Μια παράξενη υπόθεση με οσμή σκανδάλου έφερε στο φως έρευνα της γενικής επιθεωρήτριας Δημόσιας Διοίκησης. Η υπόθεση αφορά τον τρόπο λειτουργίας των επιθεωρητών Περιβάλλοντος στη Θεσσαλονίκη, καθώς πλήθος περιβαλλοντικών παραβάσεων τελικά «θάφτηκαν» είτε με αναιτιολόγητες καθυστερήσεις ή και με απευθείας υπηρεσιακή εντολή. Ως αποτέλεσμα, ο εισαγγελέας Πλημμελειοδικών Θεσσαλονίκης παραπέμπει σε δίκη την επικεφαλής της υπηρεσίας και οκτώ επιθεωρητές, αντίθετα με το πόρισμα της γενικής επιθεωρήτριας που ζητούσε μόνο τον έλεγχο της επικεφαλής.
Σε δημοσίευμά της η «Καθημερινή» αποκαλύπτει την έκθεση της γενικής επιθεωρήτριας Δημόσιας Διοίκησης, η οποία αφορά τη λειτουργία των επιθεωρητών Περιβάλλοντος τομέα Βόρειας Ελλάδος το 2010-2015. Η έρευνα ξεκίνησε το 2015 και αξιοσημείωτο είναι ότι περιορίζεται στο 2010-2011 καθώς η επικεφαλής της υπηρεσίας στη Θεσσαλονίκη αρνήθηκε να δώσει στοιχεία για το 2012-2015.
Οπως προέκυψε, στις 63 από τις 122 υποθέσεις στις οποίες πραγματοποιήθηκε αυτοψία το 2010-11, υπήρχαν αξιοσημείωτες καθυστερήσεις που έφθαναν ακόμα και τα 5 έτη, πολλές φορές χωρίς να καταλήγει ποτέ η υπόθεση στην επιβολή προστίμου. Σημαντικές ήταν και οι καθυστερήσεις ανάμεσα στα πέντε στάδια της διαδικασίας ελέγχου (αυτοψία – σύνταξη έκθεσης αυτοψίας – σύνταξη έκθεσης ελέγχου – σύνταξη πράξης βεβαίωσης παράβασης, υπογραφή της εισήγησης επιβολής προστίμου). Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με τις διαπιστώσεις της ανεξάρτητης αρχής ελέγχου:
• Με ευθύνη των επιθεωρητών υπήρξε καθυστέρηση σε 14 εκθέσεις ελέγχου, σε 19 πράξεις βεβαίωσης παράβασης και τέσσερις εισηγήσεις επιβολής προστίμου.
• Με ευθύνη της τμηματάρχου υπήρξε καθυστέρηση σε 5 υποθέσεις.
• Με ευθύνη της προϊσταμένης της υπηρεσίας στη Βόρεια Ελλάδα υπήρξε καθυστέρηση σε 6 εκθέσεις ελέγχου, 31 πράξεις βεβαίωσης παράβασης και 6 εισηγήσεις προστίμων.
• Παρότι οι 12 αυτοψίες που πραγματοποιήθηκαν σε χωματερές της Βόρειας Ελλάδας το 2011 «είχαν ευρήματα περιβαλλοντικών παραβάσεων», δεν κινήθηκε η διαδικασία ελέγχου και επιβολής προστίμων. Αντίθετα, με εντολή τού τότε γενικού γραμματέα Επιθεωρητών Περιβάλλοντος δόθηκε εντολή για επανέλεγχο το 2013-2014 και σε καμία περίπτωση δεν έχει ακόμα επιβληθεί πρόστιμο. Η γενική επιθεωρήτρια χαρακτηρίζει την εντολή τού τότε γενικού γραμματέα «μη σύννομη».
• Στην περίπτωση τριών αυτοψιών σε ελαιοτριβεία της Λέσβου, η γενική επιθεωρήτρια διαπιστώνει ότι ο έλεγχος εξαντλήθηκε σε τυπικά θέματα «και δεν υπηρέτησε την ουσία». «Είναι δεδομένο το πρόβλημα της ρύπανσης από τα υγρά απόβλητα των ελαιοτριβείων, το οποίο είναι το κεντρικό θέμα στην περίπτωση και το οποίο με τις ενέργειές της η περιβαλλοντική επιθεώρηση φαίνεται να θέτει σε δεύτερη μοίρα, αν όχι να αγνοεί», αναφέρεται.
• Για τους εννέα ελέγχους που διενεργήθηκαν σε νοσοκομεία, «για καμία των υποθέσεων δεν έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία, 5,5 χρόνια μετά τη διενέργεια της αυτοψίας». Οπως αναφέρεται, η προϊσταμένη της υπηρεσίας «κρατούσε σε εκκρεμότητα προς υπογραφή έγγραφα για χρόνο που φθάνει και τα 2,5 έτη». Μόνο σε μία περίπτωση η διαδικασία προχώρησε… μέσα σε λίγες ημέρες, «δημιουργώντας εικόνα άνισης μεταχείρισης και επιλεκτικότητας».
Ορισμένα χαρακτηριστικά παραδείγματα:
• Στα τέλη του 2012 πραγματοποιήθηκε αυτοψία στον βιολογικό καθαρισμό Θέρμης στη Θεσσαλονίκη. Η έκθεση ελέγχου προωθήθηκε στην επικεφαλής της υπηρεσίας για υπογραφή ένα έτος αργότερα και έκτοτε αγνοείται.
• Στις αρχές του 2012 πραγματοποιήθηκε αυτοψία από τρεις επιθεωρητές στον βιολογικό καθαρισμό στον δήμο Δέλτα Θεσσαλονίκης. «Επίπονη εργασία 1,5 έτους που οδήγησε στη σύνταξη και υπογραφή της έκθεσης ελέγχου, μετά από τροποποίηση πέντε διαδοχικών σχεδίων παρέμεινε προς υπογραφή αναίτια επί 1,5 έτος στην τομεάρχη της υπηρεσίας, για να καταλήξουν να θεωρηθούν τα στοιχεία ανεπίκαιρα και να αποφασιστεί να γίνει νέα αυτοψία, τέσσερα χρόνια αργότερα, και με τα ευρήματα της αρχικής να μην έχουν επιφέρει για τη δραστηριότητα τις νόμιμες συνέπειες».
• Αντίθετα, στην περίπτωση μιας βιομηχανίας γάλακτος στον Εβρο, η έκθεση ελέγχου υπεγράφη 2,5 χρόνια μετά την αυτοψία, «χωρίς στην περίπτωση αυτή να τίθεται θέμα ανεπίκαιρων στοιχείων». Κατόπιν, η πράξη βεβαίωσης παράβασης υπεγράφη σε 13 ημέρες (!) και η εισήγηση προστίμου σε 35 ημέρες. «Τα προαναφερθέντα παραπέμπουν σε εικόνα άνισης μεταχείρισης και επιλεκτικότητας», αναφέρεται.
Σε αμηχανία το υπ. Περιβάλλοντος
Στα μέσα της εβδομάδας, ο εισαγγελέας Πλημμελειοδικών Θεσσαλονίκης παρέπεμψε σε δίκη τον Οκτώβριο την επικεφαλής των επιθεωρητών Περιβάλλοντος στη Βόρεια Ελλάδα και οκτώ επιθεωρητές. Oλοι κατηγορούνται ότι παρέβησαν τα καθήκοντα της υπηρεσίας τους κατ’ εξακολούθησιν, με σκοπό να προσπορίσουν σε άλλον παράνομο όφελος και να βλάψουν το κράτος. Αντίθετα, η γενική επιθεωρήτρια Δημόσιας Διοίκησης πρότεινε να μην παραπεμφθούν πειθαρχικά οι οκτώ επιθεωρητές. Οπως έκρινε, οι καθυστερήσεις για τις οποίες ευθύνονται δεν είναι αναιτιολόγητες, λόγω του υπερβολικού φόρτου εργασίας και της δραματικής υποστελέχωσης της υπηρεσίας.
Ζήτησε, όμως, να ασκηθεί πειθαρχική δίωξη εις βάρος της προϊσταμένης της υπηρεσίας στη Βόρεια Ελλάδα για τα αδικήματα της παράβασης καθήκοντος, της ατελούς εκπλήρωσης καθήκοντος και της άρνησης χορήγησης στοιχείων. Το τελευταίο αδίκημα δεν επαναλαμβάνεται στο κλητήριο θέσπισμα του εισαγγελέα.
Το υπουργείο Περιβάλλοντος αντιμετωπίζει με αμηχανία την υπόθεση: το πόρισμα έχει παραδοθεί στον υπουργό εδώ και ένας έτος, χωρίς αυτός να το έχει παραπέμψει στο πειθαρχικό συμβούλιο. Η δε υπηρεσία των επιθεωρητών Περιβάλλοντος λειτουργεί εδώ και χρόνια σε συνθήκες αδιαφάνειας, χωρίς να δημοσιεύει στη Διαύγεια ούτε καν τις πράξεις βεβαίωσης παράβασης και τα πρόστιμα.
