσιεύσει πρώτο το euro2day (ακολούθησε όλη την πορεία της), καθώς εάν ανατρεπόταν η απόφαση της Επιτροπής, θα άνοιγε πρακτικά ο δρόμος για την απόκτηση πλειοψηφικών ποσοστών σε εισηγμένες εταιρίες εκ μέρους βασικών μετόχων, μέσα από συμφωνίες ανταλλαγής (swaps).
Αυτό πρακτικά θα ετεροχρόνιζε την υποχρεωτική υποβολή δημόσιας προσφοράς έως ότου οι βασικοί μέτοχοι θεωρήσουν ότι τους «βολεύει» η τιμή για να την υποβάλουν εις βάρος βέβαια των μετόχων μειοψηφίας και των δικαιωμάτων τους.
Με την υπ’ αρίθμ 976/2018 απόφαση του Αρείου Πάγου απορρίφθηκε εξάλλου η αίτηση αναίρεσης της Iberdrola σε απόφαση του Εφετείου Αθηνών που δικαίωνε τους μετόχους της μειοψηφίας που προσέφυγαν κατά της εταιρίας διεκδικώντας αποζημιώσεις, όπως δημοσίευσε το Bankingnews.
Έτσι o όμιλος Iberdrola υποχρεώνεται οριστικά να καταβάλει και μάλιστα εντόκως από το 2009 αποζημιώσεις που ξεπερνούν τα 8 εκ ευρώ
Στο σκεπτικό της απόφασης του Αρείου Πάγου αναφέρεται ότι σε περίπτωση που ο μεγαλομέτοχος δεν υπέβαλλε δημόσια πρόταση (στην περίπτωση της Iberdrola απεκρύβη η υποχρέωση) αυτό συνιστά παράνομη ενέργεια καθώς προσβάλλεται το περιουσιακής φύσης συμφέρον να συμμετέχει στο υπερτίμημα της απόκτησης του εταιρικού ελέγχου ο μέτοχος μειοψηφίας.
Επίσης ο Άρειος Πάγος δέχτηκε ότι η Iberdrola και οι Χρήστος και Γεώργιος Ρόκκας με αδιαφανείς συναλλαγές, ώστε η μειοψηφία να μη γνωρίζει τους μετοχικούς συσχετισμούς, σε στενή συνεργασία και συντονισμό μεθόδευσαν την έξοδο της Ρόκας από το Χρηματιστήριο.
Μάλιστα αναφέρει ότι αυτό θεμελιώνει δόλια συμπεριφορά αντίθετη στα χρηστά ήθη. Επιπλέον θεωρεί ότι από τις πρακτικές που ακολουθήθηκαν προκλήθηκε και ηθική βλάβη που δικαιολογεί αποζημίωση για τους πληγέντες μετόχους της μειοψηφίας.
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι επενδυτές είχαν προσφύγει το 2009 όταν διαπίστωσαν πως είχαν εξαπατηθεί καθώς η οικογένεια Ρόκα αλλά και κορυφαία διοικητικά στελέχη της εταιρίας είχαν πουλήσει εν κρυπτώ και μέσω συμβάσεων swaps ποσοστά στην Iberdrola αυτή δεν προχώρησε σε δημόσια πρόταση όπως ήταν υποχρεωμένη από τη νομοθεσία αλλά το έκανε με καθυστέρηση και σε χαμηλότερη τιμή με αποτέλεσμα να ζημιωθούν οι μικροεπενδυτές εναντίον των οποίων λειτούργησαν καταχρηστικά οι μεγαλομέτοχοι της εταιρίας σε συνεννόηση με την αγοράστρια εταιρία.
Πιο συγκεκριμένα στις 15 Μαρτίου 2007 η IBERDROLA, που ως τότε κατείχε το 49,9% των κοινών μετοχών, απέκτησε δήθεν από ξένες τράπεζες επιπλέον 2,8% της Ρόκας, ποσοστό ελάχιστα κατώτερο του 3% που θα ενεργοποιούσε υποχρέωση υποβολής δημόσιας προσφοράς στην τιμή των 21,75 ευρώ που ήταν η τιμή αγοράς.
Η απόκτηση προέκυψε από συμφωνίες swaps που προέβλεπαν φυσική παράδοση των μετοχών ενώ είχε και … ουρά καθώς συμφωνίες αφορούσαν σε μεγαλύτερο αριθμό μετοχών οι οποίες ξανακλείδωσαν με νέα swaps.
Στις 21 και 22 Μαρτίου 2007, οι βασικοί μέτοχοι της εταιρίας Χρήστος και Γιώργος Ρόκας πούλησαν το 9,8 % της εταιρίας προς 20,5 Ευρώ ανά μετοχή στις τράπεζες ABN και Societe Generale.
Έσπασαν όμως τις πωλήσεις τους ώστε ο κάθε ένας να μην πουλήσει πάνω από 5% ώστε να αποφύγουν να δηλώσουν τη μεταβολή ποσοστού στο ΧΑ καθώς ο νόμος προβλέπει δήλωση σημαντικής μεταβολής ποσοστού όταν η μεταβίβαση ή αγορά τίτλων οδηγεί σε μεταβολή μεγαλύτερη του 5%
Αυτή η πώληση όμως έκρυβε μια άλλη συναλλαγή.
Η Iberdrola προχώρησε αμέσως σε συμφωνία swap με τα παραπάνω πιστωτικά ιδρύματα, για τον ίδιο ακριβώς αριθμό μετοχών που τους πούλησαν οι Έλληνες μέτοχοι. Στις συγκεκριμένες συμφωνίες swaps και μόνο σε αυτές, σε πλήρη αντίθεση δηλαδή με όσες συμφωνίες swaps προηγήθηκαν ή έγιναν αργότερα, δεν υπήρχε όρος φυσικής παράδοσης των μετοχών, αλλά μόνο χρηματικού διακανονισμού, προκειμένου να αποφευχθεί η δημόσια προσφορά.
Στη συνέχεια ακολούθησε και άλλη συναλλαγή καθώς Διοικητικά στελέχη της Ρόκας πούλησαν μέσω προσυμφωνημένων συναλλαγών 315.000 μετοχές της εταιρίας στην τράπεζα FORTIS στην τιμή των 20,5 ευρώ.
Αυθημερόν η IBERDROLA έκλεισε συμφωνία swap και με αυτή την τράπεζα για τον ίδιο ακριβώς αριθμό μετοχών, πάλι με δυνατότητα μόνο χρηματικού διακανονισμού.
Αξίζει να σημειωθεί ότι πριν τις εν λόγω συναλλαγές στελέχη της Ρόκας αγόραζαν μετοχές από την αγορά και ειδικά προνομιούχες προφανώς έχοντας εσωτερική πληροφόρηση.
Αφού έγιναν οι παραπάνω κινήσεις οι συμβάσεις swaps μετεξελίχτηκαν ώστε να περιλάβουν και τον όρο της φυσικής παράδοσης των μετοχών.
Η Iberdrola εμφανίστηκε να αποκτά εκ των υστέρων τον έλεγχο αλλά η τιμή που είχε κάνει αγορές ήταν ουσιαστικά εικονική και έτσι έκανε δημόσια πρόταση στα 16 ευρώ, λειτουργώντας ουσιαστικά σε βάρος των ιδιωτών επενδυτών.
